Ewa Pluta: Podobno UX Designerem nie jest się od 9.00 do 17.00, lecz 24 godziny na dobę. Potwierdzasz to?

Patrycja Walencik: Ten zawód to przede wszystkim sposób myślenia, którego uczysz się przez praktykę, a potem nim nasiąkasz i on z tobą zostaje. Projektowanie doświadczeń nauczyło mnie bycia wybredną, co nie pomaga w codziennym życiu. Nieustannie szukam przejawów użyteczności, chcę by świat był dopasowany do moich potrzeb, a nie na odwrót.

Zawód UX Designera wiąże się również z codzienną obserwacją i poszukiwaniem inspiracji. W biurze czy na wakacjach zdarza mi się, już bezwiednie, podglądać, jak inni korzystają z technologii. W moim przypadku ten sposób myślenia nie kończy się wraz z wyjściem z pracy.

Ewa Pluta: Pracę w UX zaczęłaś siedem lat temu. Skąd decyzja o związaniu się z tą dziedziną projektowania?

Patrycja Walencik: Już w trakcie studiów prowadziłam programy radiowe w studenckim Radiu Egida, które były poświęcone nowym technologiom i startupom. Ale samo zainteresowanie tematem nowych technologii przyszło dużo wcześniej. Już w gimnazjum pisałam artykuły poświęcone smartfonom i technologiom mobilnym – cyfrowy świat mnie fascynował. Wiedziałam, że chce się z nim profesjonalnie związać, ale jeszcze nie miałam pomysłu na konkretny zawód.

Studia magisterskie realizowałam na kierunku informatyka, co uzmysłowiło mi, że będę beznadziejną programistką. Dopiero z perspektywy czasu okazało się, że informatyka była świetnym wyborem. Dziś potrafię bez problemu komunikować się z zespołem deweloperskim.

Do tego zawodu zbliżył mnie program Grasz o Staż. W jego ramach realizowałam staż, a później dostałam pierwszą poważną pracę w dziale Development Experience w Microsoft Polska. To była moja pierwsza styczność ze światem cyfrowo-projektowym.

Ewa Pluta: Zaiskrzyło?

Patrycja Walencik: Od razu. Podobała mi się dynamika tej pracy, ciągle coś się działo, dostawałam niezwykle dużo bodźców. To był również czas, kiedy sama głębiej weszłam w środowisko startupowe. Wspólnie z zespołem zaczęliśmy pracę nad aplikacją Bank Rabatów. Śmiało mogę powiedzieć, że w tym miejscu, jeszcze nieświadomie, zaczęłam wchodzić w rolę UX Designera.

Potem dołączyłam do agencji projektowo-badawczej Mobee Dick, w której, już pod okiem świetnych specjalistów, mogłam stawiać pierwsze kroki w roli UX Designera.

Ewa Pluta: Załóżmy, że chcę zostać UX Designerką. Nie znam jednak narzędzi niezbędnych do pracy w UX ani nie mam żadnego doświadczenia w tej dziedzinie.

Patrycja Walencik: Zupełnie nie przywiązywałabym się do myśli, że na start koniecznie trzeba znać narzędzia, jest to zdecydowanie rzecz wtórna. Programów do projektowania czy prototypowania, których jest naprawdę bardzo dużo, można nauczyć się w domu, korzystając z dostępnych w internecie tutoriali czy kursów online, zarówno bezpłatnych, jak i płatnych. Na start dobrze zapoznać się z tymi najbardziej popularnymi, takimi jak: Figma, Sketch, Adobe XD czy Axure.

Przedtem polecałabym jednak zaznajomienie się ze środowiskiem UX Designerów. Warto najpierw sprawdzić, czy wyobrażenie o pracy projektanta doświadczeń pokrywa się z rzeczywistością.

Dobrym sposobem jest dołączenie do grup na Facebooku. Na start polecam Product & UX Design PL, gdzie znajduje się mnóstwo materiałów poświęconych pierwszym krokom w zawodzie UX Designera. Zachęcam również do uczestniczenia w różnego rodzaju meet-upach, webinarach czy konferencjach poświęconych obszarom UX-owym.

Zwykle polecam też bezpośrednie rozmowy z designerami. Zawsze znajdzie się ktoś, kto będzie chciał porozmawiać i podzielić się swoimi doświadczeniami.

Jeśli jesteś przekonana, że chcesz związać się zawodowo z UX, to również dobrym pomysłem będzie realizacja studiów podyplomowych, dołączenie do projektu realizowanego pro bono lub znalezienie mentora.

W moim przypadku bardzo pomógł mi Nick Babich, twórca kanału Uxplanet.org. On potrafi w prosty sposób tłumaczyć trudne zagadnienia. Napisał setki inspirujących artykułów o UX. Ciągle eksperymentuje i nie zadowala się płaskimi odpowiedziami. Śledzę go od lat.

