Przemoc fizyczna jest łatwa do zdefiniowania. Inaczej jest z przemocą psychiczną, ponieważ wiąże się ona z zachowaniami, które są trudne do uchwycenia, na pierwszy rzut oka błahe. Społeczeństwo nie zawsze traktuje przejawy przemocy domowej wystarczająco poważnie. Nie wolno jednak jej ignorować – reakcja świadka może być pierwszym ogniwem, które doprowadzi do przerwania kręgu przemocy. Dlaczego ofiary czują się zupełnie bezbronne? Dlaczego milczą? Skąd tak silne poczucie bezkarności u sprawców? Jakie strategie stosują agresorzy – jakie kobiety, a jakie mężczyźni? Jak rozpoznawać różne formy przemocy psychicznej?
Zranione ciało, cierpiąca dusza
25 listopada na całym świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Eliminacji Przemocy wobec Kobiet. W największej mierze to one, a nie mężczyźni, są ofiarami przemocy domowej. Skala przemocy w polskich rodzinach jest zatrważająco duża. Takie doświadczenia ma od 10 proc. do nawet 30 proc. dorosłych Polaków. Ofiary przyjmują różne strategie radzenia są sobie z sytuacją. Smutek miesza się z wściekłością, wstyd powstrzymuje od szukania pomocy, a w obawie przed rywalem emocje najlepiej stłumić... Co przekłada się na kolejne dawki cierpienia, a także choroby – nie tylko duszy, lecz także ciała.
Podczas listopadowej Strefy Psyche Uniwersytetu SWPS porozmawiamy o różnych przejawach przemocy domowej. Na wykładach na Uniwersytecie SWPS w Katowicach gościć będziemy ekspertów w dziedzinie psychologii śledczej i sądowej, biegłych sądowych i kryminalistyków: prof. Danutę Rode, podinsp. dr. Bogdana Lacha i dr Joannę Stojer-Polańską.
Wstęp wolny. Obowiązują zapisy za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego >>
Nie bij. Charakterystyka sprawców przemocy partnerskiej | godz. 18.00–18.30
Przemoc mężczyzn wobec kobiet przyjmuje formę przemocy zarówno psychicznej, jak i fizycznej. W wystąpieniu podjęto próbę dokonania psychologicznej charakterystyki mężczyzn dokonujących aktów przemocy w bliskich relacjach, wyróżnienia typów sprawców przemocy na podstawie profilu wybranych cech osobowości i temperamentu, ukazano także motywy ich postępowania.
dr hab. Danuta Rode, prof. Uniwersytetu SWPS – ekspert w dziedzinie psychologii klinicznej i sądowej, biegły sądowy z wieloletnim stażem. Prowadzi badania dotyczące modeli psychologicznych opiniodawstwa sądowego w sprawach przestępstw z użyciem przemocy. W pracy naukowej koncentruje się także na uwarunkowaniach przemocy w rodzinie, analizując to zagadnienie z perspektywy agresorów i odwołując się do ich funkcjonowania psychospołecznego oraz psychopatologicznych mechanizmów osobowości. Prowadzi szkolenia dla kadry sędziowskiej, kuratorskiej i nauczycielskiej. Jest także mediatorem w sprawach karnych. Autorka kilkudziesięciu publikacji z dziedziny psychologii sądowej i klinicznej, w szczególności przemocy w rodzinie, kryminogenezy przestępczości nieletnich, opiniodawstwa sądowego, zaburzeń zachowania, w tym kilku poczytnych książek: „Psychologiczne uwarunkowania przemocy w rodzinie: charakterystyka sprawców” (2010), „Modele psychologicznego opiniodawstwa w sprawach karnych” (2015), „Problemy jednostki i rodziny w obszarze stosowania prawa” (2016).
