Z nadwagą lub otyłością zmaga się dziś co siódmy 15-latek na naszym kontynencie. Przewidywania naukowców nie pozostawiają złudzeń: problem będzie narastał. Do 2025 r. może dotknąć nawet jedno na pięcioro dzieci, co daje przerażający wynik 16 milionów osób. Aby jak najszybciej zatrzymać wzrost otyłości i nadwagi wśród młodych ludzi, należy wypracować i rozpowszechnić odpowiednie strategie zapobiegania im. Właśnie takie zadanie spełnia projekt psycholożek z Centrum Badań Stosowanych nad Zdrowiem i Zachowaniami Zdrowotnymi Uniwersytetu SWPS „CO-CREATE: Przeciwdziałanie otyłości: interwencje polityczne współkreowane z młodzieżą” pod kierownictwem prof. Aleksandry Łuszczyńskiej.

.

Problem

Epidemia otyłości wśród młodzieży oraz brak odpowiednich strategii pomocy nastolatkom

Otyłość generuje ogromne obciążenia dla społeczeństwa: cierpienie, choroby i wysokie koszty opieki zdrowotnej. Zagrożone jej skutkami są wszystkie grupy wiekowe. O ile jednak na świecie wypracowano już wiele strategii i narzędzi przeciwdziałania otyłości, zwykle uwaga badaczy skupiała się na dwóch grupach – dzieciach i osobach dorosłych. Wciąż brakuje rzetelnej analizy dotyczącej mechanizmów, struktur czy polityk nakierowanych na pomoc nastolatkom borykającym się z nadwagą. A lata nastoletnie to przecież w życiu człowieka szczególny okres – to czas burzliwych przemian fizycznych i emocjonalnych, kształtowania nawyków zdrowotnych, a także szczególnie silnie odczuwanej potrzeby akceptacji przez grupę rówieśniczą.

Jakie czynniki wpływają na stopień zagrożenia nadwagą i otyłością u progu dorosłości? Jakie narzędzia są potrzebne do wdrożenia i oceny realizacji systemowych polityk żywieniowych i programów dotyczących promocji zdrowia europejskich nastolatków? W jaki sposób włączyć młodzież w tworzenie tych strategii na poziomie lokalnym? Czy uda się sprawić, że fatalna prognoza na 2024 r. jednak się nie spełni?

Rozwiązanie

Projekt CO-CREATE – wypracowanie skutecznych programów zwalczania otyłości

Badaczki z Centrum Badań Stosowanych nad Zdrowiem i Zachowaniami Zdrowotnymi Uniwersytetu SWPS: dr Anna Banik, dr Monika Boberska, dr Magdalena Kruk, Ewa Kuliś i Zofia Szczuka pod kierownictwem prof. Aleksandry Łuszczyńskiej podjęły wyzwanie interwencji psychospołecznej w zakresie zahamowania epidemii otyłości wśród Europejczyków wchodzących w okres dojrzewania. Projekt „CO-CREATE: Przeciwdziałanie otyłości: interwencje polityczne współkreowane z młodzieżą” stanowi część międzynarodowej inicjatywy Horyzont 2000, finansowanej przez Komisję Europejską.

Ekspertki z naszej uczelni postanowiły we wszystkie etapy projektu zaangażować młodzieżowe organizacje z Polski, Norwegii, Wielkiej Brytanii i Holandii, a także włączyć w swoje działania Europejski Parlament Młodzieży. Perspektywa ludzi wkraczających w dorosłość pomoże wypracować odpowiednie strategie radzenia sobie z problemem otyłości w ich grupie wiekowej, a tym samym realnie poprawić jakość ich życia.

Badaczki z Uniwersytetu SWPS z pomocą partnerów z międzynarodowego konsorcjum zbadają wpływ czynników geograficznych, społeczno-ekonomicznych, kulturowych i behawioralnych na wzrost zagrożenia nadwagą i otyłością. Następnie z pomocą młodzieży stworzą wspólne plany wdrażania stosownych polityk i narzędzia monitoringu zachowań związanych z bilansem energetycznym. Pomogą wypracować młodzieżowe sojusze w zakresie zapobiegania otyłości oraz nawiązać w tym zakresie współpracę młodzieży i przedstawicieli przemysłu. Stworzą praktyczne mapy systemu otyłości i nowe sposoby oceny skuteczności kampanii prozdrowotnych.

Dlaczego?

Bierzemy odpowiedzialność za problemy cywilizacyjne, z którymi borykają się młodzi ludzie

Otyłość niesie za sobą poważne obciążenie dla zdrowia i realne obniżenie jakości życia. To groźna choroba cywilizacyjna, z którą trudno wygrać w dobie zmian klimatycznych, zanieczyszczonego powietrza, powszechnego przemęczenia i przepracowania. Istotny wpływ na ten stan rzeczy mają również czynniki gospodarcze – przestrzeganie zdrowej diety, wolnej od wysokoprzetworzonej żywności, niejednokrotnie przekracza możliwości finansowe wielu obywateli europejskich krajów. Nie możemy zatem oczekiwać, że młode pokolenie poradzi sobie z tym przytłaczającym problemem bez wsparcia dorosłych: władzy, wykładowców akademickich, lekarzy, nauczycieli, organizacji pozarządowych czy osób kreujących przekaz medialny.

Projekt CO-CREATE z pewnością przyczyni się do postępu w dziedzinie zapobiegania otyłości w Europie. Wypracowane narzędzia i polityki pomogą poprawić nie tylko jakość życia nastolatków, lecz także zdrowia publicznego u osób w każdym wieku i kraju. Ekspertom z naszej uczelni zależy również na tym, by młodzi ludzie zyskali poczucie, że mogą być współtwórcami regulacji, kampanii oraz programów, które bezpośrednio ich dotyczą.

prof. Aleksandra Łuszczyńska

psycholog, ekspertka w dziedzinie psychologii zdrowia, kierowniczka Centrum Badań Stosowanych nad Zdrowiem i Zachowaniami Zdrowotnymi Uniwersytetu SWPS. Kieruje projektem „CO-CREATE: Przeciwdziałanie otyłości: interwencje polityczne współkreowane z młodzieżą”. Interesuje się psychologicznymi wyznacznikami zachowań zdrowotnych (np. dieta, aktywność fizyczna, profilaktyka zdrowotna) oraz czynnikami poprawiającymi jakość życia wśród osób, które przeżyły skrajny stres lub zmagają się z chorobą przewlekłą. Projektuje interwencje służące zmianie zachowań, przekonań i poprawie zdrowia oraz ocenia ich efektywność. Jest redaktorem naczelnym czasopisma „Anxiety, Stress & Coping” oraz prezydentem Sekcji Psychologii Zdrowia w International Association of Applied Psychology.

