Skąd czerpać wiedzę o user experience? Jakie książki powinien mieć w swojej biblioteczce projektant UX? Gdzie w sieci można znaleźć rzetelne branżowe informacje: ciekawe case studies, nowinki, trendy, eksperckie artykuły? O ulubione książki i blogi zapytaliśmy projektantów UX i specjalistów związanych z tą branżą: Ewę Dacko, Natalię Bienias (Zebza), Matyldę Siutę, Macieja Lipca i Piotra Marszałkowskiego
- Badania jako podstawa projektowania user experience, Barbara Rogoś-Turek, Iga Mościchowska
Praca UX Designera opiera się na danych – nie ma znaczenia, czy jesteś bardziej badaczem, czy projektantem rozwiązań. Dane zastane są dziś sporą oczywistością i najtańszą formą zbierania informacji, które mogą okazać się kluczowe pod kątem przyszłych decyzji biznesowych. Niestety łatwo pominąć inne źródła danych, w tym różne metody badawcze. W wielu organizacjach ignoruje się ten element procesu, tłumacząc się brakiem czasu, środków czy ogromem problemów organizacyjnych. Traci na tym przyszły produkt. Badania takie jak: indywidualne wywiady pogłębione, słynne „focusy” czy wywiady kontekstowe są wspaniałymi narzędziami. Dzięki nim można zdobyć inspirujące zbiory danych oraz informacji od użytkowników końcowych.
Wiedzy o wyżej wymienionych narzędziach dostarcza interesująca książka – „Badania jako podstawa projektowania user experience” autorstwa Barbary Rogoś-Turek i Igi Mościchowskiej. Jest to podręcznik, który każdy projektant powinien posiadać w swojej biblioteczce. Dla nowych adeptów sztuki UX, będzie to wspaniała lekcja, a dla bardziej doświadczonych designerów – podpora podczas planowania przyszłych badań. Zdarza mi się wracać do jej poszczególnych rozdziałów, planując kolejne badania z użytkownikami, do czego i was zachęcam.
Książkę poleca:
Piotr Marszałkowski – doświadczony UX Designer, którego silną stroną są spotkania z klientem oraz analiza rozwiązań pod kątem koszt – efekt. Projektował rozwiązania dla takich marek jak: Media Markt, Bank Pekao S.A., Saturn, Gatta, Muzeum Polin a obecnie zajmuje się projektowaniem dla nas wszystkich – wspiera zespół projektowy Aplikacji Krytycznych, który realizuje projekty z ramienia Ministerstwa Finansów. Auror bloga: http://ux.marszalkowski.org.
Badania jako podstawa projektowania user experience, Barbara Rogoś-Turek, Iga Mościchowska
- Programiści i tłumacze. Wprowadzenie do lokalizacji oprogramowania, Marta Bartnicka, Agenor Hofmann-Delbor
To książkę o tematyce, o której wśród projektantów się zwykle nie mówi (albo mówi się o wiele mało i o wiele za późno): o lokalizacji oprogramowania i innych produktów cyfrowych. Niby wiemy, że w dobie globalizacji można (i warto!) docierać do klientów z każdego zakątka świata i że użytkownik najbardziej lubi, kiedy się z nim komunikujemy w jego własnym języku (przecież dziś już prawie nikt nie kupi oprogramowania, które nie jest dostępne w lokalnej wersji językowej, a nawet więcej: w wersji dostosowanej do lokalnej kultury i zwyczajów związanych z korzystaniem z konkretnych produktów), ale w praktyce lokalizacja często traktowana jest gorzej niż po macoszemu – tymczasem powinniśmy o niej myśleć już na etapie projektowania! „Programiści i tłumacze. Wprowadzenie do lokalizacji oprogramowania”, książka Marty Bartnickiej i Agenora Hofmanna-Delbora, mówi nie tylko o tym, dlaczego warto lokalizować, jak radzić sobie z problemami i jak testować zlokalizowany produkt. Pokazuje też, co wziąć w tym skomplikowanym procesie pod uwagę, żeby efekt końcowy odpowiadał oczekiwaniom naszym – i naszych użytkowników. Lektura nie tylko mądra i miejscami przezabawna, ale naprawdę otwierająca umysł.
