strefa PRAWA logo4

logo uswps nazwa 3

Czy kobiety znają swoje prawa?

Wśród kobiet stopniowo wzrasta świadomość dochodzenia swoich praw. Świadczy o tym liczba  spraw wnoszonych o odszkodowanie z tytułu naruszenia równego traktowania w zatrudnieniu. W 2015 roku w Sądach Rejonowych toczyło się 317 postępowań dotyczących kobiet, a 300 spraw mężczyzn.

Prawa rodzica

Kobiety są świadome uprawnień związanych z rodzicielstwem, świadczy o tym częste korzystanie z tych praw. Mężczyźni rzadko wykorzystują urlop rodzicielski. Wynika to ze stereotypów oraz braku wiedzy na ten temat.

Kampanie zachęcające ojców do urlopu i spędzania czasu z dziećmi wpływają stopniowo na zmianę postrzegania przez pracodawców pracujących matek. Dzięki temu, kobiety mogą między innymi kontynuować rozwój zawodowy. Z danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wynika, że z urlopów rodzicielskiego i ojcowskiego skorzystało w 2014 roku ponad 631 tys. osób, w tym 471,9 tys. kobiet i 159,3 tys. mężczyzn. Urlop rodzicielski wykorzystało 316 tys. osób.

Mężczyźni coraz częściej decydują się na dwutygodniowy urlop ojcowski, ale korzystanie z innych uprawnień rodzicielskich wciąż należy do rzadkości. W Europie problem równowagi pomiędzy życiem zawodowym, a sferą rodzinną dotyka w szczególności kobiet. To one nadal częściej pełnią role opiekuńcze w stosunku do dzieci i osób starszych, równolegle zajmując się domem oraz wykonując pracę zawodową.

Istotny wpływ na sytuację kobiet na rynku pracy i ograniczanie dyskryminacji ma podział obowiązków pomiędzy kobietami i mężczyznami.

Kobiety w pracy

Kobiety posiadają wiedzę na temat praw przysługujących im w związku z zatrudnieniem. Kampanie informacyjne w tym zakresie prowadzą między innymi: Rzecznik Praw Obywatelskich, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Ministerstwo Rodziny, Pracy, i Polityki Społecznej. Od 2002 roku pracodawcy mają za zadanie informować pracowników o prawie do równego traktowania w zatrudnieniu.

Kobiety mimo, że są świadome swoich praw, nie zawsze upominają się o ich respektowanie Wywołane jest to być może obawą przed skomplikowanym procesowo i kosztownym postępowaniem sądowym. Boją się również utraty pracy, dlatego częściej dochodzą swoich praw dopiero, po rozwiązaniu stosunku pracy. Kobiety, wobec których dopuszczono się molestowania sporadycznie wszczynają postępowanie. W 2015 roku w Sądach Rejonowych zarejestrowano zaledwie 9 spraw o odszkodowanie w związku z molestowaniem seksualnym kobiet, jako jedną z form dyskryminacji w miejscu pracy.

Badanie „Godzenie ról rodzinnych i zawodowych – sytuacja młodych rodziców na rynku pracy” wykonane na zlecenie Biura Rzecznika Praw Obywatelskich w 2014 roku wykazało, że kobiety które nie korzystają z dłuższych urlopów – rodzicielskiego i wychowawczego, swoją decyzję argumentują sytuacją ekonomiczną, strachem przed utratą pracy, negatywnym wpływem przerwy na karierę zawodową oraz sferę osobistą.

Kobiety które nie korzystają z dłuższych urlopów – rodzicielskiego i wychowawczego, swoją decyzję argumentują sytuacją ekonomiczną, strachem przed utratą pracy, negatywnym wpływem przerwy na karierę zawodową oraz sferę osobistą.

Mobbing

Prawo pracy chroni kobiety przed mobbingiem. W Kodeksie pracy zostały przewidziane konsekwencje prawne mobbingu w postaci możliwości dochodzenia od pracodawcy zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę, gdy mobbing spowodował u pracownika problemy ze zdrowiem oraz odszkodowania w przypadku, gdy pracownik wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę. Istnieją jednak trudności dowodowe związane z wykazaniem mobbingu, jak również dochodzonych z tego tytułu roszczeń, ponieważ to na pracowniku spoczywa obowiązek wykazania, że stał się jego ofiarą.

Sytuacja kobiet na rynku pracy

Większość pracowników z niskim wynagrodzeniem (poniżej połowy przeciętnego wynagrodzenia) stanowią kobiety. Średnie wynagrodzenie mężczyzn jest wyższe niż wynagrodzenie kobiet. Prawidłowość ta dotyczy niemal wszystkich grup zawodowych.

Zgodnie z danymi GUS z 2012 roku średnia płaca mężczyzn była o 700 zł wyższa niż zarobek kobiet. Kobiety jednak coraz częściej wnoszą sprawy o naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, dyskryminację ze względu na płeć. Mogą domagać się realizacji swoich praw w postępowaniach sądowych. Po pomoc uciekają się również do organizacji pozarządowych zajmujących się ich prawami kobiet. Mogą również zgłaszać skargi i wnioski do Pełnomocnika Rządu do spraw społeczeństwa obywatelskiego i równego traktowania, jak również korzystać z innych form upominania się o swoje prawa.

 

258 Katarzyna Antolak

O autorce

dr Katarzyna Antolak-Szymański - mediator – prawnik (radca prawny), asystent sędziego Sądu Najwyższego w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych. Interesuje się alternatywnymi metodami rozwiązywania konfliktów (ang. ADR), a w szczególności mediacją. Prowadzi mediacje w sprawach cywilnych. Na Uniwersytecie SWPS prowadzi zajęcia z zakresu prawa pracy, prawnych aspektów mediacji oraz postępowania cywilnego.

Najnowsze artykuły - Prawo

Kanały

Zobacz także

strefa psyche strefa designu strefa zarzadzania strefa kultur logostrefa kultur logo