Z twórczości artystycznej dziecka można wiele się dowiedzieć: o jego wewnętrznych przeżyciach, odbiorze rzeczywistości, relacjach z najbliższymi. Kontekst psychologiczny dziecięcych prac plastycznych może być więc doskonałym materiałem diagnostycznym dla psychologów i pedagogów, a dla rodziców źródłem informacji o stanie emocjonalnym ich pociechy. Psychologiczny kontekst twórczości artystycznej dziecka przybliży podczas wykładu psycholog dr Patrycja Stawiarska. W tym samym czasie dzieci (4 – 8 lat) wezmą udział w warsztacie rysunkowym, który poprowadzi Agnieszka Kołodziej-Adamczuk, historyk sztuki, kustosz Muzeum Śląskiego.
Wstęp bezpłatny na warsztat i wykład. W ramach spotkania można także bezpłatnie zwiedzić wystawę. Uwaga – limit miejsc na wykład wyczerpany.
W styczniowej Strefie Psyche zapraszamy wykład dla osób dorosłych i warsztat plastyczny dla dzieci, należące do cyklu wydarzeń organizowanych przez Muzeum Śląskie w Katowicach towarzyszących wystawie „Zwrotnica. Początki neoawangardy na Górnym Śląsku”.
Bazgroty i linie. Twórczość artystyczna dziecka – kontekst psychologiczny | wykład – brak miejsc
Idea wykładu poświęconego rozwojowi twórczości artystycznej dziecka jest konsekwencją refleksji nad dziełami prezentowanymi na wystawie Zwrotnica. Początki neoawangardy na Górnym Śląsku. Obrazy, rysunki, fotografie manifestują wolność artystów, którzy poprzez sztukę wyrażali emocje oraz wiedzę o świecie. Wyobraźnia daje człowiekowi poczucie bezpieczeństwa, jego atelier to laboratorium gdzie artysta stawia diagnozę światu.
W historii sztuki XX wieku powrót do linii przywołanej ze wspomnienia dziecięcych rysunków umożliwiał młodym plastykom bezpieczny komentarz rzeczywistości. Uznani mistrzowie, wykorzystujący syntetyczne formy, stworzyli dzieła manifestujące wielkie idee. Wielu dojrzałych artystów, w chwili osiągnięcia indywidualnego stylu, również wracało do uniwersalnej formy kresek na papierze. Przywołanie tego problemu jest wstępem do analizy zaplanowanej w kolejnym wykładzie poświęconym Awangardzie XX wieku, a także stanowi cenną wskazówkę dla rodziców.
Prace plastyczne oraz inne formy twórczości odzwierciedlają świat przeżyć dzieci, pozwalają na zrozumienie ich stanów emocjonalnych, sposobu myślenia o otaczającym świecie i bliskich osobach. Mają także dużą wartość diagnostyczną dla psychologów i pedagogów. W rysunkach dzieci, mając na uwadze ich duże znaczenie w obszarze diagnostycznych metod projekcyjnych, można zaobserwować problemy związane z codziennym funkcjonowaniem, trudności emocjonalne, ale także pozytywne emocje oraz specyfikę relacji z najbliższymi osobami. Dzięki analizie poszczególnych etapów rozwoju plastycznego dzieci można ocenić poziom ich funkcjonowania w aspekcie poznawczym i emocjonalnym.
Twórczość artystyczna dzieci może stanowić istotny element w relacji pomiędzy rodzicami i dzieckiem. Wspólnie podejmowana aktywność jest źródłem poczucia bliskości, a rodzicom pozwala lepiej zrozumieć sposób, w jaki dziecko spostrzega otaczającą go rzeczywistość.
dr Patrycja Stawiarska
Psycholog, specjalizuje się w psychologii zdrowia i jakości życia. Jest wykładowcą na Uniwersytecie Śląskim, adiunktem w Zakładzie Psychologii Zdrowia i Jakości Życia. Interesuje się problematyką funkcjonowania człowieka w sytuacji stresu zawodowego, wypalenia zawodowego, zagrożenia utratą zdrowia i w sytuacji doświadczania choroby, a także poszukiwaniem czynników zdrowia w nurcie salutogenetycznym.