Książkę poleca:
Ewa Dacko – od ponad 15 lat tłumaczka techniczna specjalizująca się w IT i nowych technologiach, inżynier od zarządzania, specjalistka od marketingu, projektantka. Absolwentka Politechniki Wrocławskiej, Studium Przekładu Uniwersytetu Wrocławskiego oraz kierunku User Experience Design na Uniwersytecie SWPS. Pasjonatka UX i ewangelistka zastosowania tej koncepcji w każdym aspekcie życia. Szkoli tłumaczy w dziedzinie UX, a projektantów w dziedzinie lokalizacji. Nie twierdzi może, że UX jest odpowiedzią na wszystkie problemy współczesnego świata, ale gorąco wierzy, że pomaga rozwiązać wiele z nich. Więcej: ewa.dacko.org.
Programiści i tłumacze. Wprowadzenie do lokalizacji oprogramowania, Marta Bartnicka, Agenor Hofmann-Delbor
- Hidden Figures: The American Dream and the Untold Story of the Black Women Who Helped Win the Space Race, Margot Lee Shetterly
„Hidden Figures” to oparta na faktach historia trzech czarnoskórych matematyczek (Katherine Johnson, Dorothy Vaughan i Mary Jackson), które pracowały w amerykańskim przemyśle lotniczym/kosmicznym podczas wyścigu zbrojeń. Choć na pierwszy rzut oka niezwiązana z projektowaniem, uważam, że jest świetną lekturą dla każdego projektanta – z dwóch głównych powodów:
Książka rozwija empatię, niezwykle sugestywnie przenosząc w świat, w którym podziały i brak dostępności były na porządku dziennym.
Książka opisuje wydarzenia dziejące się pomiędzy latami trzydziestymi a sześćdziesiątymi ubiegłego wieku – w tym czasie rozwijały się kariery zawodowe bohaterek książki. W USA na porządku dziennym była wówczas segregacja rasowa i dyskryminacja płciowa. Czarni i biali obywatele USA uczęszczali do oddzielnych szkół, siedzieli w wydzielonych strefach w autobusach i pomieszczeniach w pracy, chodzili do oddzielnych toalet i jedli przy specjalnie wyznaczonych stołach w kafeteriach. Kobiety nie były dopuszczane do niektórych zawodów, spotkań w pracy, były oficjalnie uważane za głupsze i słabiej wynagradzane niż mężczyźni. Opowieść o życiu czarnoskórych matematyczek w tym okresie niesamowicie uwrażliwia na problemy społeczne i pokazuje, jak projektowanie interakcji społecznych i przestrzeni miejskiej wpływa na stosunki międzyludzkie - i jak znaczące konsekwencje może to mieć na szeroką skalę, np. podczas wojny czy wyścigu zbrojeń. Dziś stoimy na progu innych przemian (klimatycznych czy społecznych) i ta szersza świadomość będzie nam niezbędna, by wykonywać pracę z pożytkiem dla społeczeństwa i naszej planety.
Książka pozwala poznać design w NASA.
Książka dość szczegółowo opisuje pracę w NASA i jej poprzedniczce – NACA. Dzięki temu możemy poznać ówczesne rozumienie i implementację procesów związanych z projektowaniem w najnowocześniejszej (chyba do dziś) agencji kosmicznej na świecie. To fascynująca opowieść o obszernych badaniach, kalkulacjach, danych zbieranych z samolotów, prototypowaniu i testowaniu samolotów lub ich elementów w skrajnych warunkach – np. podczas odkrywania prędkości naddźwiękowej.
„Hidden Figures” otwiera na różnorodność, pokazuje konsekwencje, umożliwia poznanie różnorodnych punktów widzenia. Przypomina też o uniwersalności natury ludzkiej. Choć świat był zupełnie inny, choć życie kobiet i mężczyzn, czarnych i białych, było zupełnie różne od dzisiejszego – mieliśmy i wciąż mamy (jako ludzie) te same marzenia i pragnienia. To książka o odwadze i trzymaniu się swoich marzeń i wartości, z której skorzysta każdy projektant ciekawy świata.
Książkę poleca:
Matylda Siuta – z wykształcenia psycholog, z doświadczenia kiedyś HRowiec, dziś projektantka UX. Szczególnie wrażliwa na człowieka w procesie projektowania – jego potrzeby, plany, marzenia. Pracuje w amerykańskim software housie Tivix, po godzinach zaangażowana w grupę projektową blushche. Prywatnie fanka ogrodnictwa balkonowego.
