Co ma wspólnego urbanistyka z projektowaniem graficznym? Czy projektant graficzny powinien znać historię architektury? Czy sztuka użytkowa i inżynieria miasta to rzeczywiście odległe dziedziny? Eksploracja wiedzy o miastach w kontekście urbanistyki i architektury jest dla projektantów graficznych bardzo istotna. Miasto jest bowiem platformą realizacji projektowania graficznego; trzeba je poznać, by móc w nim i dla niego projektować, i tak samo trzeba poznać jego mieszkańców. Dr Mariusz WszołekGrafiki Uniwersytetu SWPS przedstawia 5 książek, które pozwalają zrozumieć, że miasto to opakowanie systemu społecznego – wysoce skomplikowana struktura, która spełnia funkcje podobne do opakowania: chroni, magazynuje, zapewnia transport czy wyróżnialność. 

5 książek o urbanistyce i projektowaniu

  • „Życie między budynkami”, Jan Gehl

Jan Gehl rysuje w swojej książce miasto, w którym podstawową wartością są relacje społeczne i zastanawia się, jak zapewnić architekturze dostępność, a urbanistyce przystępności. Ta publikacja pozwala zrozumieć, że miasto nie jest tylko zestawem budynków i siatek ulic; wie, że projektowanie miasta i komunikacji dla miasta wymaga skoncentrowania się na ludziach, którzy muszą umieć się w nim odnaleźć. Jan Gehl szuka odpowiedzi na pytania, jak ułatwiać ludziom spotkania, jak wyciągnąć ich z budynków, wreszcie – jak budować przyjazną społecznie przestrzeń. „Wszędzie tam, gdzie przebywają ludzie – w budynkach, w dzielnicach, w centrach miast, na terenach rekreacyjnych itp. – powszechnie prawdziwe jest stwierdzenie, że ludzie i ich aktywność przyciągają innych ludzi. Ludzi przyciągają inni ludzie” (Gehl 2010: 23). Autor jednak nie daje jednoznacznych wskazówek, bo każde miasto jest inne. Wydaje się, że jego książkę należy czytać w kategoriach manifestu społecznie dostępnego miasta – również jeśli zajmujemy się projektowaniem graficznym.

książka

„Życie między budynkami”, Jan Gehl

  • „Urbanistyka” i „W stronę architektury”, LeCorbusier

Zupełnie odmienną koncepcję miasta prezentuje francuski architekt LeCorbusier, który w  książkach opublikowanych przez wydawnictwo Centrum Architektury przedstawił swoją maszynę do mieszkania – wybitnie funkcjonalną konstrukcję, gdzie wszystko ma swoje miejsce. „Zarządca wielkiego hotelu ze sztabem specjalistów kieruje usługami dla całej kamienicy. Sprzątaniem zajmują się zawodowi czyściciele, więc nie jesteście już narażeni na dąsy Bretonki froterującej podłogę. Całe usługi przejmuje wybrana firma hotelarska, lecz w przytulnym pokoiku waszej willi może też pomieszkiwać rodzinna służąca, pitrasząca domowe dania albo kołysząca dzieci do snu. Jeśli jednak zamieszkanie w kamienicy willowej, rozwiążecie kryzys służących, co nie jest bez znaczenia dla waszego codziennego spokoju, zyskacie wolność dzięki porządkowi” (LeCorbusier, 2015: 246). Koncepcje tego francuskiego architekta były i wciąż są radykalne – trudno się z nimi zgodzić, jeśli wziąć pod uwagę, że w systemach otwartych nie wszystkim da się sterować i nie wszystko można kontrolować.

