Jak skutecznie dokonać okresowej oceny pracowniczej, aby cykliczne spotkania na linii szef-podwładny owocowały sukcesem zespołu i całej firmy? Doradza dr Paulina Sobiczewska, psycholog i kierownik SWPS Training.
Jak komunikować potrzeby?
Wbrew pozorom ocenianie pracowników wydaje się prostym, przejrzystym i rutynowym zadaniem. Nic bardziej mylnego. Z własnego doświadczenia wiem, że pracodawcy przeceniają swoje umiejętności i zapominają chociażby uprzedzić zespół o ocenie okresowej. Szkoda, bo warto, aby nie była nieprzyjemnie kojarzona z niezapowiedzianą kartkówką w szkole.
Oceny roczne, kwartalne, półroczne czy miesięczne to czasami zbyt ogólne hasło dla pracowników. Warto wcześniej członkom zespołu podać kryteria oceny. Często przełożeni wynoszą ze szkoły przekonanie, że czynna obserwacja zachowań i postępów danej osoby, a niekiedy przyłapanie na gorącym uczynku jest lepszym sposobem na egzekwowanie efektów pracy niż profesjonalne wyrażenie oczekiwań i podsumowanie ich spełniania w firmie. To oczywiście błąd.
Ludzie bardzo chętnie spełniają oczekiwania innych pod warunkiem przejrzystości zasad i rozumienia ich znaczenia. Jak zatem komunikować potrzeby? Wystarczy powiedzieć: "Proszę nie spóźniajcie się, bo nawet 5 minut dezorganizuje pracę zespołu". Podkreślenie, że nawet te kilka minut stanowi problem jest wyraźnym sygnałem dla pracownika, że każda minuta jest cenna dla przełożonego i zwraca on na to uwagę – to będzie mobilizacją do przychodzenia na czas.
Potęga informacji zwrotnej
Przy sporządzaniu oceny pracowniczej warto skoncentrować się na podstawowych pytaniach:
1. Przedmiot oceny – co będzie oceniane?
2. Czas – jak często będzie przeprowadzana?
3. Przejrzyste zasady – jak wygląda idealna sytuacja, do której powinien dążyć pracownik?
Usystematyzowany proces oceniania nie zwalnia przełożonych od udzielania bieżącej informacji zwrotnej. Z moich doświadczeń wynika, że managerowie często uciekają przed tym, zasłaniając się okresową oceną i mówiąc, że w odpowiednim momencie pracownik otrzyma wszystkie potrzebne opinie. Takie podejście działa na szkodę nie tylko pracownika, który na bieżąco nie może zweryfikować swojego zachowania, ale i firmy, która zbyt długo zwlekając z egzekwowaniem poprawy jakości pracy może doprowadzić do pogorszenia swojego funkcjonowania, a także konieczności ostatecznego rozwiązania umowy i szukania nowego pracownika.
Czasami, mimo najszczerszych chęci, trudno dostosować zachowanie idealnie do oczekiwań szefa. Właśnie dlatego każda wskazówka, jak zbliżyć się do tego ideału, będzie cenna dla pracownika, przyspieszy i usprawni ten proces.
O autorce
dr Paulina Sobiczewska – psycholog, kierownik SWPS Training na Uniwersytecie SWPS, kierownik studiów podyplomowych Praktyczna psychologia motywacji na Uniwersytecie SWPS. Zajmuje się budowaniem programów i prowadzeniem szkoleń z zakresu psychoedukacji – komunikacji, asertywności, efektywnego działania i wykorzystania czasu dla firm (Commercial Union, Media Markt, Grupa Time – Radio Eska, Mary Kay, Medicover itp.) i instytucji (Krajowa Izba Radców Prawnych, Urząd Pracy, Urząd Gminy). Naukowo interesuje się spostrzeganiem społecznym – jej praca doktorska dotyczy wpływu przekonań o własnej wspólnotowości i sprawczości na samoocenę.