Architektura i dizajn zawsze koncentrowały się na człowieku i jego potrzebach. Obie te dziedziny znacząco przyczyniły się do polepszenia warunków ludzkiego życia. Fundamentalne zasady architektury firmitas, utilitas i venustas (z łac. trwałość, użyteczność, piękno) wyłożył niegdyś Witruwiusz w swym słynnym dziele „O architekturze ksiąg dziesięć”, odnosząc je do proporcji ludzkiego ciała. Ustanowił tym samym antropocentryczne, a więc stawiające człowieka w centrum, ramy dla architektury i dizajnu. „Człowiek witruwiański”, czyli słynny rysunek stworzony przez Leonarda da Vinci, ilustrujący jedną z ksiąg tego traktatu, przedstawia figurę nagiego mężczyzny wpisaną w okrąg i kwadrat. Miał dowodzić, że ludzkie ciało i jego proporcje są uniwersalnym, doskonałym i naturalnym źródłem zasad architektury i projektowania.

Zdjęcie: Brandon Shigeta | Ma Yasong | Architecture for Dogs

Zdjęcie: Hiroshi Yoda | Architecture for Dogs

Perspektywa antropocentryczna obecna jest także w słynnej pracy „Le Modulor” Le Corbusiera, systemie proporcji mierzonych postacią mężczyzny o atletycznej sylwetce. Architekt, opierając się na męskiej sylwetce, stworzył wzorzec do określania proporcji i wielkości w budynku i zastosował między innymi w słynnym projekcie Unité d’Habitation w Marsylii (1947–52). Człowiek w praktyce architektonicznej stanowił więc zawsze naturalny punkt odniesienia.

Źródło: materiały własne IKEA | *kolekcja LURVIG nie jest jeszcze dostepna w Polsce

Współcześnie wiele grup architektonicznych i projektowych stara się przekroczyć spojrzenie na rzeczywistość wyłącznie z punktu widzenia własnego, ludzkiego gatunku. Platforma „Architecture for Dogs”, stworzona przez architektów i projektantów gromadzi trzynaście przykładów różnych rozwiązań, dzięki którym psy i ich ludzcy towarzysze mogą powtórnie przyjrzeć się sobie nawzajem, w ramach współtworzonej ludzko-zwierzęcej relacji. Atelier Bow-Wow, tokijskie studio działające od 1992 roku, znane z realizacji budynków użyteczności publicznej oraz komercyjnych w Azji, Europie i USA, w ramach projektów „architektury dla psów” stworzyło platformę dla jamnika, dzięki której może się on znaleźć na wysokości podobnej co człowiek.

Zdjęcia: Hiroshi Yoda | Projekt: Rampa dla psów | Wykonanie: Atelier Bow Wow

Dla jamnika, ze względu na jego nieproporcjonalnie długie ciało, trudnością jest wskoczenie na krzesło, a upadek z niego grozi złamaniem kręgosłupa. Architekci wymyślili więc konstrukcję, która jamnikowi pozwala zbliżyć się na wysokość oczu człowieka, a temu ostatniemu platforma umożliwia leżenie i rozprostowanie pleców. Platformę tworzy się za pomocą nakładanych na poziome struktury kolejnych warstw, które przeistaczają się w piętra, po których jamnik może się bezpiecznie wspinać.

Rampa dla psów tokijskiego studia atelier Bow-Wow to nie tylko świetne rozwiązanie projektowe odpowiadające na specyfikę konkretnej rasy psów, ale przede wszystkim przykład architektury nieantropocentrycznej. Zaprasza także do refleksji na temat utrwalonej hierarchii gatunków i skłania do postawienia sobie pytania czy aby na pewno to bracia mniejsi są naszymi towarzyszami, czy raczej to my towarzyszymy im?