Jakiś czas temu rozpoczęła się moda na bycie kreatywnym. Aby podkreślić swoje atuty, uparcie zaczęliśmy w życiorysach określać się mianem kreatywnych. Nic dziwnego – we wszelkiego rodzaju zestawieniach właśnie kreatywność uznaje się jedną z najbardziej pożądanych kompetencji XXI w. To określenie doczekało się równie wielu sympatyków, co definicji. Jedni utożsamiają ją z talentem, inni z procesem.
Zachęcam do lektury kilku pozycji książkowych, które nie tylko pozwalają na zgłębienie zagadnienia, ale też zapraszają do aktywnego realizowania zdań wspierających kreatywność. Te propozycje kieruję nie tylko do osób związanych z szeroko rozumianą branżą artystyczną czy projektową. Zdolność generowania nowych i wartościowych rozwiązań przydaje się bowiem w codziennym życiu, niezależnie od wykonywanego zawodu – pisze Paulina Woźniak, projektantka komunikacji i trenerka twórczych metod pracy z Grafiki Uniwersytetu SWPS.
5 książek o rozwijaniu kreatywności
- „ABC kreatywności”, Krzysztof J. Szmidt
Choć za kreatywne uznaje się często łamanie schematów, ja nie poddam się presji i, zgodnie z porządkiem, rozpocznę od alfabetu. Autor tej publikacji przygotował dla czytelników przystępne zestawienie pojęć związanych z tytułowym zagadnieniem. „E jak ELABORACJA, H jak HEURYSTYKI…” Lektura bez wątpienia gwarantuje poszerzenie zasobu słów. Każdy z rozdziałów rozpoczyna się inspirującym, dopasowanym tematycznie cytatem, a kończy zaproszeniem do autorefleksji. Autor dzieli się pytaniami, które czytelnicy nie tylko powinni sobie zadać, ale też udzielić na nie odpowiedzi.
„ABC kreatywności”, Krzysztof J. Szmidt
- „Umysł kreatywny. 62 ćwiczenia rozwijające intelekt”, Edward de Bono
Pewnie większość z nas kojarzy tego autora z sześcioma kapeluszami, i to raczej nie przez jego słabość do tego rodzaju nakrycia głowy. Mówi się, że Edward de Bono uczy myślenia (między innymi laureatów Nagrody Nobla). Jego metody określa się jako niezwykle proste i skuteczne. Prosta w swej konstrukcji jest również przytaczana przeze mnie propozycja książkowa. Ale czy skuteczna? Zapraszam do oceny na podstawie lektury. Kusząca może okazać się możliwość wzięcia udziału w 62 grach (ćwiczeniach) proponowanych przez autora. Tym bardziej, że, jak pisze, „Możliwość to pojęcie bardzo ważne. Jest bowiem kluczem do kreatywności”.
„Umysł kreatywny. 62 ćwiczenia rozwijające intelekt”, Edward de Bono
- „Trening kreatywności. Jak pobudzić twórcze myślenie”, Agnieszka Biela
No właśnie... jak? Przede wszystkim obalając mity na temat kreatywności, co zręcznie czyni autorka już na samym początku swojej książki. Po sprzeciwieniu się popularnym przekonaniom (o tym, że kreatywność to talent; że jest domeną jedynie prawej półkuli mózgu; że to umiejętność generowania dużej liczby pomysłów) przechodzi do charakterystyki pojęcia, a następnie dzieli się praktycznymi wskazówkami dotyczącymi treningu kreatywności. Co ważne, wyposaża czytelników w cały pakiet różnorodnych zadań i dokonuje ciekawego podziału na trzy obszary: (1) kreatywność na rzecz samorozwoju, (2) kreatywność w relacjach i (3) kreatywność w biznesie.
„Trening kreatywności. Jak pobudzić twórcze myślenie”, Agnieszka Biela
- „Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych”, Krzysztof J. Szmidt
Kto lubi eksplorować, kombinować i transformować, z pewnością znajdzie w tej lekturze coś dla siebie. Choć autor (już wspomniany w zestawieniu) określa publikację podręcznikiem metodycznym, ja twierdzę, że nada się ona nie tylko edukatorkom i edukatorom. Krótkie wstępy do poszczególnych rozdziałów subtelnie rysują wartościowe tło teoretycznie. Większość zadań można swobodnie adaptować do pracy indywidualnej. Ich wykonywanie pozwala sprawdzić się w myśleniu kombinacyjnym i transformacyjnym.
Tę publikację trzeba wyróżnić szczególnie za dwa aspekty. Jako osoba lubująca się w języku, nie mogę nie docenić nazw ćwiczeń, które intrygują i zachęcają do lektury instrukcji. Jak bowiem oprzeć się „bigosowi poetyckiemu” lub „zwierzo-maszynie”? Najbardziej interesującą częścią publikacji jest, moim zdaniem, tak zwane archiwum, w ramach którego autor przytacza przykładowe – nierzadko zaskakujące i dowcipne – rozwiązania poszczególnych ćwiczeń.
„Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych”, Krzysztof J. Szmidt
- „Trening twórczości”, Aleksandra Gruszka, Edward Nęcka, Jarosław Orzechowski, Błażej Szymura
Ta zbiorowa publikacja to niezastąpione źródło inspiracji dla trenerów i moderatorów pracy grupowej. Warto sięgnąć po nią nie tylko przez wzgląd na imponujący zbiór doświadczonych autorów (ze znanym i przez wielu uwielbianym prof. Edwardem Nęcką na czele). Docenić należy już wstęp, w którym autorzy rzeczowo i przystępnie odpowiadają na nurtujące pytania dotyczące tego, na czym polega stymulowanie twórczości i do jakich efektów może prowadzić.
Z tym podręcznikiem w dłoni jesteśmy w stanie przeprowadzić różnorodne, oryginalne i aktywizujące uczestników warsztaty dotyczące między innymi umiejętności interpersonalnych, budowania sieci skojarzeń, rozumowania dedukcyjnego i indukcyjnego, motywacji, rozwiązywania problemów. Dzięki lekturze poszerzymy również wiedzę z zakresu modelowej organizacji i przebiegu treningów. Choć w dużej mierze mowa w niej o grupie, część z ćwiczeń można przekształcić na formę indywidualnych zadań do treningu w domowym zaciszu.
„Trening twórczości”, Aleksandra Gruszka, Edward Nęcka, Jarosław Orzechowski, Błażej Szymura
Książki poleca:
Paulina Woźniak – projektantka komunikacji, trenerka twórczych metod pracy, absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 2018 r. współpracuje z Uniwersytetem SWPS, gdzie prowadzi zajęcia z zakresu copywritingu i działań performatywnych. Swoimi kompetencjami wspiera również wrocławskie organizacje pozarządowe i instytucje kultury. Nieustannie balansuje na styku planowania, kreowania i wdrażania. Hobbystycznie i zawodowo żongluje słowami, wertując w międzyczasie słowniki synonimów.
