Wszyscy mamy marzenia, ale tylko część z nas je realizuje. Niektórzy zatrzymują się na etapie „chcę”. Inni zaczynają dążyć do osiągnięcia celu, ale szybko to zarzucają. Co zatem pozwala osiągnąć sukces? Wytrwałość – pasja i niezłomność w osiąganiu długofalowych celów.
Wytrwale do celu
To wytrwałość, gdy pojawiają się przeszkody, sprawia, że nie uciekamy, lecz stawiamy im czoła. Niestety, bolączką naszych czasów jest narracja, zgodnie z którą można osiągnąć wymarzony cel bez większego wysiłku. Awansować bez wytężonej pracy. Schudnąć nie, nie stosując diety. Zdać egzamin dzięki pozytywnemu myśleniu.
Skoro o egzaminach mowa. Angelę Lee Duckworth większość osób kojarzy z psychologią oraz bestsellerową książką „Upór. Potęga pasji i wytrwałości”. I słusznie, ale to nie jedyna profesja, którą wykonywała amerykańska badaczka. Wcześniej uczyła matematyki w szkole publicznej w Nowym Jorku. Zauważyła wtedy, że iloraz inteligencji wcale nie był tym, co różni uczniów odnoszących sukcesy od tych mających problemy w nauce. Lata intensywnych badań nad motywacją i wytrwałością przywiodły ją do stwierdzenia, że o sukcesie w życiu prywatnym i zawodowym nie decyduje łut szczęścia czy tylko talent, lecz GRIT, czyli wytrwałość w dążeniu do osiągania długoterminowych celów.
Duckworth wykazała także, że talent i wytrwałość są od siebie względnie niezależne, a nawet rzadko idą w parze. Więcej, ludzie nieprzeciętnie utalentowani są mniej wytrwali niż inni. Badaczka zaobserwowała zmiany poziomu wytrwałości w trakcie cyklu życiowego człowieka. Wytrwałość rośnie wraz z wiekiem. Nie jest domeną osób młodych, dla których ważniejsza jest szukanie nowych wrażeń, zaspokajanie potrzeby eksploracji otaczającego świata, poznawanie swoich ograniczeń. Naturalnie pojawia się pytanie, czy wytrwałości można się nauczyć lub ją zwiększyć. Angela Duckworth twierdzi, że tak, podobnie jak psycholog eksperymentalny Roy Baumeister, autor „Siły woli. Odkryjmy na nowo to, co w człowieku najpotężniejsze”. Baumeister uważa, że kontrola nad samym sobą przypomina mięsień, który na skutek wysiłku słabnie, ale dzięki regularnym treningom można go wzmocnić – tak jak kulturysta rzeźbi swoje muskuły na siłowni.
Talent i wytrwałość rzadko idą w parze
W artykule „Paradoksalna psychologia sukcesu: kiedy lepszy przegrywa z bardziej wytrwałym?” dr Jarosław Kulbat podkreśla, że istnieje korelacja między przekonaniami o naturze zdolności a wytrwałością. W codziennym życiu bardziej wytrwali są ludzie przekonani, że zdolności można kształtować, inteligencję rozwijać, talenty mnożyć. Dzięki wierze, że trening czyni mistrza, a bez pracy nie ma kołaczy, bardziej angażują się w działania, które prowadzą do celu. Nie unikają trudności, lecz się z nimi mierzą. Łatwiej im podnieść się po porażce, ponieważ traktują jako lekcję na przyszłość. Podejmują kolejne próby, dopóki nie osiągną swojego celu. „A gdy wciąż nie udaje się przezwyciężyć trudności, to dla ludzi przekonanych o tym, że rozwój zdolności jest możliwy, błędy wydają się raczej konsekwencją niewystarczającego wysiłku włożonego w zadanie niż deficytów zdolności, których przezwyciężyć nie można” – pisze dr Kulbat we wspomnianym artykule. Tu warto przywołać słowa Angeli Duckworth: „Wytrwałość to traktowanie życia jako maratonu, nie sprintu”. A więc do biegu, gotowi, start.