Wydaje się, że LeCorbusier nie zdawał sobie z tego sprawy, zaś architektura nie wzięła całkowicie na poważnie lekcji płynących z jego pomysłów. Książki „Urbanistyka” i „W stronę architektury” pozwalają intelektualnie zmierzyć się z koncepcją projektowania zorientowanego na system, a nie na człowieka.

książka

„Urbanistyka” i „W stronę architektury”, LeCorbusier

  • Detroit – sekcja zwłok Ameryki”, Charlie Leduff

Charlie Leduff to amerykański dziennikarz, którego niedawna książka „Shitshow” pokazuje, z czego mógł wyniknąć wyborczy sukces Donalda Trumpa w 2015 r. W książce „Detroit – sekcja zwłok Ameryki” Leduff pokazuje, czym jest hierarchiczne zarządzanie miastem, które zostało powstało z potrzeby biznesu: to tu w 1919 r. General Motors wynalazł system ratalny, żeby móc handlować samochodami i to tutaj od 2019 r. ten koncern walczy o przetrwanie. Detroit to porażka systemu gospodarczego, politycznego i społecznego, manifestująca się wysokim bezrobociem, eksodusem mieszkańców, zapaścią całych dzielnic, rosnącą przestępczością i korupcją na każdym możliwym szczeblu. To miejsce, które jak żadne inne potrzebuje projektowania zorientowanego na człowieka, na społeczność, na inkluzję społeczną. I potrzebuje go nie tylko dlatego, by miasto można było uratować, ale przede wszystkim po to, by historia tego miasta nie powtórzyła się w innym miejscu na świecie. Ta książka to przestroga dla wszystkich, którzy chcą mieć wpływ na miasto – również dla projektantów.

książka

„Detroit – sekcja zwłok Ameryki”, Charlie Leduff

  • Śmierć i życie wielkich miast Ameryki”, Jane Jacobs

Trudno szukać bardziej precyzyjnego omówienia, dzięki któremu czytelnik może zrozumieć, czym jest miasto – do czego służy chodnik, ulica, park, budynek czy sklep na rogu. I zarówno restauracja nie sprzedaje jedzenia, ale związane z nim atmosferę i przeżycia, jak i miasto nie sprzedaje schronienia i miejsca do życia, ale określa jego styl – to kim jesteśmy i jacy jesteśmy. Książka amerykańskiej dziennikarki to bunt wobec modernistycznych koncepcji planowanego miasta, sprzeciw wobec maszyny do mieszkania LeCorbusiera oraz walka z urzędniczym i centralnym sposobem zarządzania miastem. Jane Jacobs przekonuje do tego, że recepta na sukces miasta tkwi w jego różnorodności, dostępności, mieszaniu funkcji, które zapewniają życie miasta 24/7. Walczy o miasto dla ludzi, z ludźmi i o ludziach; ten głos powinien być słyszalny przede wszystkim dzisiaj, kiedy niespostrzeżenie wracamy do zamkniętych osiedli i życia między domem i pracą. „To nie granice tworzą dzielnicę, ale splot funkcji oraz życie” (Jacobs J. 2014: 344).

książka

„Śmierć i życie wielkich miast Ameryki”, Jane Jacobs

To pozycja filmowa – ostatnia część słynnej trylogii dokumentalnej Gerta Hustwita, która obnaża wyzwania, jakie czekają na architektów, urbanistów i projektantów. Autor przekonuje do myślenia o mieście jako o systemie, w jakim na równych zasadach traktuje się urbanistykę, architekturę i tych, którzy mają z nich korzystać – ludzi. To opowieść o uniwersalnym projektowaniu na poziomie miast, dzielnic, osiedli, dająca również dowód na to, że spektakularny projekt jest niczym w porównaniu z siłą, jaką ma społeczeństwo zarówno w sytuacji sprzeciwu, jak i integracji spowodowanej przez kataklizm. Nierzadko zbyt dużą wagę przywiązujemy do budynków, a zbyt małą do relacji społecznych. Budynek jest konsekwencją tego, że chcemy żyć ze sobą i obok siebie. 

Książki poleca:

258 mariusz wszołek

dr Mariusz Wszołek – komunikolog. Zajmuje się głównie algorytmizacją procesów projektowych, ze szczególnym uwzględnieniem communication design i design thinking. Na co dzień pracuje w Katedrze Grafiki Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu i w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Redaktor serii wydawniczej „Communication Design” oraz autor książek i artykułów z zakresu reklamy, pracy projektowej i zrównoważonego projektowania. Jego zainteresowania naukowe w głównej mierze dotyczą zrównoważonego projektowania (transformation design), designu opakowań i communication design. Ostatnio poświęca się zagadnieniom związanym z legal design.

