W momencie krytycznym dla firmy przełożony szybciej zawaha się przed zwolnieniem pracownika, który zabiega o informację zwrotną niż tego, który nie wykazuje zainteresowania. Znam przypadek osoby, która co miesiąc pytała szefa, jak ocenia jej pracę. Niestety szef ani razu nie wyraził się krytycznie wobec jej pracy, mimo że miewał uwagi, dzięki czemu w momencie zwolnień ta osoba nie znalazła się na liście osób z wymówieniami, a dodatkowym argumentem za pozostawieniem jej było jej zaangażowanie i chęć rozwoju.

Subiektywna opinia szefa

Wielu pracodawców regularnie przeprowadza oceny pracownicze, które jednak dla części osób są zmorą. Jak przeżyć trudne chwile i odpowiednio przyjąć krytykę? Ważne aby pamiętać, że każda ocena to w pewnej części subiektywna perspektywa danej osoby, bardzo mocno obarczona „czynnikiem ludzkim”. Zmęczenie, problemy prywatne, zły stan zdrowia mogą wpływać na podejście do pracownika podczas kluczowej dla niego rozmowy.

Dlatego też przed rozmową  z szefem warto, by pracownik zrobił "reality check", czyli listę rzeczy, które przemawiają na jego korzyść, i spraw, które w jego ocenie mogły być zrobione lepiej. Urealnienie wyobrażeń na temat jakości wykonywanej pracy pomoże przy zachowaniu dystansu i przyjmowaniu krytyki.

Twarde fakty vs. osobiste odczucia

W trakcie rozmowy pomocne jest rozdzielanie faktów od opinii. O faktach lepiej nie dyskutować, ale już z opiniami można się zgadzać albo nie. Warto zastanowić się, czy obecna sytuacja jest odpowiednia by o odmiennej opinii powiedzieć rozmówcy, ale nawet nie zgłaszając sprzeciwu wobec danej opinii łatwiej będzie wysłuchać oceny do końca, wiedząc że część jest subiektywnym zdaniem.

Po zakończonej rozmowie warto pamiętać, że nawet jeśli forma rozmowy nie była idealna, to jednak dzięki tej rozmowie można zmienić zachowanie na oczekiwane zanim będzie za późno.

Konstrukcja dobrej krytyki:

• nie odnosi się personalnie do osoby, lecz mówi o jej zachowaniu;
• nie stygmatyzuje człowieka, nie obniża jego poczucia wartości, lecz stara się zmotywować do poprawy;
• koncentruje się na faktach, nie opiniach;
• pokazuje możliwości rozwiązania problemu, nie analizuje bez końca samego problemu.

Prezent urodzinowy

Jak przyjmować krytykę, nawet jeśli rozmówca nie potrafi jej przekazać w odpowiedni sposób? Często zdarza się, że pracodawcy nie radzą sobie z odpowiednim komunikowaniem krytyki. Aby przyjąć ją jak zwykłą informację zwrotną należy ją potraktować jak prezent – czasami brzydko opakowany i nieadekwatny do sytuacji.

Pomimo nieodpowiedniego stylu, retoryki i zawartości należy zwyczajnie podziękować i wykazać zainteresowanie tym, co znajduje się "w środku". Tak jak w przypadku prezentu można się też zastanowić, co autor miał na myśli, postarać się wyciągnąć jak najwięcej korzyści. Może jednak przyda się w rozwoju.

Jak przygotować się do oceny pracowniczej?

1. Przeprowadzić "rachunek sumienia" – określić swoje sukcesy i porażki.
2. Spojrzeć w przyszłość – zastanowić się, jak może przebiegać rozmowa.
3. Założyć, że rozmowa z przełożonym da pogląd na to, jak inni nas widzą.
4. Nastawić się na rozwój – precyzować usłyszane stwierdzenia, dopytywać, zastanawiać się, co można zmienić, szukać rozwiązań, myśleć przyszłościowo.
5. Wysłuchać, a nie dyskutować. Pierwsza reakcja może być podyktowana emocjami, które nie sprzyjają konstruktywnej rozmowie.