Zobacz biogram »

wróć na stronę główną Jubileuszu 25-lecia uczelni →

Psychologowie z Uniwersytetu SWPS razem z programistami, inżynierami i robotykami stworzyli innowacyjnego robota edukacyjnego, który nie tylko wspiera młodych użytkowników w nauce nowych technologii, lecz także stymuluje ich rozwój społeczny i emocjonalny. Photon został stworzony z myślą o dzieciach w każdym wieku, a jego obsługa jest dostosowana do różnego etapu rozwoju najmłodszych, ich możliwości oraz zdolności percepcji. Co ważne, to pierwszy na świecie robot, który rozwija się razem z dzieckiem.

Problem

Zabawki edukacyjne, które nie uwzględniają rozwoju psychospołecznego dziecka

Dbanie o zrównoważony rozwój dziecka jest priorytetem każdego rodzica. Tworzonych jest dziś wiele zaawansowanych technologicznie zabawek, gier, aplikacji, które nie tylko bawią, lecz także uczą. Trudno jednak znaleźć te mające na uwadze to, jak dana zabawa wpływa na rozwój psychospołeczny i emocjonalny dziecka. Do tego w dzisiejszych czasach jest dla nas niezwykle ważne kształtowanie w swoich pociechach zdolności logicznego myślenia, umiejętności związanych z technologiami przyszłości, przestrzenią wirtualną, programowaniem. W końcu to, czego dziecko nauczy się w początkowym okresie swojego życia, może okazać się kluczowe dla jego dalszego rozwoju.

Rozwiązanie

Robot, który nie tylko bawi i uczy, lecz także wspiera rozwój emocjonalny

Zadaniem naukowców z Uniwersytetu SWPS było wsparcie zespołu inżynierów tworzących robota. Jest on połączony z aplikacją, która zawiera opowieści i treści zadań zaadaptowane w taki sposób, by oprócz nauki kompetencji technicznych związanych z programowaniem, logicznym myśleniem, kreatywnym rozwiązywaniem problemów i rozumieniem świata dzieci poznawały też podstawy zachowań prospołecznych oraz komunikacji międzyludzkiej. Photon pomaga w zdobyciu umiejętności radzenia sobie z emocjami, w tym z tymi trudnymi, podejmować decyzje oraz nawiązywać współpracę z otoczeniem.

Robot rozwija się razem z dzieckiem – jest niczym niezapisana karta; zabawka tuż po wyjęciu z opakowania nic nie potrafi. Dopiero poprzez specjalną aplikację na tablet lub smartfon dzieci muszą pomóc Photonowi – wcielają się w mentorów. Ich zadaniem jest nauczyć robota podstawowych czynności i pojęć: jak się poruszać, jakie mamy kolory, jak reagować na interakcje z otoczeniem. Aplikacja monitoruje postępy użytkowników i zbiera punkty, które użytkownik może przeznaczyć na rozwój swojego robota. Dziecko inwestuje w te funkcje, które samo wybierze.

Zadania realizowane przez Photona oparte są na technikach grywalizacji, dzięki czemu najmłodsi są silnie zmotywowani do pokonywania kolejnych wyzwań i zdobywania wiedzy. W zabawie może brać udział cała rodzina, wspólnie tworząc i realizując dla robota coraz to nowe wyzwania.

Photon umożliwia naukę zarówno dzieciom w wieku przedszkolnym (robot Photon dla najmłodszych dzieci), jak i dzieciom od 7. do 12. roku życia (robot Photon dla starszych dzieci).

Dlaczego?

Odważnie tworzymy i wspieramy innowacje wpływające na rozwój psychologiczny najmłodszych

„Wszystko, co dotyczy ludzi i interakcji między ludźmi czy między człowiekiem a maszyną, zawiera element psychologiczny”, jak stwierdziła psycholog Katarzyna Żukowska z Uniwersytetu SWPS z zespołu twórców robota. Każda interakcja człowieka z maszyną już w fazie jej projektowania wymaga zapanowania nad tym, w jaki sposób wpływa ona na młodych użytkowników. Jest to szczególnie ważne w kontekście zabawek dla dzieci, których twórcy muszą zapewniać komponent nie tylko edukacyjny, lecz także rozwojowy. W dzisiejszych czasach nowoczesne technologie obecne są w niemal każdej dziedzinie życia, zatem powinniśmy wykorzystać je na swoją korzyść przy wsparciu wiedzy psychologicznej.

Robot Photon odpowiada na to zapotrzebowanie. Dzieci otrzymują w pełni bezpieczne i wartościowe narzędzie do zabawy, dzięki któremu odkrywają nieznane dotąd obszary technologii, w których mogą się dalej rozwijać, oraz dzięki któremu ich rozwój społeczny i emocjonalny jest zaopiekowany i stymulowany.

***

Z ramienia Uniwersytetu SWPS nad Photonem pracował zespół psychologów z Centrum Współpracy z Biznesem oraz StresLabu Uniwersytetu SWPS: Katarzyna Żukowska, Krzysztof Rzeńca i Natalia Michalak.

Funkcjonariusze służb mundurowych na czterech łapach i kopytach przez całe lata narażają życie i zdrowie dla naszego bezpieczeństwa, pomagają szukać zaginionych osób, wykrywają narkotyki czy ładunki wybuchowe. Mimo to nie przysługują im emerytury ze Skarbu Państwa, a po zakończeniu służby przechodzą na wyłączne utrzymanie dotychczasowych opiekunów. Problem ten od lat nagłaśnia dr Joanna Stojer-Polańska, kryminalistyk z Uniwersytetu SWPS w Katowicach. Jej praca naukowo-dydaktyczna i publicystyczna wpisuje się w działania, które przyczyniły się do powstania projektu ustawy regulującej status zwierząt w formacjach mundurowych od ich doboru do służby po wycofanie i emeryturę.

Problem

Brak przepisów zapewniających emerytury zwierzętom w służbach mundurowych

Służby mundurowe w ramach realizacji zadań wyznaczonych im przez państwo korzystają z pomocy psów i koni, które uczestniczą m.in. w działaniach związanych z ratowaniem ludzkiego życia i zdrowia, ochronnych  oraz reprezentacyjnych. W samych formacjach podległych MSWiA służy łącznie około 1200 psów i ponad 60 koni. Około 10 proc. zwierząt mundurowych rocznie jest wycofywanych ze służby. Po przejściu na emeryturę służbowymi czworonogami zazwyczaj zajmują się ich dotychczasowi opiekunowie. Zmuszeni są utrzymywać i leczyć swoich starzejących się podopiecznych we własnym zakresie. Zapewnienie im godnych warunków na jesieni życia, wyżywienie oraz opieka weterynaryjna często generują wysokie koszty, którym opiekunowie bez dodatkowego wsparcia państwa w tym zakresie nie zawsze są w stanie sprostać.

