Rzemiosło wymaga specyficznego rodzaju wiedzy, którą bardzo trudno jest ująć w słowa, ponieważ jest ona tak mocno osadzona w ludzkim ciele, że nie można jej poddać abstrakcji – a język wymaga abstrahowania. O tym, czym jest wiedza ciała, w rozmowie z Agatą Bisping opowie Ewa Klekot.
Wiedza ciała z perspektywy projektanta
Ewa Klekot wiedzę ciała określa grecką nazwą mētis. Jest to wiedza bardzo lokalna, oparta na uważnej obserwacji zmian zachodzących w bardzo niewielkim wycinku materialnej rzeczywistości. Ten rodzaj wiedzy stanowi o kompetencji rzemieślnika. Okazuje się jednak, że podobne kompetencje mają wykwalifikowani robotnicy fabryczni. Z badań, które nasza rozmówczyni prowadziła w fabryce porcelany, wynika, że w wielu przypadkach wiedza ciała potrzebna przy produkcji przemysłowej ma taki sam charakter jak wiedza ciała potrzebna przy uprawianiu rzemiosła. Wiedza ta jest też bardzo ważna z perspektywy projektanta – dlatego od czasów Bauhausu stanowi ważny, choć czasami zaniedbywany element edukacji w kierunkach projektowych.
Gość
Ewa
Klekot
antropolożka kultury, tłumaczka, kuratorka, doktor nauk o sztuce. Interesuje się interdyscyplinarnym łączeniem humanistyki i nauk społecznych z projektowaniem i działaniami artystycznymi. Kierowała interdyscyplinarnym projektem badawczym „Ludzie z fabryki porcelany” (0264/NPRH4/H2b/83/2016), a ostatnio wspólnie z ceramiczką Olgą Milczyńską zrealizowała wystawę Robić/Rzeczy na Łódź Design Festival 2019. Aktualny obszar badań to antropologia wytwarzania: umiejętności, wiedza ciała, materiały i procesy; tradycje wytwarzania a dziedzictwo niematerialne.
Wybrane publikacje: Mētis – wiedza asystemowa, Teksty Drugie 1/2018, s. 79–90; Uwikłanie w nowoczesność: o tożsamości rzeczy zaprojektowanych, w: Z drugiej strony rzeczy. Polski dizajn po roku 1989, red. Cz. Frejlich, Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie, s. 78–91; Ceramic Production as Intangible Cultural Heritage and Its Visualisation, w: ed. N. Valentincic-Furlan, Visualising Intangible Heritage, Ljubljana: SEM 2018, pp.111–130; Sprawczość w fabryce porcelany, Kultura Popularna 2/2017, s. 92–107; Between the Ethnographic and Material Culture, w: Object Lessons. Zofia Rydet’s Sociological Record, ed. K. Pijarski, Warszawa: MSN 2017, s. 117–134.
Kontakt: [email protected], [email protected].
Prowadzący
Agata
Bisping
pomysłodawca i producent konferencji Element Urban Talks. Producent wystaw i wydarzeń kulturalnych poświęconych designowi i architekturze. Współpracuje m.in. z Instytutem Adama Mickiewicza, Mamy Projekt, Fundacją Piękna Polska.
