Aborcja to zamierzone przerwanie ciąży związane z usunięciem zarodka lub płodu. W niektórych państwach cały czas obowiązuje bezwzględny zakaz aborcji. Udokumentowano wiele przypadków śmierci kobiet, których życie było zagrożone z powodu ciąży, a którym można było zapobiec, gdyby nie restrykcyjne prawo, stawiające życie płodu wyżej niż życie kobiety. Duża liczba kobiet została również skazana na wiele lat więzienia bez jakichkolwiek dowodów na to, że próbowały przerwać ciążę. Organizacje międzynarodowe starające się wywrzeć wpływ na władze tych krajów porównują obowiązujące tam prawo do tortur i stanowczo mu się sprzeciwiają. O jakich krajach mówimy?

W Salwadorze obowiązuje bezwzględny zakaz aborcji. Kobiecie grozi kara więzienia, gdy istnieje choćby cień podejrzenia, że mogła usunąć lub planować usunięcie ciąży. Nawet jeśli kobieta poroni lub dziecko urodzi się martwe, może być podejrzana o dokonanie aborcji.

Kodeks karny Nikaragui wprowadza sankcje dla lekarzy i pielęgniarek, którzy leczą ciężarną kobietę, gdy takie leczenie jest przeciwskazane w ciąży i może spowodować uszkodzenie lub śmierć płodu. Karze podlegają kobiety, które zdecydują się na zabieg aborcji, ale czasem również kobiety, które poroniły, gdyż często niemożliwe jest rozróżnienie poronienia z przyczyn naturalnych od wywołanego sztucznie.

Bezwzględny zakaz przerywania ciąży obowiązuje również na Dominikanie. W 2014 r. dopuszczono możliwość przeprowadzenia aborcji w przypadku gwałtu, kazirodztwa i deformacji płodu, jednak po ostrej krytyce ze strony Kościoła katolickiego i Kościoła ewangelickiego w 2016 r. przywrócono wcześniejsze restrykcyjne prawo. Obecnie na Dominikanie aborcja jest nielegalna, a za jej przeprowadzenie grozi kara pozbawienia wolności.

Malta to państwo liczące około 430 tys. mieszkańców, w którym katolicyzm jest religią państwową. Co ciekawe, w 2017 r. przyjęto tam prawo umożliwiające zawieranie małżeństw przez osoby tej samej płci oraz adoptowanie przez nie dzieci. Za aborcję grozi jednak kara więzienia. Karze podlega również nieumyślne spowodowanie poronienia. Na Malcie występują najbardziej restrykcyjne przepisy dotyczące aborcji w całej Unii Europejskiej.

Aborcja po spełnieniu pewnych przesłanek jest dopuszczalna w większości państw Ameryki Południowej i części Ameryki Północnej, w Afryce oraz części Azji. Do tych krajów należy również Polska.

Co umożliwia wykonanie legalnej aborcji? Zagrożenie życia, zdrowia fizycznego lub psychicznego matki, gwałt, kazirodztwo, wady płodu lub trudności socjoekonomiczne. Każdy kraj indywidualnie ustala prawo w tym zakresie i wybiera, które z przesłanek obowiązują na jego terenie. W krajach takich jak: Turcja, Arabia Saudyjska, Japonia i Korea Południowa kobieta chcąca dokonać aborcji musi mieć dodatkowo zgodę męża.

Legalna aborcja na tak zwane życzenie jest dopuszczalna w większości państw europejskich, Azji, Ameryce Północnej oraz Australii. W krajach tych na aborcję można się zdecydować najczęściej wyłącznie we wczesnym okresie ciąży. Po trzecim miesiącu ciąży – poza szczególnymi wyjątkami – traktowana jest na ogół jako przestępstwo.

Nie jest tak jednak w każdym państwie dopuszczającym aborcję na życzenie, ponieważ na przykład na mocy wyroku Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych aborcja w USA jest legalna przez cały okres ciąży. Wyrok daje jednak poszczególnym stanom możliwość wprowadzenia regulacji ograniczających aborcję w drugim i trzecim trymestrze ciąży.

Do 1932 r. aborcja w Polsce uznawana była bez wyjątków za przestępstwo.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości komisja kodyfikacyjna przewidziała w kodeksie karnym z 1932 r. dwie sytuacje, w których można było dokonać aborcji: z powodu ścisłych wskazań medycznych oraz gdy ciąża zaistniała w wyniku gwałtu, kazirodztwa bądź w przypadku kobiet poniżej 15. roku życia.

Od 9 marca 1943 r., czyli w okresie okupacji hitlerowskiej, spędzanie płodu – bo tak była wówczas nazywana aborcja – było w pełni legalne i wykonywane na żądanie. Rozporządzenie to jednocześnie podnosiło karę za zabicie nienarodzonego dziecka niemieckiego. Za ten czyn groziła nawet kara śmierci.

Po zakończeniu II wojny światowej anulowano hitlerowskie rozporządzenie i przywrócono polskie ustawodawstwo przedwojenne. Od tego czasu aborcja była dozwolona jedynie w niektórych sytuacjach.

W obecnie obowiązującym prawie polskim aborcja unormowana jest w art. 4a ustawy z 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Zgodnie z tym przepisem przerwanie ciąży może być dokonane wyłącznie przez lekarza, w przypadku gdy:

1. Ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej. Nie występują tu ograniczenia ze względu na wiek płodu, a wystąpienie tej okoliczności stwierdza lekarz inny niż dokonujący aborcji, chyba że ciąża bezpośrednio zagraża życiu kobiety.
2. Badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu. Aborcji można dokonać do chwili osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety. Wystąpienie tej okoliczności stwierdza lekarz inny niż dokonujący aborcji.
3. Zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego. Aborcji można dokonać do 12. tygodnia od poczęcia. Wystąpienie tej okoliczności stwierdza prokurator.

W polskim prawie za przeprowadzenie nielegalnej aborcji grozi kara pozbawienia wolności. Karze tej podlega również osoba, która za zgodą kobiety przerywa jej ciążę oraz osoba, która udziela kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży lub ją do tego nakłania lub zmusza.

Wyjazd za granicę i przerwanie ciąży w kraju, w którym jest to legalne, nie stanowi przekroczenia prawa. Warunkiem odpowiedzialności karnej jest tzw. zasada podwójnej przestępności czynu. Według niej, aby podlegać karze, czyn musi stanowić przestępstwo w miejscu jego popełnienia oraz na terenie Polski. Od tej zasady istnieją oczywiście wyjątki, jednak aborcja do nich nie należy.