Kwestia psich emerytur została prawnie uregulowana jedynie w Służbie Celno-Skarbowej. A przecież zwierzęta pracują też w wielu innych jednostkach. Psy służą w Policji, Straży Granicznej, Straży Ochrony Kolei, Żandarmerii Wojskowej, Służbie Więziennej, Służbie Ochrony Państwa, a także Wojsku Polskim, Straży Marszałkowskiej, strażach gminnych czy grupach poszukiwawczych. Konie pracują w Policji, Straży Granicznej i wybranych strażach miejskich oraz w Wojsku Polskim.

Czy emerytury dla zwierząt mundurowych staną się w Polsce standardem? Czy kwestia ta po latach starań i nagłośnienia problemu może zostać uregulowana systemowo?

Rozwiązanie

Prawo regulujące status zwierząt służbowych od ich doboru aż po emeryturę

Praca dydaktyczna, popularyzatorska i publicystyczna naszej naukowczyni, a także jej wysiłki przy nagłaśnianiu problemu z pewnością przyczyniły się do powstania przegłosowanej pod koniec czerwca przez Sejm nowelizacji ustawy regulującej status zwierząt w służbach mundurowych podległych MSWiA, w Służbie Więziennej, Siłach Zbrojnych RP i Straży Marszałkowskiej. Ustawa zakłada przyjęcie kompleksowych rozwiązań regulujących sytuację zwierząt od momentu ich doboru, przez czas realizacji zadań w poszczególnych formacjach, aż po ich sytuację po wycofaniu z użycia.

W ubiegłym roku dr Stojer-Polańska została wybrana Popularyzatorem Nauki 2020 w kategorii Naukowiec. Jej działania służące upowszechnianiu wiedzy kryminalistycznej przyczyniły się do nagłośnienia nieznanych dotąd opinii publicznej sukcesów czworonożnych funkcjonariuszy i śledczych. Psy służbowe przez lata były zresztą częstymi gośćmi licznych wykładów, konferencji i warsztatów prowadzonych przez dr Stojer-Polańską na naszej uczelni. Na swoich zajęciach z Psychokryminalistyki wykładowczyni przekonywała, że przewodnik psa, który opiekuje się emerytowanym funkcjonariuszem, powinien mieć zagwarantowane środki na karmę oraz opiekę weterynaryjną, zaś jeździec, który opiekuje się koniem, powinien mieć miejsce w stajni, gdzie koń będzie miał odpowiednie wyżywienie i dobrą opiekę. Naukowczyni w porozumieniu z naszą uczelnią podejmowała również inicjatywy na rzecz wsparcia i promocji Stowarzyszenia „Zakątek Weteranów” – przytuliska i hospicjum dla zwierząt służbowych. Wspólnie z prezesem stowarzyszenia asp. szt. Grzegorzem Chmielewskim i politolożką dr Pauliną Marią Wiśniewską przygotowała petycję w sprawie państwowych emerytur dla wszystkich psów i koni służbowych do polskiego rządu, posłów i senatorów.

Dr Stojer-Polańska jest autorką licznych publikacji na temat pracy zwierząt na służbie, m.in. przewodników dla dzieci i młodzieży „Psy domowe i służbowe” (razem z Joanną Pulit) oraz „Konie domowe i służbowe” (razem z Danutą Piniewską-Róg), serii opowiadań kryminalnych „Niezwykłe przygody funkcjonariuszy na czterech łapach i kopytach. W trosce o bezpieczeństwo, zbioru opowieści na faktach „Psy na tropie i w akcji”, a także poradnika „Pierwsza Pomoc dla psów” (razem z Katarzyną Dołębską). 

Sopot jest miastem o wyjątkowym mikroklimacie, cieszy się statusem uzdrowiska, a w sezonie wakacyjnym przyciąga tłumy turystów. Mimo to już od lat nie udaje się przerwać procesu wyludniania się miasta oraz starzenia się społeczności mieszkańców, a rozwijająca się turystyka jest zarówno potencjałem, jak i obciążeniem dla Sopotu. Miasto musi się też zmierzyć z konsekwencjami zmian klimatu. Interdyscyplinarny zespół naukowców z Uniwersytetu SWPS na zlecenie Urzędu Miasta Sopotu przygotował kompleksowy raport diagnostyczny mający na celu opracowanie na kolejnym etapie prac strategii wszechstronnego rozwoju miasta na lata 2021–2030. Pracowali nad nim: prof. Mikołaj Cześnik (politolog), prof. Mirosław Filiciak (kulturoznawca), prof. Karol Olejniczak (ekspert ds. polityk publicznych), prof. Michał Wenzel (socjolog), dr Radomir Matczak (ekspert ds. rozwoju regionalnego), Martyna Obarska (kulturoznawczyni), Wawrzyniec Smoczyński (analityk), Katarzyna Żukowska (psycholog), Daniel Matusiak (analityk), Aleksandra Litorowicz (kulturoznawczyni).

Problem

Postępujący proces wyludniania się Sopotu

Sopot postrzegany jest jako najbardziej prestiżowa część Trójmiasta. Stanowi atrakcję turystyczną. Jego mieszkańcy aktywnie uczestniczą w życiu publicznym. Angażują się w działalność obywatelską, samorządową, fundacyjną i stowarzyszeniową, chętnie dokształcają się np. na Uniwersytecie Trzeciego Wieku. Jest to również miasto o ogromnym kapitale naturalnym. Mimo to Sopot od lat zmaga się z narastającymi problemami, takimi jak: turystyfikacja, starzenie się społeczeństwa, gentryfikacja, brak nowych mieszkań w przystępnych cenach czy trwająca od dłuższego czasu emigracja młodych mieszkańców do innych miast Trójmiasta lub okolic.

Turystyka stanowi jedno z kluczowych źródeł dochodu sopocian. Mimo to stwarza wiele uciążliwości. Mieszkańcy skarżą się na generowane przez nadmiar turystów zatłoczenie i zanieczyszczenie ulic, wzrost cen, hałas, nielegalnie działające hotele i hostele, a także na homogenizację produktów i usług nastawionych tylko na odwiedzających. Nierzadko mieszkańcy miasta czują się wyobcowani we własnym sąsiedztwie. Chcieliby, aby uwzględniano w większym stopniu ich preferencje i zadbano o jakość życia całorocznych mieszkańców. Chcą widzieć w swoim mieście przestrzenie przyjazne osobom z niższym statusem materialnym, seniorom czy takie miejsca, które zachęcają do międzypokoleniowej aktywności.

Z drugiej strony napływ do Sopotu nowych, młodszych mieszkańców jest utrudniony. Sopockie lokale z rynku pierwotnego i wtórnego pozostają poza zasięgiem finansowym wielu młodych ludzi. Liczba nowych domów i oddawanych do użytku mieszkań jest z kolei niewielka, również ze względu na specyficzne usytuowanie terenu ograniczonego linią brzegową, terenami leśnymi i terenami Gdyni i Gdańska.

Ze względu na te wyzwania miastu potrzebna jest długoterminowa strategia, która w najbliższych latach zapewni wszechstronny rozwój Sopotu i uczyni go lepszym miejscem do życia.

