Istnienie związku między zapachem a zachowaniami konsumenckimi nie jest niczym nowym. Wielu specjalistów ds. marketingu wykorzystuje go, aby zwiększyć sprzedaż. Jakie inne zastosowanie może mieć rozpylanie zapachu w naszym otoczeniu?
Agata Magier, świeżo upieczona absolwentka psychologii we wrocławskim wydziale SWPS sprawdziła, czy zapach o różnym natężeniu ma wpływ na nastrój badanych, czas i jakość wykonywanego przez nich zadania oraz wytrwałość przy jego realizacji. Pod naukowym okiem dr. Jarosława Kulbata, psychologa społecznego, przeprowadziła eksperyment, w którym wzięło udział 80 uczniów szkoły średniej. Badani zostali podzieleni losowo na trzy grupy zróżnicowane ze względu na intensywność zapachu. W grupie kontrolnej badanie przebiegało w przewietrzonej pracowni komputerowej. W dwóch grupach eksperymentalnych w sali rozpylano mieszankę zapachów sparzających dobremu nastrojowi i jednocześnie usprawniających funkcje poznawcze – jaśminowy o właściwościach relaksacyjnych, korzystanie wpływający na pamięć, oraz pomarańczowy, przyjemny i aktywizujący do działania. W jednej z grup zapach był delikatny, w drugiej intensywny. We wszystkich grupach badani brali udział w zadaniu mierzącym poziom wytrwałości. Po wykonaniu zadania osoby badane udzielały odpowiedzi na serię pytań dotyczących między innymi aktualnego nastroju, atrakcyjności zadania, w którym brali udział czy gotowości do wzięcia udziału w podobnych badaniach.
Okazało się, zapach ma istotny wpływ na nastrój badanych, jeśli jest subtelny. Znajdujący się pod jego wpływem badania deklarowali najbardziej pozytywny nastrój. Co ciekawe, w grupie z zapachem intensywnym nastrój badanych nie różnił się istotnie od nastroju w grupie kontrolnej. Wytrwałość w wykonywaniu zadania nie różniła się w grupach, jednak w grupie z zapachem delikatnym osoby badane najdłużej wykonywały zadanie, co jest zgodne z ich opinia na temat atrakcyjności zadania. W grupie z zapachem delikatnym, zadanie wydawało się najbardziej atrakcyjne.
– Zazwyczaj nie jesteśmy świadomi tego, w jaki sposób zapach wpływa na nasze zachowanie, myślenie czy samopoczucie. Dlatego postanowiliśmy zbadać, czy i jak przyjemny zapach o różnej intensywności wpływa na cały proces wykonywania zadania oraz postrzeganie jego atrakcyjności – mówi dr Jarosław Kulbat, psycholog z wrocławskiego wydziału SWPS.
Wyniki badania pokazują, że cechy środowiska fizycznego, takie jak zapach, wpływają na psychologiczne funkcjonowanie człowieka, czy to konsumentów, ale także pracowników, uczniów czy petentów. Okazało się, że uzyskanie optymalnych efektów oddziaływania wymaga starannego dobierania intensywności zapachów. Eksperyment zrealizowano w 2010 roku.