Hidden Figures: The American Dream and the Untold Story of the Black Women Who Helped Win the Space Race, Margot Lee Shetterly
- Dizajn na co dzień, Don Norman
Książka, która wywarła na mnie duży wpływ, to „The Design of Everyday Things” Donalda Normana. Pozycja ta ukazała się po raz pierwszy w 1988 roku, początkowo, jako „The Psychology of Everyday Things”, a w 2013 roku Norman przygotował jej nowe, mocno uaktualnione wydanie. Polskiego przekładu, pod tytułem „Dizajn na co dzień”, doczekaliśmy się dopiero 30 lat od premiery.
Norman jest inżynierem i psychologiem poznawczym, który postanowił wyjaśnić, co to znaczy, że design jest dobry i jak dobre projekty powinny powstawać. To on stworzył określenie user experience" (UX), pracował jako VP w Apple, a w „Dizajnie na co dzień” wprowadził do świata designu słowo takie jak afordancja i spopularyzował termin user-centered design (projektowanie zorientowane na użytkownika).
Książka ta doczekała się swojej, nie mniej ważnej, kontynuacji pod tytułem „Emotional Design: Why We Love (or Hate) Everyday Things” – o ile pierwsza część skupia się na ergonomii, o tyle druga porusza temat emocjonalnego stosunku ludzi do rzeczy. Obie te pozycje są do dzisiaj aktualne i pełnią razem rolę pewnego rodzaju „biblii UX”, dlatego polecam je wszystkim zainteresowanym tym tematem.
Ja też z wykształcenia jestem psychologiem, i kiedy przeczytałem obie te książki po raz pierwszy, zaraz po ukończeniu studiów, kilkanaście lat temu, bardzo mnie zainteresowały i wpłynęły na to, że postanowiłem zostać projektantem.
Książkę poleca:
Maciej Lipiec – Digital Product Designer, pomaga firmom wymyślać, tworzyć, ulepszać i rozwijać cyfrowe produkty i usługi. Od 14 lat zajmuję się projektowaniem UX, strategią produków internetowych i tworzeniem innowacji. Autor bloga www.uxdesign.pl.
Dizajn na co dzień, Don Norman
- Architektura informacji w serwisach internetowych, Louis Rosenfeld, Peter Morville
Miałam w swoich rękach sporo tytułów dotyczących architektury informacji, ale do tej książki wracam najchętniej. To świetny podręcznik dla początkujących projektantów, który doskonale wprowadza w podstawy zagadnienia. Przybliża tematy takie jak: sposoby porządkowania treści, wzorce wyszukiwania oraz opisuje systemy nawigacji. Jedna z podstawowych lektur dla osób, które chcą zadbać o lepsze doświadczenia użytkowników w produktach cyfrowych.
Architektura informacji w serwisach internetowych, Louis Rosenfeld, Peter Morville
- Living in information architecture, Jorge Arango
To trochę inne podejście do architektury informacji niż przypadek poprzedniej pozycji. Tu nie mamy do czynienia z podręcznikiem, a bardziej felietonem poświęconym szerszemu kontekstowi, niż tylko projektowanie strony czy aplikacji. Ciekawe jest nawiązanie do urbanistyki, architektury – otoczenia, będącego środowiskiem informacyjnym, którego jesteśmy częścią. Dobrze jest je rozumieć, jeśli mamy tworzyć lepsze, przydatniejsze produkty i usługi.
Living in information architecture, Jorge Arango
- Web typography, Richard Rutter
To najlepsza pozycja dotycząca internetowej typografii, jaka do tej pory ukazała się na rynku. Książka Richard Ruttera to nie tylko pozycja dla front-end developerów, ale bardzo skorzystają z niej projektanci – po pierwsze poznają pojęcie typografii od bardziej technologicznej strony, po drugie zobaczą, jak wiele z tą typografią można teraz zrobić. To doskonały łącznik między programistami a projektantami – z całą pewnością usprawni komunikację, gdy będziemy zabierać się do projektowania interfejsów graficznych.
Web typography, Richard Rutter
Książki poleca:
Natalia Bienias (Zebza) – projektantka działająca w obszarze digital od 2008 roku. Absolwentka Grafiki na Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych i UXD na Uniwersytecie SWPS w Warszawie. W wolnym czasie prowadzi bloga oraz kanał na YouTube poświęcony nauce projektowania i grafice – by Zebza.