Rozwiązanie

Raport pozwalający na wypracowanie długoletniej strategii dla miasta i jego mieszkańców

„Diagnoza Sopotu”, interdyscyplinarny projekt zespołu naukowców Uniwersytetu SWPS pod kierownictwem prof. Mikołaja Cześnika, dyrektora Instytutu Nauk Społecznych na Uniwersytecie SWPS, powstał na zamówienie Urzędu Miasta Sopotu i stanowi ekspercką próbę opisania największych bolączek miasta i jego mieszkańców. Obecnie trwają prace nad strategią wieńczącą szeroko zakrojone badania. Pierwszym krokiem do znalezienia i przedstawienia rozwiązań było zebranie informacji, analiza i identyfikacja głównych istniejących w mieście napięć. Obecnie zespół przeprowadza z mieszkańcami proces analizy najważniejszych wyzwań dla Sopotu i opracowuje dokument strategii na najbliższą dekadę. Pracami diagnostycznymi kierował prof. Mikołaj Cześnik, zaś pracami nad  strategią kieruje Martyna Obarska, kulturoznawczyni z Wydziału Nauk Humanistycznych w Warszawie wraz z zespołem teoretyków i praktyków projektowania polityk publicznych.

„Diagnoza Sopotu” uwzględnia analizę kapitału naturalnego, ludzkiego, gospodarczego oraz kulturalnego miasta. Bierze pod lupę największe wyzwania stojące przed samorządem, problemy doskwierające mieszkańcom Sopotu, przeszkody stojące na drodze rozwoju inwestycji. Naukowcy opracowujący dokument zastosowali różnorodne metody badawcze: analizę danych zastanych (pochodzących z archiwów i statystyk publicznych), desk research istniejących opracowań związanych z politykami miejskimi na świecie, sondażowe badania opinii, warsztaty z mieszkańcami, tworzenie scenariuszy przyszłości oraz zebranie eksperckich głosów. Na etapie tworzenia strategii zespół dodatkowo opracowuje analizę urbanistyczną i model struktury funkcjonalno-przestrzennej.

Kompleksowe badania naukowców z naszej uczelni stanowią nieocenioną pomoc dla włodarzy miasta w planowaniu inwestycji i działań zmierzających z jednej strony do poprawienia komfortu życia obecnych mieszkańców, z drugiej – do przyciągnięcia nowych.

Pracownicy ochrony zdrowia są narażeni na wysoki poziom stresu – aż 70 proc. z nich doświadczyło lub obserwowało u osób ze swojego otoczenia zawodowego jego negatywne skutki na zdrowie psychiczne. Sytuacja nasiliła się jeszcze bardziej z nastaniem pandemii COVID-19. Tymczasem dobre samopoczucie osób wykonujących zawody medyczne jest ważne nie tylko dla nich samych, ich rodzin, współpracowników i całych placówek, lecz także dla nas wszystkich – pacjentów.  Aby pracujący w szpitalu, przychodni, prywatnym gabinecie, na pogotowiu czy infolinii mogli zwiększyć możliwości radzenia sobie ze stresem i zadbać o swoje zdrowie psychiczne, naukowcy i naukowczynie z Instytutu Psychologii Uniwersytetu SWPS stworzyli unikalne programy e-interwencji psychologicznych – Med-Stres i Med-Stres SOS.

Problem

Wysoki stres zawodowy pracowników medycznych

Codzienność każdej lekarki, pielęgniarki, ratownika medycznego oraz innych pracowników i pracowniczek medycznych dbających – a nierzadko walczących – o zdrowie i życie pacjenta, nierozerwalnie jest związane z przeżywaniem niebywale trudnych i stresujących sytuacji. W ostatni latach duży odsetek przedstawicieli zawodów medycznych skarżył się na stres i wypalenie zawodowe, a także na brak wsparcia instytucjonalnego w radzeniu sobie z problemami zdrowia psychicznego. Brak profesjonalnej opieki dla pracowników systemu opieki zdrowotnej skutkuje nie tylko obniżeniem jakości wypełnianych obowiązków danego pracownika, lecz także dezorganizacją całej placówki medycznej – pracownicy nie angażują się w wykonywane czynności, nie pojawiają się w pracy, a czasem nawet z niej rezygnują. Dobre samopoczucie i kondycja psychiczna tej grupy zawodowej wpływa zatem nie tylko na jakość pomocy udzielanej pacjentom, lecz także na rozwój personelu i całych instytucji medycznych.

Pandemia COVID-19 jeszcze pogorszyła sytuację pracowników i pracowniczek medycznych. Pracując na pierwszej linii ognia w walce z koronawirusem, w stanie stałego zagrożenia, pod wpływem silnych emocji, często w wielodniowej separacji od bliskich, mogą doświadczać kryzysu i osłabienia zasobów psychicznych. A ciężko pracując na rzecz innych, w niełatwych warunkach, trudno również zadbać o samego siebie i swoje samopoczucie.

Rozwiązanie

Med-Stres i Med-Stres SOS – programy e-interwencji psychologicznych

Med-Stres to bezpłatny program szkoleniowo-terapeutyczny dostępny online, który ułatwia przedstawicielom zawodów medycznych redukcję stresu wywołanego pracą oraz jego negatywnych skutków, jak wypalenie zawodowe i depresja. Program skupia się na wzmacnianiu zasobów wewnętrznych użytkownika przez budowanie przekonania o własnej skuteczności i przeświadczenia o tym, że wsparcie społeczne jest dostępne. W Med-Stres użytkownik znajduje informacje i ćwiczenia, które wzmacniają jego zasoby wewnętrzne oraz obniżają poziom napięcia. Wszystko po to, by wesprzeć go w lepszym radzeniu sobie ze stresem, który jest częścią jego pracy.

Med-Stres SOS jest odpowiedzią na kryzys pandemii koronawirusa. Program powstał na bazie rozwiązania Med-Stres i jego celem jest poprawa stanu mentalnego i formy oraz pomoc w radzeniu sobie z nadmiernym napięciem w pracy w czasie pandemii wirusa SARS-CoV-2. W tym okresie pracownicy i pracownice ochrony zdrowia mierzą się nie tylko z wytężoną pracą, w trudniejszych niż zwykle warunkach – to również czas, kiedy korzystanie z bardziej tradycyjnych form pomocy psychologicznej jest utrudnione lub niemożliwe.

Dla dzieci z niepełnosprawnością słuchową komunikowanie się ze światem słyszących jest utrudnione, a nauka ich języka może okazać się ponad siły. Nieocenione mogą okazać się specjalistyczne pomoce dydaktyczne. Takie innowacyjne narzędzia, ułatwiające poruszanie się po świecie dźwięków, stworzyli studenci Grafiki Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu. Prace powstałe w ramach projektów „Design bez słów” i „Mikroświaty” przybliżają ideę projektowania społecznego, uwzględniającego specyficzne potrzeby osób z niepełnosprawnościami.

