Ludzka pamięć, podobnie jak mięśnie, niepoddawana systematycznemu treningowi z czasem słabnie. Na problemy z zapamiętywaniem i koncentracją skarżą się przede wszystkim seniorzy. A przecież o kondycję mózgu można dbać – bez względu na wiek – dlatego specjaliści z Uniwersytetu SWPS stworzyli MEMO, multimedialne urządzenie dla seniorów do stymulacji pamięci indywidualnej i zbiorowej.

Problem

Słabnąca z wiekiem pamięć prowadząca do wykluczenia cyfrowego seniorów

Z wiekiem nasza pamięć coraz bardziej pogarsza się i zawodzi. Zapominamy o bieżących sprawach, a nawet najpiękniejsze wspomnienia zaczynają blaknąć. Gorzej też przyswajamy wiedzę, zwłaszcza związaną z nowymi technologiami. To z kolei może prowadzić do wykluczenia cyfrowego i kulturalnego.

Czy jest sposób, by przechytrzyć nieco naturalną kolej rzeczy i utrzymać pamięć w dobrej kondycji nawet w podeszłym wieku? Jak można stymulować mózg, by poprawić jego funkcjonowanie? Czy można zachęcić osoby starsze, by były bardziej otwarte na korzystanie z nowych technologii?

Rozwiązanie

Urządzenie stymulujące pamięć i oswajające z nowymi technologiami

Projektanci, specjaliści od technologii oraz badacze z Uniwersytetu SWPS pod kierownictwem prof. Sylwiusza Retowskiego stworzyli urządzenie, które pomaga seniorom (65+) stymulować pamięć i oswajać się z nowymi technologiami. Ma to przeciwdziałać ich wykluczeniu cyfrowemu i kulturalnemu oraz ułatwiać nawiązywanie kontaktów i utrzymywanie relacji międzypokoleniowych. Na urządzenie składają się: tablet, jego obudowa, oprogramowanie – 3 aplikacje: MEMO Trening, MEMO Dzień i MEMO Pamiątki, wraz z autorskimi treściami wykorzystującymi obrazy czy muzykę.

Głównym celem projektu jest zaktywizowanie procesów pamięciowych seniorów za pomocą specyficznej kategorii bodźców, jakimi są obrazy i dźwięki związane z ich osobistą przeszłością. Aktywizacja wspomnień osobistych może być punktem wyjścia dla ćwiczenia innych zdolności pamięciowych, związanych z planowaniem działania (pamięć prospektywna), krótkotrwałym przechowaniem oraz opanowaniem strategii przeszukiwania własnych zasobów pamięciowych. Dzięki temu można uzyskać poprawę funkcjonowania poznawczego osób w wieku podeszłym lub też zapobiec pogarszaniu się ich możliwości poznawczych.

Liderem zespołu badaczy pracujących nad narzędziem jest Fundacja PBIS Stocznia. Pozostałymi członkami konsorcjum są Uniwersytet SWPS, Laboratorium EE oraz miasto Gdynia.

Dlaczego?

Jesteśmy otwarci na potrzeby osób starszych

Przemiany demograficzne sprawiają, że w Polsce rośnie populacja osób starszych. W związku z tym warto podejmować działania, których celem jest zaktywizowanie tej grupy społecznej oraz zapobieganie niekorzystnym zmianom w funkcjonowaniu poznawczym zachodzącym wraz z wiekiem. Twórcy urządzenia zamiast od razu przystąpić do projektowania, postanowili rozpocząć od dowiedzenia się, czego seniorzy potrzebują, jakiego typu urządzenia mają obecnie do dyspozycji oraz z jakiego typu barierami stykają się na co dzień (nie tylko jeśli chodzi o nowe technologie). Niezbędną wiedzę zbierali od przedstawicieli różnorodnych środowisk zajmujących się tematyką osób starszych (m.in. akademików, geriatrów, pracowników NGO, przedstawicieli samorządów), pracowników ośrodków opieki i samych seniorów. Przeprowadzili kompleksowe badania jakościowe (m.in. wizyty w wybranych domach opieki oraz centrach seniorów w Warszawie i Gdyni) oraz ilościowe (badanie na wybranej próbie seniorów prowadzone przez badaczy z Uniwersytetu SWPS).

Adresatami projektu są nie tylko aktywni seniorzy korzystający z możliwości, jakie daje im technologia, lecz także osoby mniej aktywne poznawczo (np. przebywające w domach pomocy społecznej czy korzystające z Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej). Twórcy urządzenia mają nadzieję, że pozwoli ono podnieść jakość życia wszystkim seniorów.

prof. Sylwiusz Retowski

Kierownik projektu MEMO. Psycholog. Zajmuje się badaniami i doradztwem z zakresu psychologii pracy i organizacji. Jego zainteresowania badawcze dotyczą postaw pracowników wobec organizacji, psychologicznych kosztów pracy zawodowej oraz radzenia sobie w sytuacji niepewności i zmiany organizacyjnej. Prowadził również badania nad różnymi grupami osób wykluczonych (bezrobotni, bezdomni, seniorzy). Jest autorem monografii „Bezrobocie i odpowiedzialność” (2012). Obecnie w pracy naukowej wiele uwagi poświęca analizie zjawiska milczenia organizacyjnego.

Zobacz biogram »