Ewa Pluta: Jakie umiejętności UX Designer powinien mieć na start?

Patrycja Walencik: Jak wspomniałam wcześniej, znajomość narzędzi czy metod jest wtórna. Najważniejsza jest moim zdaniem umiejętność samodzielnego myślenia. Kiedy szukam do zespołu nowej osoby, interesuje mnie to, w jaki sposób radzi sobie z wyzwaniem projektowym: czy jest w stanie dobrze zdefiniować potrzeby, czy potrafił wyciągnąć odpowiednie dane oraz je przeanalizować; jak krok po kroku realizuje zadanie, w jaki sposób mierzy wynik, kogo anagażuje do realizacji projektu i dlaczego.

W tym zawodzie ważna jest również umiejętność argumentacji decyzji projektowych. Dobry UX Designer bierze na siebie odpowiedzialność i wykazuje się inwencją twórczą, a nie tylko realizuje przydzielone mu zadania.

Dobrze mieć podstawy teoretyczne, ale z doświadczenia wiem, że najwięcej można nauczyć się „na żywym organizmie”. Dlatego bardziej niż teoretyczna znajomość metod projektowania liczy się praktyczne działanie i otwartość na popełnianie błędów. To na błędach uczymy się najwięcej.

Ewa Pluta: Gdzie szukasz inspiracji?

Patrycja Walencik: Po pracy staram się robić rzeczy zupełnie niezwiązane z moim zawodem. Najbardziej inspirują mnie ludzie, którzy na co dzień nie są związani ze światem cyfrowym. Szukam okazji, by porozmawiać z tymi, którzy mają zupełnie inny punkt widzenia niż ja. Można powiedzieć, że uciekam w offline. Jedną z takich okazji są warsztaty kulinarne czy degustacje, podczas których nieraz udało mi się złapać inspirację i wykorzystać ją potem w pracy.

Ewa Pluta: Czy w roli UX Designera odnajdzie się osoba, która lubi pracować w pojedynkę?

Patrycja Walencik: Jest to dyskusyjne i najpewniej zależy też od kilku czynników. Jednym z ważniejszych będzie kultura firmy, w jakiej przyjdzie nam pracować. Może się zdarzyć, że rola UX Designera będzie sprowadzać się wyłącznie do tworzenia makiet, w oparciu o wytyczne, które przyjdą z tzw. góry.

W takim miejscu osoba, która nie lubi pacy zespołowej, najpewniej będzie czuła się komfortowo. Ja jednak uważam, że rola UX Designera ma szerszy wymiar, a jej składową jest właśnie praca zespołowa. Dlaczego? Według mnie UX Designer pomaga przekłuć pomysły całego zespołu na rozwiązania, używając przy tym konkretnych narzędzi i metod. To osoba, która uczestniczy od początku do końca w całym procesie projektowym, jest łącznikiem między biznesem, użytkownikami i technologią. Umiejętność komunikowania się z różnymi grupami jest tu niezbędna, a także niełatwa.

Ewa Pluta: Co jeszcze jest trudne w tej pracy?

Patrycja Walencik: Jednym z największych wyzwań jest nieprzywiązywanie się do swoich rozwiązań. To naturalne, że chcemy bronić wypracowanych pomysłów. W końcu poświęciliśmy im dużo energii i czasu. My zdążyliśmy się do nich przywiązać, a podczas testów interfejsu okazuje się, że użytkownicy nie potrafią korzystać z naszego rozwiązania, że ono się nie sprawdza. Pomysł jak kartkę papieru trzeba zgnieść i wyrzucić do kosza. To boli, ale tylko na początku.

Ewa Pluta: Powiedz na koniec, co cię w pracy UX Designera pociąga najbardziej.

Patrycja Walencik: Zdecydowanie cenię sobie pracę w środowisku cyfrowym. Pociąga mnie w nim dynamika i możliwość reakcji na zmiany. W online jestem w stanie szybko sprawdzić swoje hipotezy projektowe i niemal od razu mogę wprowadzać usprawnienia czy korekty. Szybko dostaję feedback i na jego podstawie mogę podejmować kolejne decyzje. W świecie offline trudno o taką dynamikę, tu zmiany w raz wypuszczonym produkcie są trudne do przeprowadzenia albo w ogóle niemożliwe.

Praca UX Designera to również możliwość stykania się z wieloma branżami. Każda ma swoją specyfikę, swoje know-how. Żeby dobrze odpowiadać na potrzeby interesariuszy, należy umieć połączyć wiedzę z obszaru UX z wiedzą branżową. Inne wzywania projektowe są w bankowości, inne w branży rozrywkowej czy transportowej. Nie zmienia się jedno: ten zawód to nieustanna nauka i rozwój.