Gdy kończyłam studia psychologiczne na Uniwersytecie SWPS we Wrocławiu, moi znajomi, ze strachem wypisanym na twarzy, pytali mnie, czy teraz będę czytać z nich jak z otwartej księgi. Już wtedy starałam się przekonywać, że psychologia nie jest nauką, która ma się dobierać do ludzkich tajemnic, a raczej powinna służyć ludziom i ułatwiać odpowiadanie na ich potrzeby. Tak właśnie się dzieje, gdy z dorobku psychologii korzystamy przy projektowaniu graficznym, a także projektowaniu usług, doświadczeń, komunikacji czy reklam. Ukończyłam studia psychologiczne, a dziś zawodowo zajmuję się komunikacją i uczę przyszłych projektantów empatyzować z odbiorcą reklamy czy użytkownikiem produktu. Na podstawie swojego doświadczenia z absolutną pewnością mogę stwierdzić, że psychologia ułatwia projektowanie. Poznając mechanizmy funkcjonowania człowieka, sposób, w jaki postrzega i podejmuje decyzje, możemy zrozumieć, co przeżywa, jak zapamiętuje treści i jak odbiera bodźce – i jesteśmy w stanie projektować lepiej, przyjaźniej dla odbiorcy, a przede wszystkim odpowiedzialnie społecznie.
Na szczęście empatii można się nauczyć, a dobrym startem może być sięgnięcie po książki, które oferują narzędzia do wchodzenia w buty osoby, dla której projektujemy – pisze Sylwia Bodnar, projektantka komunikacji z Grafiki Uniwersytetu SWPS.
4 książki o psychologii i empatii w projektowaniu
- Don Norman „Wzornictwo i emocje. Dlaczego kochamy lub nienawidzimy rzeczy powszednie”
Czy prawdą jest, że wino może smakować lepiej, gdy jest pite z ładnego kieliszka? Czy imbryk stojący w kuchennej szafce może wzbudzić nienawiść lub pożądanie? Jak wyciskarka może uwodzić użytkownika? Don Norman, psycholog poznawczy, badacz, specjalista projektowania zorientowanego na odbiorcę, w swojej książce podaje liczne przykłady na to, jak emocjonalne nastawienie do przedmiotu może mieć ogromny wpływ na motywację i zainteresowanie użytkownika. Jeśli chcesz więc zaprojektować opakowanie, które urzeka, lub znak graficzny, który będzie motywował do zakupu, to koniecznie przeczytaj tę książkę.
„Wzornictwo i emocje. Dlaczego kochamy lub nienawidzimy rzeczy powszednie”, Don Norman
- „Dizajn na co dzień”, Don Norman
O ile „Wzornictwo i emocje” to pozycja napędzana anegdotami i przygodami z życia autora, o tyle „Dizajn rzeczy powszednich”, a przynajmniej jego najnowsze wydanie (wyd. Karakter, 2018), to dla mnie bardziej podręcznik niż zbiór esejów – opasła książka z bardzo konkretną strukturą, przedstawiająca wiedzę jak w pigułce. Może stanowić swego rodzaju narzędziownik dla projektantów i projektantek. Dowiemy się z niego, jak ludzie działają, poznają i odczuwają oraz jak tę wiedzę przekuć na sposób, w jaki projektujemy. Tabele, rysunki i schematy ułatwiają zapamiętywanie kluczowych treści i rozumienie bardziej skomplikowanych procesów. Oczywiście także tutaj nie zabrakło anegdot i przykładów z życia, treści przekazywanej w sposób storytellingowy, a czasem nawet okraszony dowcipem.
„Dizajn na co dzień”, Don Norman
- „Raz mnie widzisz, raz nie widzisz”, Michael Bierut
Ponad 50 bardzo szczerych esejów na temat dizajnu to pozycja dla osób gotowych zmierzyć się z realiami pracy projektanta. Michael Bierut, partner w Pentagram – największej na świecie niezależnej agencji projektowej – mówi, jak było i jak jest z projektowaniem graficznym. Wrażliwość i wnikliwość Bieruta, naszego przewodnika po świecie reklamy i dizajnu, pozwala spojrzeć na różne sprawy przez pryzmat człowieka doświadczonego. Czytając tę książkę, czułam, jakby autor siedział na mojej kanapie i tak po ludzku opowiadał o drodze, jaką przeszedł, przy okazji dając mi kilka złotych rad, które mają w sobie sporo z psychologii. Biorąc pod uwagę, że Bierut nie jest z wykształcenia psychologiem, sądzę, że posiada niezwykłą intuicję; jest projektantem spostrzegawczym i przede wszystkim ma niezwykły talent do opowiadania o swojej pracy i ludziach, których spotkał na swojej drodze zawodowej. Ta książka uczy, jak mądrze i z refleksją traktować otaczający nas świat oraz jak wykorzystać tę kompetencję w odpowiedzialnym społecznie projektowaniu.
„Raz mnie widzisz, raz nie widzisz”, Michael Bierut
- „Psychologia poznawcza”, Edward Nęcka, Jarosław Orzechowski, Błażej Szymura, Szymon Wichary
Gdybym miała polecić tylko jedną książkę poświęconą stricte psychologii, zachęcałabym do przeczytania podręcznika psychologii poznawczej, który przybliża, jak działa umysł. Zaproponowana przeze mnie w tym rankingu kolejność książek jest nieprzypadkowa. Dlaczego polecam przeczytać najpierw o projektowaniu w praktyce, a naukę zakończyć na podręczniku omawiającym podstawowe teorie z zakresu psychologii poznawczej? Ponieważ te teorie odczytuje się zupełnie inaczej, gdy patrzymy na nie przez pryzmat projektowania graficznego. Nagle odnajdujemy niezwykłe powiązania między tymi dwoma światami, a nasze intuicyjne podejście gruntuje się w nauce. Polecam więc przeczytać ten podręcznik, doszukując się w kolejnych zagadnieniach sposobu przeniesienia ich na proces projektowy. Takie konsumowanie psychologii otworzy cię na zupełnie nową perspektywę i pozwoli ci rozwinąć empatię i kreatywność.
„Psychologia poznawcza”, Edward Nęcka, Jarosław Orzechowski, Błażej Szymura, Szymon Wichary
Książki poleca:
Sylwia Bodnar – projektantka komunikacji, copywriterka, absolwentka psychologii na Uniwersytecie SWPS. W Katedrze Grafiki Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu uczy, jak badać wizerunek oraz jak wykorzystywać psychologię w projektowaniu komunikacji. Jest autorką Wizerunkowych Akrobacji – cyklicznych warsztatów dla twórców i twórczyń, podczas których uczy, jak budować angażującą i wyróżniającą się komunikację marki. Uwielbia rękodzieło i alternatywną kawę z lokalnych palarni. www.instagram.com/sylwia_bodnar