Problem

Trudności w nauce posługiwania się językiem u dzieci niesłyszących i słabosłyszących

Potrzeby edukacyjne dzieci z niepełnosprawnością słuchową są bardzo specyficzne. Od początku dzieci te mają ograniczony i utrudniony kontakt ze światem w sferze komunikacyjnej i poznawczej. Nauka języka słyszących, zrozumienie zawartych w nim pojęć i skomplikowanych zależności, wymaga niewyobrażalnego wysiłku. W tym zakresie często brakuje im specjalistycznych pomocy dydaktycznych, motywujących do nauki posługiwania się językiem. Często skutkuje to zniechęcaniem się do nauki na bardzo wczesnym etapie rozwoju, co tylko potęguje wykluczenie niesłyszących i niedosłyszących.

Czy proces edukacyjny dzieci niesłyszących i niedosłyszących można ułatwić? Jak  dostarczyć im skrojonych na ich potrzeby narzędzi? Jak pomóc dzieciom z niepełnosprawnością słuchową uczyć się przez zabawę?

Rozwiązanie

„Design bez słów” i „Mikroświaty” – projekty gier i pomocy edukacyjnych

Studenci Grafiki Uniwersytetu SWPS, których prace koordynowała Małgorzata Ciesielska, nie tylko zaprojektowali pomoce dydaktyczne i zabawki edukacyjne dla dzieci z niepełnosprawnością słuchową, lecz także uczestniczyli w procesie ich wykonania.

W ramach projektu „Design bez słów” z 2019 r. studenci konsultowali się z nauczycielami Dolnośląskiego Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 12 dla Niesłyszących i Słabosłyszących we Wrocławiu oraz obserwowali prowadzone w nim zajęcia, by lepiej poznać realne potrzeby edukacyjne jego wychowanków. W rezultacie powstały projekty, które pomagają dzieciom z niepełnosprawnością słuchową:

• domino – pomoc dydaktyczna wspomagająca proces nauki kształtów i kolorów,
• kontynenty – pomoc dydaktyczna do nauki nazw kontynentów oraz ich położenia względem siebie na mapie oraz kuli,
• liczydło ułatwiające przyswajanie podstawowych umiejętności liczenia w zakresie od 0 do 100,
• coto – gra edukacyjna dla dzieci wspomagająca naukę kształtów i kolorów,
• nana – gra edukacyjna wspomagająca rozumienie relacji przestrzennych oraz tworzenie wypowiedzi z wykorzystaniem przyimków,
• szuflada słów – zabawka edukacyjna pomagająca w tworzeniu kategorii pojęć,
• zygzle – pomoc dydaktyczna do nauki liczb rzymskich dla dzieci w wieku 7–12 lat,
• tablica do sprawdzania obecności oraz nauki nazw dni tygodnia dla dzieci w wieku przedszkolnym,
• pomoc dydaktyczna wspomagająca określanie relacji rodzinnych i ról społecznych dla dzieci w wieku przedszkolnym.

Projekt „Policzone i policzeni! Artystki i artyści w Polsce” to pierwsze w historii powojennej Polski tak kompleksowe badanie dotyczące środowiska artystycznego. Pionierska analiza zespołu Centrum Badań nad Gospodarką Kreatywną Uniwersytetu SWPS, kierowanego przez prof. Dorotę Ilczuk, pozwoliła na pozyskanie szczegółowych danych dotyczących liczebności, struktury i sytuacji finansowej artystek i artystów w Polsce. Zebranie informacji na temat ogólnej liczby aktywnych zawodowo artystek i artystów oraz stworzenie bazy artystycznych zawodów stanowi odpowiedź na potrzebę stworzenia skutecznego systemu wsparcia dla mało zarabiających twórców kultury.

Problem

Brak systemowego wsparcia środowiska twórczego w Polsce

Do stworzenia i wdrożenia rozwiązań uprawnień artysty zawodowego potrzebne są konkretne dane dotyczące czynnego zawodowo środowiska artystycznego, a te, które do tej pory zbierano, były zazwyczaj fragmentaryczne i rozproszone. Pragnąc stworzyć kompletną listę zawodów uprawnionych do korzystania z nowo projektowanych funduszy, należy zacząć od podstaw, czyli od określenia definicji zawodów artystycznych na podstawie jasnych, naukowych kryteriów.

Ilu mamy w Polsce artystów, twórców i wykonawców? Jak przedstawia się ich sytuacja finansowa w poszczególnych branżach? Jak wypada porównanie dochodów, form pracy czy warunków jej wykonywania pomiędzy przedstawicielami sztuk wizualnych, architektami, muzykami, a ludźmi teatru? Jak realistycznie oszacować koszty planowanego systemu wsparcia i jak stworzyć wiarygodną bazę wiedzy o ludziach kultury i sztuki?

Rozwiązanie

Projekt „Policzone i policzeni! Artystki i artyści w Polsce”

Zespół Centrum Badań nad Gospodarką Kreatywną Uniwersytetu SWPS pod kierownictwem prof. Doroty Ilczuk od ośmiu lat prowadzi analizy rynku pracy artystek i artystów w Polsce. Tym razem badania zostały zrealizowane na zlecenie Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina, koordynującego prace nad projektem ustawy dotyczącej uprawnień zawodowych artystów. Zespół stworzył autorską metodę badawczą szacunku liczebności oraz zmobilizował samych twórców do pomocy w gromadzeniu informacji. Wykorzystano dane zbiorcze z instytucji państwowych, urzędów statystycznych, stowarzyszeń, związków zawodowych i organizacji zbiorowego zarządzania. W branżach mniej zinstytucjonalizowanych, gdzie przeważają freelancerzy, zastosowano dodatkowo liczenie ręczne aktywnych twórców, a także przeprowadzono szczegółowe ankiety. W okresie od 1 września do 10 listopada 2018 r. wypełniło je 5019 artystów, twórców i wykonawców, podzielonych na branże, takie jak: sztuki wizualne, architektura, muzyka, teatr, taniec, film, literatura oraz twórczość ludowa.

W efekcie udało się ustalić ogólną liczbę artystów w Polsce (ok. 60 tys.), a także wychwycić skalę wielozadaniowości w zawodach związanych z kulturą (badani nierzadko deklarowali łączenie kilku rodzajów działalności twórczej lub łączenie zawodu artystycznego z poza artystycznym).

Raport z badania ukazał się nakładem wydawnictwa Uniwersytetu SWPS i Domu Wydawniczego ELIPSA. Jest do pobrania w wolnym dostępie w formie e-booka tutaj.

Dlaczego?