 

Artykuły

Premiera online
images/SD_Otworz_sie_na_nauke__Lifelong_Learning_i_rozwoj_kompetencji_miekkich.jpg

Otwórz się na naukę – Lifelong Learning i rozwój kompetencji miękkich (podcast)

Kompetencje miękkie to umiejętności interpersonalne i społeczne; to one decydują o tym, w jaki sposób…
images/SD_Design_cyfrowy_dla_zdrowia_psychicznego__od_teorii_do_praktyki_podcast.jpg

Design cyfrowy dla zdrowia psychicznego – od teorii do praktyki (podcast)

Technologia odgrywa dziś kluczową rolę w naszej codzienności, począwszy od edukacji poprzez komunikację w życiu…
images/SD_Edukacja_jako_fundament_kreatywnosci_projektanta__od_inspiracji_do_innowacji_zapowiedz.jpg
Premiera online

Edukacja jako fundament kreatywności projektanta – od inspiracji do innowacji (podcast)

Kreatywność to siła napędowa każdego twórcy. Na wagę złota są więc także kreatywni projektanci. Kłopot…
images/SD_Psychologia_przestrzeni__od_projektowania_emocji_do_tworzenia_funkcjonalnych_miejsc_podcast.jpg

Psychologia przestrzeni – od projektowania emocji do tworzenia funkcjonalnych miejsc (podcast)

Czy ściany mogą mówić? W pewnym sensie – tak. Każdego dnia wchodzimy przecież do rozmaitych…
images/SD_Przestrzen_publiczna_na_nowo__wyzwania_projektowe_w_przestrzeniach_samorzadowych_podcast.jpg

Przestrzeń publiczna na nowo – wyzwania projektowe w przestrzeniach samorządowych (podcast)

Jeszcze nie tak dawno temu, praca niezależnego projektanta specjalizującego się w brandingu, łączona była głównie…
images/SD_Design_na_rzecz_spoleczenstwa__jak_projektowac_marki_oparte_na_wartosciach_podcast.jpg

Design na rzecz społeczeństwa – jak projektować marki oparte na wartościach? (podcast)

Co zrobić, by w projektowaniu „lepiej", wyparło – „więcej"? Jak przekonać klienta do takiej strategii?…
images/SD_Dlaczego_uslugi_i_produkty_cyfrowe_powinny_byc_projektowane_w_sposob_zrownowazony.jpg

Dlaczego usługi i produkty cyfrowe powinny być projektowane w sposób zrównoważony?

Zmiany i wielowątkowość Rzeczywistość, w której żyjemy, staje się coraz bardziej wielowątkowa i skomplikowana. Zarządzanie…
images/SD_Od_tekstu_do_obrazu__rysunek_narracyjny_w_praktyce_podcast.jpg

Od tekstu do obrazu – rysunek narracyjny w praktyce (podcast)

Tworzenie rysunku narracyjnego zwykle zaczyna się od tekstu; to on dostarcza inspiracji i buduje kontekst.…
images/SD_Publikacje_cyfrowe__jak_nowe_narracje_w_swiecie_cyfrowym_pozwalaja_wizualizowac_i_opowiadac_podcast.jpg

Publikacje cyfrowe – jak nowe narracje w świecie cyfrowym pozwalają wizualizować i opowiadać (podcast)

W jaki sposób przełożyć myśli na formy wizualne, a słowa na obrazy? Czy łatwo dokonać…
images/SD_Projektuj_opowiadaj_przekonuj__portfolio_projektanta_UX_podcast.jpg

Projektuj, opowiadaj, przekonuj – portfolio projektanta UX (podcast)

Pokaż mi swoje portfolio, a powiem ci kim jesteś? Dokładnie tak! W każdym razie tak…

Zobacz także

Group 426 strefa zarzadznia logo 05 logo strefapsyche logo white kopia logo white kopia