Co to znaczy wybaczyć i od czego zależy wybaczenie? Czy można się go nauczyć? Czy może być ono narzędziem manipulacji i być ryzykowne? Komu jest ono potrzebne – sprawcy czy ofierze? Czy warto wybaczać, czy warto robić to zawsze i komu najtrudniej jest wybaczyć? Czy brak wybaczenia może przynosić korzyści? Wykład dr Eufrozyny Gruszeckiej w kwietniowej Strefie Psyche Extra pomoże poszukać odpowiedzi, których dostarczają współczesne teorie i badania psychologiczne.
Krzywda – chęć odwetu – zadośćuczynienie – wybaczenie
Chyb każdy z nas kiedyś poczuł się przez kogoś skrzywdzony, zawiedziony, zdradzony rozczarowany czy oszukany. Pierwsze reakcje na takie czyny zazwyczaj bywają dużo bardziej destruktywne niż te, które przychodzą po czasie i po przemyśleniu. Problem w tym, że te pierwsze reakcje często same się narzucają, pragnienie odwetu (zemsty) jest głęboko zakorzenione w ludzkiej naturze i kulturze, a jego skutki mogą być dramatyczne. Alternatywą jest wybaczenie, które jest reakcją konstruktywną i przynosi liczne korzyści: poprawia stan zdrowia somatycznego i psychicznego, uwalnia od negatywnych emocji i zamyka złą przeszłość, uzdrawia relacje, podnosi wolę i zadowolenie z życia… Problem w tym, że wybaczanie nie leży w naturze człowieka i stoi mu w poprzek wiele przeszkód, a niektórzy ludzie lubią nosić kostium ofiary.
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czym jest wybaczenie. Nie ma też uniwersalnej recepty na wybaczenie. Podczas wykładu skonfrontujemy różne naukowe i potoczne sposoby rozumienia wybaczenia aby pokazać, że już samo jego rozumienie różnicuje to, w jaki sposób ludzie radzą sobie z pozycją ofiary i z jakim skutkiem. Przedstawimy mity i fakty na temat istoty wybaczenia, czynników jemu sprzyjających i hamujących je. Powiemy też o dobroczynnych następstwach wybaczenia i skutkach tkwienia w poczuciu krzywdy (status ofiary). Ponieważ nie ma krzywdy bez sprawcy, to kim jest sprawca dla ofiary i jak się potem zachowuje ma znaczenie w procesie wybaczania, wykład będzie też dotyczyć przeprosin i zadośćuczynienia.
Chociaż nie ulega wątpliwości, że zadośćuczynienie i wybaczenie mają moc uzdrawiania ludzi i relacji między nimi, to jednak czasami są one ryzykowne lub przynoszą skutki odwrotne od oczekiwanych. Psychologia pozwal wyjaśnić niektóre mechanizmy tych paradoksalnych reakcji, a poznanie tych mechanizmów i ich zrozumienie może być przydatne w unikaniu takich pułapek.
Prelegentka
dr Eufrozyna Gruszecka – kierownik Zakładu Psychologii Społecznej i Metodologii Badań w sopockim wydziale Uniwersytetu SWPS. Jest członkiem Polskiego Stowarzyszenia Psychologii Społecznej. Prowadzi wykłady i seminaria z zakresu poznania społecznego, wpływu społecznego, relacji interpersonalnych oraz diagnozy psychologicznej. Jej obecne zainteresowania i badania koncentrują wokół takich zagadnień jak: przyjaźń, satysfakcj i konflikt w bliskim związku, dobro i zło w relacjach z ludźmi, emocje społeczne, wdzięczność i przebaczanie, m.in. ich znaczenie dla dobrostanu psychofizycznego. Jest Autorką artykułów naukowych i popularnonaukowych dotyczących uwarunkowań i następstw poczucia krzywdy, sposobów radzenia sobie krzywdą, wybaczania, pomagania innym oraz wdzięczności.
[Form StrefaPsyche_24042018_Gdynia not found!]
Kontakt
Agnieszka Żebrowska
tel. 58 721 46 00,tel. kom. +48 782 200 552
e-mail: [email protected]
Miejsce
Laboratorium Innowacji Społecznych w Gdyni.
al. Zwycięstwa 96/98,
81-451 Gdynia
(budynek PPNT)