Rozwój kultury to nasza wspólna odpowiedzialność

Zdobycie i usystematyzowanie danych dotyczących ludzi kultury i sztuki pomogło w tworzeniu założeń projektu ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego, który 5 maja 2021 r. trafił do konsultacji publicznych. Wnioski z badania stanowić będą również wiarygodną bazę materiałów przydatnych przy wprowadzaniu bądź konsultowaniu zmian w prawie, regulujących aktywność zawodową artystów. Z pewnością projekt posłuży też samemu środowisku i zmobilizuje je do podejmowania dalszych działań na rzecz systemowego wspierania twórców.

Dbałość o rozwój kultury i sztuki, a także zapewnienie artystkom i artystom dogodnych warunków pracy w duchu rozwiązań europejskich, to wspólna odpowiedzialność świadomych konsumentów kultury, ale też zaangażowanych naukowców. Badanie przeprowadzone przez Centrum Badań nad Gospodarką Kreatywną pozwoli na uregulowanie kwestii ubezpieczeń i świadczeń zdrowotnych tym zawodom, których przedstawiciele są najbardziej narażeni na finansową huśtawkę.

prof. dr hab. Dorota Ilczuk

Kierowniczka projektu „Policzone i policzeni! Artystki i artyści w Polsce”, profesor nauk humanistycznych, ekonomistka kultury. Specjalizuje się w tematyce zarządzania w kulturze i przemysłach kreatywnych. Naukowo interesuje się problemami społeczeństwa obywatelskiego, gospodarką kreatywną, rynkiem pracy artystów i rolą producentów w gospodarce kreatywnej. Założycielka i wieloletni prezes fundacji Pro Cultura. W latach 2001–2007 Prezydentka CIRCLE (Cultural Information and Research Centres Liaison in Europe), europejskiej sieci instytucji zajmujących się badaniami, dokumentacją i informacją w kulturze. Członkini Europejskiego Parlamentu Kulturalnego. Należy do Rady Naukowej Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy. Współpracuje z zagranicznymi organizacjami i towarzystwami naukowymi, takimi jak: ERICArts, Association for Cultural Economics International (ACEI), International Society for Third-Sector Research (ISTR). Jako ekspert Rady Europy i Unii Europejskiej uczestniczy w międzynarodowych programach badawczych poświęconych problemom kultury.

Zobacz biogram »

Prawo dotyczy nas wszystkich, czasem nie wiemy jednak, jak z niego skorzystać. Trudno zrozumieć hermetyczną treść uchwał, ustaw i rozporządzeń – to z kolei prowadzi do wykluczenia społecznego. Jak rozwiązać ten problem? Wyjściem może być legal design – holistyczne podejście do projektowania, które m.in. tłumaczy skomplikowany język prawa przez przystępny język wizualny. Rozwiązanie to badają i wdrażają projektanci z Grafiki na Uniwersytecie SWPS.

Problem

Niezrozumiałe, skomplikowane przepisy prawa

Statystyczny Polak nie rozumie języka prawa. Z tego powodu rzadko sięga po przepisy lub gubi się w gąszczu odwołań między paragrafami, artykułami, niezrozumiałymi definicjami i sformułowaniami, które w potocznym języku znaczą zupełnie co innego. Prawniczy język jest wielce skomplikowany, czytelny zazwyczaj jedynie dla osób, które zawodowo posługują się specjalistycznym słownictwem. To prosta droga do wykluczenia społecznego.

Czy prawo rzeczywiście jest więc dla każdego? Czy jego przepisy nie powinny być jasne i zrozumiałe dla wszystkich? Czy można zawiłe zagadnienia prawne przedstawić w sposób przyjazny i intuicyjny?

Rozwiązanie

Legal design projektantów z Uniwersytetu SWPS

Projektanci z Uniwersytetu SWPS widzą rozwiązanie problemu w sposobie projektowania, którego celem jest wyjaśnianie i uświadamianie ludziom, czym jest prawo, jak działa i do czego służy. Chodzi o to, aby sprawnie przeprowadzić odbiorcę przez język, którego z powodów formalnych czy deficytów edukacyjnych może nie zrozumieć. W tym sensie legal design dotyczy języka wizualnego, którego abstrakcyjna w stosunku do tekstu pisanego forma pozwala zdobyć podstawową walutę współczesnego rynku projektowego – uwagę.

Legal design opiera się na wykorzystaniu w świecie prawa zasad projektowania skoncentrowanego na potrzebach odbiorcy w celu dostarczania mu usług prawnych w innowacyjny i przystępny sposób:

• Ułatwia i optymalizuje komunikację i prezentację informacji prawnej (np. wizualizacja skomplikowanych procedur prawnych itp.).
• Przyczynia się do rozwoju nowych usług i produktów dla rynku prawniczego (np. wzory umów, metody pracy z użytkownikiem końcowym itp.).
• Buduje kulturę innowacji w organizacjach prawnych (np. innowacyjność jako wizerunek organizacji, model świadczenia usług itp.).

Dlaczego

Bierzemy odpowiedzialność za wykluczanych społecznie

Projektowanie to proces, który polega przede wszystkim na diagnozowaniu i rozwiązywaniu problemów projektowych oraz dostarczaniu prostych rozwiązań. Design ma realny wpływ na zmiany społeczne – ta idea przyświeca wykładowcom i studentom Grafiki na Uniwersytecie SWPS. Uważnie przyglądają się oni potrzebom różnych grup społecznych, nie odwracają się od problemów, lecz z odwagą i odpowiedzialnością wdrażają projekty prowadzące do korzystnych zmian.

Celem legal design, cyklicznego projektu realizowanego przez studentów Grafiki Uniwersytetu SWPS i koordynowanego przez dr Dorotę Płuchowską i dr. Mariusza Wszołka przy współpracy Joanny Burskiej-Kopczyk, jest wykorzystanie myślenia projektowego do budowania relacji między prawem a wizualnością przekazu. Nasi projektanci hermetyczny język prawa przetłumaczyli na przystępny język wizualny. Dzięki legal design, czyli połączeniu designu i prawa, rozwiązali kilka problemów, z którymi borykamy się na co dzień. Okazuje się, że umowa może być tak zaprojektowana, by konsument chciał ją doczytać do końca, a prawo autorskie wcale nie jest tak skomplikowane, jak się wydaje. Legal design pomaga szerszej społeczności rozumieć prawo.

Dorota Płuchowska

Politolog, socjolog, z wyboru komunikolog. W Katedrze Grafiki Uniwersytetu SWPS oraz w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego prowadzi zajęcia z zakresu teorii systemów społecznych, praktyki procesów grupowych i projektowych oraz doradztwa communication design. Interesuje się koncepcjami społeczeństwa i zmiany społecznej. Zajmuje się projektowaniem komunikacji grup, zespołów i organizacji, w paradygmacie systemowym i według koncepcji turkusowej zmiany. Specjalizuje się w metodologiach pracy projektowej, ich optymalizacji przez algorytmizację procesów diagnostycznych, systemowe i zrównoważone myślenie projektowe, zarządzanie wiedzą, interdyscyplinarnością, interkulturowością. Autorka licznych warsztatów interdyscyplinarnych i interkulturowych.