Szczególnym przedmiotem jej zainteresowań pozostaje problematyka wypalenia zawodowego we współczesnym świecie w kontekście jego uwarunkowań, skutków dla zdrowia i funkcjonowania jednostki oraz możliwości profilaktyki w tym obszarze. Opublikowała kilkanaście artykułów naukowych oraz dwie monografii: „Wolontariat społeczny. Perspektywa interdyscyplinarna”, „Wypalenie zawodowe w perspektywie wyzwań współczesnego świata”. Jest laureatką Stypendium Ministra Edukacji Narodowej.
Świat dziecka | warsztat
Kompozycje obrazów prezentowanych na wystawie ukazują rytm zmiennych form, niektóre dzieła są wynikiem studiów relacji przestrzennych. Artystów zawsze interesowała konstrukcja świata, analogicznie do kreatywnej postawy dziecka, przekraczali konwencje. Jednym z nich był Władysław Strzemiński, którego rysunki można porównać z układem poziomic wyznaczonych na mapie. Omawiając kompozycję obrazów wielkich awangardystów XX wieku moglibyśmy w analogiczny sposób opisać prace naszych dzieci.
Istnieją w dziecięcej inwencji plastycznej możliwości obrazowania tajemnic, które są jednocześnie przedmiotem badań naukowców marzących o świecie bez granic i podziałów. Celem warsztatu jest stworzenie wizerunku bogactwa form w obrazie świata. Gdy przyszli kartografowie liniami będą wyznaczać kształty krain geograficznych, młodzi botanicy i zoologowie przygotują własne kolorowanki zwierząt lub roślin i dopasują je do kontynentów. Wspólnie stworzymy wielką mapę dwóch półkul Globu i być może odkryjemy nowe lądy.
Propozycję uczestnictwa w warsztacie rysunkowym, zaplanowanym w czasie trwania wykładu, kierujemy do młodszej publiczności w wieku 4-8 lat.
Agnieszka Kołodziej-Adamczuk
Absolwentka historii sztuki na Wydziale Nauk Humanistycznych KUL. Ukończyła Podyplomowe Studium Filologii Polskiej KUL, Podyplomowe Studium Teatrologiczne przy Instytucie Filologii Polskiej KUL oraz studia podyplomowe w Katedrze Scenografii na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie. Kustosz Muzeum Śląskiego w Katowicach, autorka artykułów poświęconych przestrzeni teatru i polskiej awangardzie XX wieku.
Zwrotnica. Początki neoawangardy na Górnym Śląsku | wystawa
Wystawa przedstawia fascynujący obraz śląskiego środowiska artystycznego, który pozwala spojrzeć na region z nowej, mało znanej perspektywy. Widz wyrusza w podróż do lat 40. i 50. ubiegłego wieku. Jego oczom ukazuje się Górny Śląsk – prężnie działający ośrodek kultury i sztuki, z którego nowatorskie idee promieniują na sąsiednie regiony. W tamtym czasie środowisko artystyczne za punkt honoru przyjęło tworzenie w opozycji do panującego ustroju. Nie po drodze im było z modelem sztuki lansowanym przez władzę, inaczej widzieli rolę artysty, nie w smak był im propagandowy wizerunek regionu. Im partyjny nacisk był silniejszy, tym mocniej neoawangardowi artyści umacniali się w swoim sprzeciwie.
Na wystawie zostanie zaprezentowane Gliwickie Towarzystwo Fotograficzne, które skupiało wielu znakomitych fotografików, m.in. Tadeusza Maciejkę, Adam Scheybala, Piotra Janika, Jerzego Lewczyńskiego i Zofię Rydet. Ważną część narracji stanowią dzieła malarzy z ST-53 w Katowicach, którzy zasłynęli z samodzielnej interpretacji „Teorii widzenia” Władysława Strzemińskiego. Część wystawy przybliża zjawiska artystyczne, prawdopodobnie słabo znane szerokiemu gronu odbiorców. Mowa między innymi o Oneiron, grupie artystów-ezoteryków, którzy w głębokim PRL eksplorowali tajemnicze rejony mistyki, nie uciekając przy tym od rodzimej, śląskiej tradycji.
Więcej informacji na stronie Muzeum Śląskiego w Katowicach: www.muzeumslaskie.pl
Kontakt
Patrycja Paczyńska-Jasińska
Specjalista ds. marketingu i PR
tel. 32 721 26 55 | tel. kom. +48 785 202 511
e-mail: [email protected]
Miejsce
Muzeum Śląskie w Katowicach, al. W. Korfantego 3
Wykład i warsztat oraz wystawa – wstęp bezpłatny, rezerwacje: informacja/kasy – 32 213 08 70 lub recepcja – 32 779 93 90.