Przemoc domowa z perspektywy strategii stosowanych przez ofiary i sprawców | godz. 18.30–19.00
Badania w obszarze przemocy domowej wskazują, że posiada ona różne oblicza i nasilenie. Źródła przemocy tkwią w psychice sprawcy oraz w sytuacji domowej. W czasie wykładu zostaną przedstawione strategie radzenia sobie ofiar, jakie mają powstrzymywać partnerów od uruchamiania przemocy fizycznej, oraz zachowania sprawców usprawiedliwiające zaistniałe sytuacje. Te zachowania tworzą tzw. cykl przemocy. Podczas wykładu zostanie również przedstawiony „paradygmat płci” i związane z nim zmiany przebiegające w ostatnich latach.
podinsp. dr Bogdan Lach – psycholog śledczy, biegły sądowy z zakresu psychologii, jeden z najlepszych profilerów w kraju, specjalista w dziedzinie przestępstw związanych z użyciem przemocy. Jest pierwszym psychologiem śledczym w Polsce, który zajął się profilowaniem przestępców. Jak dotychczas stworzył ponad 400 profili psychologicznych i kryminalistycznych nieznanych sprawców różnych kategorii przestępstw. Emerytowany podinspektor Policji, obecnie pełniący funkcję radcy Wydziału Kryminalnego Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach. Za swoje osiągnięcia został odznaczony złotym Krzyżem Zasługi oraz Odznaką Zasłużony Policjant. Członek Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego oraz Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Autor książek: „Profilowanie kryminalistyczne” (2014) – pierwszej na polskim rynku wydawniczym monografii opisującej warsztat pracy biegłego profilera oraz efektywność profilowania kryminalistycznego w praktyce, „Dzieciobójczynie” (2014) z Przemysławem Słowińskim, „Zbrodnia niedoskonała” (2016) z Katarzyną Bondą, a także kilkudziesięciu publikacji z zakresu psychologii śledczej w czasopismach krajowych i zagranicznych, m.in. „Polish Psychological Bulletin”.
Nierozliczone krzywdy, czyli o przemocy w rodzinie | godz. 19.00–19.30
Przemoc w rodzinie to zjawisko znane nie od dziś. Jak to możliwe, że często ofiara milczy, a sprawca ma poczucie bezkarności? Otoczenie nie reaguje, zwłaszcza na akty przemocy psychicznej, jeśli sprawca i ofiara się znają. Często brakuje reakcji na przemoc seksualną, kiedy sprawca i ofiara są w związku. Tego rodzaju czyny pozostają w tzw. ciemnej liczbie przestępstw. Przemoc trzeba zauważać i na nią reagować. Pomaganie nie jest łatwe, ale nasza reakcja może być jedyną szansą dla ofiary. Warto przerwać krąg przemocy.
dr Joanna Stojer-Polańska – kryminalistyk, specjalistka z zakresu kryminalistyki oraz zwalczania przestępczości. Bada ciemną liczbę przestępstw – wykroczeń, które nie są objęte przez statystyki kryminalne wskutek nieujawnienia ich przez organy ścigania. Zajmuje się analizą przypadków zgonów, przy których możliwe są różne wersje śledcze: zabójstwo, samobójstwo lub nieszczęśliwy wypadek. Jest współautorką interdyscyplinarnej publikacji „Samobójstwa. Stare problemy. Nowe rozwiązania.” W ramach konkursu eNgage Fundacji na rzecz Nauki Polskiej realizowała projekt „Kryminalistyka, czyli rzecz o szukaniu śladów oraz zwierzętach na służbie”.
[Form 20191127_StrefaPsyche_Katowice not found!]
Termin i miejsce
27 listopada 2019 r., godz. 18.00–20.00
Uniwersytet SWPS w Katowicach
ul. Techników 9, aula
Kontakt
Patrycja Paczyńska-Jasińska
tel. 32 750 60 84 | tel. kom. +48 785 202 511
[email protected]
Obejrzyj webinar „Przemoc domowa może dotknąć każdego – jak reagować?”
Czym jest przemoc domowa i jakie przybiera formy – w sferze fizycznej, psychicznej, seksualnej i materialnej? Dlaczego tkwimy w przemocowym związku? Co robić, by się z niego wydostać? W jaki sposób pomóc bliskiej osobie w wydostaniu się z przemocowej relacji? Jak reagować, kiedy jest się świadkiem krzywdzenia dorosłego lub dziecka? Psycholog Joanna Gutral rozmawia o tym z dr Agnieszką Bratkiewicz, psycholożką i interwentką kryzysową z Uniwersytetu SWPS.