Zobacz biogram »

Mariusz Wszołek

Komunikolog, prodziekan Wydziału Prawa i Komunikacji Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu, zastępca dyrektora Instytutu Projektowania. Naukowo zajmuje się teorią i praktyką projektowania komunikacji, ze szczególnym uwzględnieniem inkluzyjnych, partycypacyjnych i zrównoważonych doktryn projektowych. Redaktor serii wydawniczej „Manual i Communication Design” oraz autor książek i artykułów z zakresu reklamy, pracy projektowej i zrównoważonego projektowania. Aktywny projektant i konsultant w zakresie strategii i polityki komunikacyjnej firm i instytucji; zawodowo współpracował m.in. z: NEONET, PDG, MNiSW, Uniwersytetem Wrocławskim, Wrocławską Strefą Kultury, Media Markt, Galeria Wnętrz Domar, NOTI, Merc. Autor bloga na-magazynie.

Zobacz biogram »

Co trzecie dziecko w wieku szkolnym doświadcza przemocy rówieśniczej. Agresja fizyczna, przemoc psychiczna, a także cyberprzemoc to powszechne zjawiska wśród młodych osób. Sytuacja jest o tyle trudna, że ofiary niechętnie mówią o swoich doświadczeniach i najczęściej nie zgłaszają problemu. Jak więc można im pomóc? W jaki sposób szerzyć świadomość wśród nauczycieli i budować pozytywny klimat szkoły? Rozwiązanie znaleźli dr Małgorzata Wójcik i dr Radosław Kaczan, psycholodzy z Uniwersytetu SWPS.

Problem

Przemoc rówieśnicza wśród dzieci i młodzieży

Około 35 proc. uczniów w Polsce doświadczyło lub doświadcza przemocy ze strony rówieśników – skala zjawiska jest więc ogromna. W szkołach dochodzi do agresji fizycznej i przemocy psychicznej. Bardzo niebezpiecznym zjawiskiem jest cyberprzemoc, niezwykle trudna do zauważenia przez dorosłych. Tylko około 20 proc. młodzieży w wieku 14–18 lat mówi o sytuacjach przemocowych, jakich doświadcza w roli ofiary lub świadka. Wiele szkół nie ma dobrej kultury zgłaszania problemów. Świadkowie nie wiedzą, jak informować o tym pedagogów, a także boją się odwetu ze strony sprawcy.

Czy można to zmienić? Czy polskie szkoły muszą być przemocowe? Jak uchronić dzieci i młodzież przed skutkami przemocy? Jak zdobyć zaufanie uczniów i zachęcić ich do tego, by nie bali się zgłaszać problemy?

Rozwiązanie

Aplikacja RESQL naukowców z Uniwersytetu SWPS

RESQL to aplikacja mobilna umożliwiająca anonimowe powiadomienie o incydencie przemocy przez ucznia. Wystarczy, że zgłosi on incydent w aplikacji, wybierając kategorię przemocy, jaka miała miejsce. Podanie swoich danych jest dobrowolne – uczeń może zachować anonimowość albo ujawnić imię czy klasę, do której chodzi. Zgłoszenie trafia do nauczyciela interwenta, który wspólnie z innymi pedagogami analizuje problem i podejmuje odpowiednie działania. Każdy z nauczycieli interwentów ma dostęp do panelu interwenta, w którym znajdują się wszystkie potrzebne informacje oraz napływające zgłoszenia. Program umożliwia dyrekcji monitorowanie problemu przemocy w szkole, przygotowywanie raportów w formie zestawień i analizowanie zdiagnozowanych problemów wspólnie z radą pedagogiczną.

RESQL nie tylko ułatwia procedowanie zasygnalizowanych problemów, lecz także pomaga zapobiegać przemocy rówieśniczej, edukując zarówno dzieci, jak i dorosłych. Oprócz aplikacji mobilnej twórcy RESQL oferują zestawy interwencji ułatwiające pracownikom szkoły odpowiednie reagowanie w sytuacjach kryzysowych oraz specjalne scenariusze lekcji poruszających problem agresji oraz psychologicznych mechanizmów okołoprzemocowych. Materiały dla nauczycieli przygotowane przez psychologów i pedagogów z Uniwersytetu SWPS zostały przetestowane w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych.

Dlaczego?

Czujemy się odpowiedzialni za dzieci i młodzież

Co było bodźcem do stworzenia takiego narzędzia? Odpowiedzialność za dzieci i młodzież, którą wzięli na siebie dr Radosław Kaczan i dr Małgorzata Wójcik, naukowcy z Uniwersytetu SWPS i twórcy systemu RESQL. Od lat w swoich badaniach angażują się oni w problemy uczniów. Podczas tworzenia aplikacji RESQL pracowali z gimnazjalistami, licealistami oraz nauczycielami. Diagnozowali ich potrzeby i obawy – jako psychologowie czuli się odpowiedzialni za to, w jakiej atmosferze się uczą i wzrastają. Podczas rozmów z nimi ustalili, że sposób zgłaszania przemocy na pewno musi być anonimowy. Ujawniła się też siła świadka przemocy – świadkowie reagują tylko wtedy, gdy wiedzą, jak to robić. Badacze ustalili także, dlaczego uczniowie nie zgłaszają przemocy i co musiałoby się stać, żeby było inaczej.

Nasi naukowcy zaangażowali w swoją pracę mnóstwo zespołów młodzieżowych i to zaowocowało systemem RESQL. Powstał on po to, by pomóc. To odpowiedzialny projekt, dzięki któremu nauczyciele reagują nie tylko na konkretne zgłoszenia, lecz także podejmują działania w kierunku tworzenia sprzyjającego klimatu w szkołach.

dr Radosław Kaczan

Kierownik projektu RESQL, psycholog z Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Naukowo zajmuje się psychologią rozwoju człowieka, konstruowaniem narzędzi diagnostycznych do badania rozwoju dzieci i młodzieży, diagnozą kompetencji oraz wspomaganiem uczenia się przez całe życie. Prowadzi również badania dotyczące przemocy rówieśniczej w szkołach i wdraża programy zapobiegające tym zjawiskom. Był kierownikiem wdrożeniowego projektu badawczego „Monitorowanie środowiska szkolnego i zapobieganie zachowaniom ryzykownym, w tym przemocy rówieśniczej”.

Zobacz biogram »

dr Małgorzata Wójcik

Ekspert merytoryczny projektu RESQL, psycholog z Uniwersytetu SWPS w Katowicach. Przez wiele lat pracowała jako nauczyciel języka angielskiego oraz wychowawca w szkole podstawowej i gimnazjum. Obecnie w swojej pracy zajmuje się badaniem powodów i przejawów przemocy szkolnej oraz dynamiki grup rówieśniczych. Wraz z zespołem opracowuje i wdraża innowacyjne programy edukacyjne zapobiegające przemocy, stygmatyzacji i dyskryminacji w grupach rówieśniczych.