20 książek, które każdy UX Designer powinien przeczytać
Klasyka na start
- About Face: The Essentials of User Interface Design, Alan Cooper
- Nie każ mi myśleć (Don't Make Me Think: A Common Sense Approach to Web Usability), Steve Krug
- Designing for Interaction: Creating Innovative Applications and Devices, Dan Saffer
- Emotional Design: Why We Love (or Hate) Everyday Things, Donald Norman
- The Elements of User Experience: User-centered Design for the Web, Jesse James Garrett
Potem
- Think first: My No-Nonsense Approach to Creating Successful Products, Memorable User Experiences + Very Happy Customers, Joe Natoli
- Evil by Design: Interaction Design to Lead Us Into Temptation, Chris Nodder
- Designing for the Digital Age: How to Create Human-Centered Products and Services, Kim Goodwin
- Thinking in Systems: A Primer, Donella Meadows
- Mismatch: How Inclusion Shapes Design, Kat Holmes
- The User Experience Team of One: A Research and Design Survival Guide, Leah Buley
- Ruined by Design: How Designers Destroyed the World, and What We Can, Mike Monteiro
- Simple and Usable Web, Mobile, and Interaction Design, Giles Colborne
- Interakcja człowiek-komputer, Marcin Sikorski
- A Project Guide to UX Design. For user experience designers in the field or in the making, Russ Unger, Carolyn Chandler
- 100 Things Every Designer Needs to Know About People, Susan Weinschenk
- Sketching User Experiences: Getting the Design Right and the Right Design, Bill Buxton
- The Humane Interface: New Directions for Designing Interactive Systems, Jef Raskin
- Web Form Design i Mobile First, Luke Wroblewski
- Responsive Web Design, Ethan Marcotte
10 blogów o UX, które warto śledzić
Tu publikują wyłącznie praktycy, którzy zwięźle i interesująco przybliżają zagadnienia dotyczące UX, architektury informacji, użyteczności, interakcji człowiek-komputer. Co jeszcze? Najnowsze trendy w designie, projektowanie aplikacji mobilnych, metodyka agile.
Szata graficzna UX Matter nie zachwyca, za to treść – już tak. Kilkudziesięciu autorów, setki tematów: od biga data przez product management po user experience. Warto zerknąć na TOP25 artykułów, czyli najpopularniejsze treści wg Google Analytics, począwszy od 2007 roku.
Nowości na blogu UX Movement pojawiają się rzadko – 1-2 razy w miesiącu, ale są za to doskonałej jakości, o czym świadczą liczne cytowania artykułów w sieci. Dużo UX-owych nowinek, choć warto też sięgnąć do obszernego archiwum bloga.
Smashing Magazine to jeden z najlepszych adresów w sieci, pod którym od ponad 10 lat można znaleźć artykuły tworzone przez topowych projektantów z całego świata.
Na blogu znajdują się autorskie treści oraz „przedruki” (np. z Medium) z innych stron – bardzo starannie wybrane. W ogóle twórcy bloga mają obsesję na punkcie selekcji materiałów – im UX staje się popularniejszy, tym więcej informacji, ale ilość nie zawsze oznacza jakość. UX Design Collective stawiają na jakość.
Ciekawe miejsce w sieci, w którym można posłuchać podcastów – o polskim designie, jego wzlotach i upadkach, ciekawych projektach i wdrożeniach cyfrowych produktów. Gośćmi Tomasza Skórskiego są projektanci i badacze – praktycy, którzy chętnie dzielą się swoim doświadczeniem.
Kanał na Youtube tworzony przez kolektyw Building a Brand. To urodzeni edukatorzy – w ciekawy sposób przybliżają zagadnienia z pogranicza brandingu, budowania strategii marki i user experience, nie zapominając o perspektywie klienta.
Ze spotkania wybitnego specjalisty w dziedzinie użyteczności z równie wybitnym specjalistą od interfejsów nie może powstać nic innego jak wybitny projekt. Takim na pewno jest legendarna firma Nielsen Norman Group założona w 1998 roku przez Jakoba Nielsena i Donalda Normana. Na blogu NN Group znaleźć można sporo interesujących studiów przypadku.
To blog prowadzony przez węgierską firmę UX Studio, specjalizującą się w cyfrowych produktach. Warto zaglądać na jej stronę choćby dla lektury obszernych studiów przypadku. Projektanci UX w przystępny sposób opisują, z czym na co dzień się zmagają.
To jeden z najstarszych i zarazem najlepszych blogów o designie. Wrażenie robi różnorodność tematyki: analityka, strategia biznesowa, architektura informacji, strategia kontentowa, badania, a nawet filozofia.