Zobacz biogram »

Modystka, abażurniczka, rymarz, sztukator, kuśnierz czy szewc – to zawody, które powoli przechodzą do przeszłości. Na Kamionku w Warszawie zamyka się jeden zakład za drugim. Kamionek Milowy to projekt studentów Uniwersytetu SWPS mający na celu pomoc lokalnym rzemieślnikom i małym przedsiębiorcom mieszkającym na warszawskiej Pradze w zakresie promocji ich firm oraz usprawniania procesów biznesowych.

Problem

Ginące zawody na warszawskim Kamionku

Katalog unikatowych, często ginących zawodów na warszawskiej Pradze obejmuje ponad 30 profesji i stale się powiększa. Kto z nas chodzi dziś do gorseciarki, ramiarza czy kapelusznika? Czy w ogóle zauważamy, że przy ulicy, którą codziennie chodzimy, są zakłady rzemieślnicze: szewski, kuśnierski lub kaletniczy? W dzisiejszym czasach, gdy chcemy mieć wszystko szybko i od ręki, zapomnieliśmy o ręcznie wytwarzanych, z pasją i dbałością o każdy szczegół produktach, a zamiast oddawać buty do szewca, by je naprawić, kupujemy po prostu nowe.

Czy można ocalić zapomniane zawody? Jak pomóc współczesnym rzemieślnikom przetrwać w czasach, gdy dominuje sprzedaż masowa w hipermarketach czy internecie?

Rozwiązanie

Kamionek Milowy, projekt wspierający wytwórców

Kamionek Milowy to projekt studentów Uniwersytetu SWPS z organizacji Enactus, których opiekunem naukowym jest dr Konrad Maj, kierownik Centrum Innowacji Społecznych i Technologicznych HumanTech. Działania twórców projektu mają na celu poprawę jakości funkcjonowania rzemieślników Kamionka, lokalnej społeczności warszawskiej Pragi.

Studenci przeprowadzili ankiety wśród miejscowych przedsiębiorców i zdiagnozowali problemy, z jakimi lokalni rzemieślnicy borykają się na co dzień. Zorganizowali dla nich warsztaty edukacyjne, podczas których uczestnicy (m.in.: abażurniczka, metalurg, kuśnierz, szewc) zdobyli praktyczną wiedzę z zakresu zagadnień administracyjnych, promocji i kreowania wizerunku w internecie, tworzenia business planu i storytellingu – opowiadania historii swojego zakładu w sposób interesujący i angażujący innych. Częścią planu jest także zmiana wystroju lokali usługowych tak, by stylistyką nawiązywały do historii miejsca i zachęcały do korzystania z oferowanych tam usług.

Ważnym elementem projektu są również działania podejmowane na rzecz integracji lokalnej społeczności: spotkania, gry terenowe, wspólne spacery. Zainteresowani odkrywaniem ulic i zaułków Kamionka mogą skorzystać z opracowanej przez studentów aplikacji mobilnej „Szlakiem Kamionka”.

Kamionek Milowy został dwukrotnie nagrodzony podczas Enactus National Competition: w 2016 r. projekt zdobył III miejsce, a w 2017 r. – II miejsce. Organizacja została wpisana na listę kluczowych partnerów zewnętrznych Zintegrowanego Programu Rewitalizacji m.st. Warszawy.

Dlaczego?

Z odwagą wprowadzamy pozytywne zmiany społeczne

Pomysł zrodził się jako odpowiedź na trudną sytuację małych pracowni rzemieślniczych. Kamionek Milowy wspiera rzemieślników w łączeniu roli wytwórców i przedsiębiorców, odkrywa potencjał zapomnianych miejsc oraz wzmacnia lokalną tożsamość. Studenci zaangażowani w działania chcieli zwrócić uwagę warszawiaków na nieco zapomnianą i marginalizowaną część prawobrzeżnej Warszawy – Kamionek, a zwłaszcza na kilkanaście mikroprzedsiębiorstw, które od lat funkcjonują w tej części Pragi. Wykorzystując założenia marketingu nostalgicznego i sentyment do minionych czasów, stworzyli plan wsparcia promocji dla przedsiębiorców i pomagają im dostosować się do obecnych realiów i potrzeb konsumenckich. Wysłuchali potrzeb prawie 30 rzemieślników z Grochowa i Kamionka, realizując szczegółowe ankiety badawcze. Wraz z samorządem utworzyli Zespół ds. zachowania dziedzictwa i rozwoju rzemiosła. Efektem prac zespołu było wypracowanie propozycji praktycznych rozwiązań problemów przedsiębiorców. Kamionek Milowy to wielka odwaga i zaangażowanie w inicjowanie i wprowadzanie pozytywnych zmian społecznych.

dr Konrad Maj

Opiekun naukowy projektu Kamionek Milowy. Psycholog społeczny, kierownik projektu HumanTech Meetings, inicjator oraz kierownik Centrum Innowacji HumanTech, które analizuje najnowsze trendy społeczne i technologiczne, przygotowuje ekspertyzy na podstawie wyników badań i wdrożeń innowacji, a także realizuje projekty we współpracy z biznesem w zakresie komercjalizacji wiedzy. W pracy naukowej i dydaktycznej dr Maj koncentruje się na zagadnieniach związanych z wpływem społecznym, psychologią mediów oraz innowacjami. Obecnie prowadzi badania w obszarze HRI (Human-Robot-Interaction).

Zobacz biogram »

Kto z nas nie zna bólu nadgarstka towarzyszącego wielogodzinnej pracy przy komputerze? Pogorszenie sprawności manualnej, drętwienie palców, silne bóle rąk, które promieniują do innych części ciała to objawy charakterystyczne dla zespołu cieśni nadgarstka. Skutki tego typu schorzeń możemy złagodzić poprzez masaż, ucisk czy usztywnienie dłoni. W taki sposób działa MIKO+, biżuteria z funkcją terapeutyczną, stworzona przez Ewę Dulcet i Martynę Świerczyńską, absolwentki School of Form Uniwersytetu SWPS.

Problem

Ból dłoni i nadgarstka

Coraz więcej osób skarży się na dolegliwości wywołane pracą manualną. Zespół zwężającego się kanału nadgarstka jest jedną z najczęściej spotykanych chorób i objawia się obniżeniem sprawności pracy rąk, uczuciem drętwienia w trzech palcach czy promieniowaniem bólu do innych części ciała, m.in. do barku. Bardzo często pacjenci ignorują ból, póki jest znośny, rezygnując z konsultacji ze specjalistą. Problemem jest również niechęć do noszenia ortezy, która jest jedną z metod wspomagania pracy nadgarstka. Przyczyną tego jest głównie estetyka – orteza kojarzy się z niesprawnością i chorobami ciała, wywołując poczucie wstydu i dyskomfortu, zwłaszcza u kobiet.

Czy jest alternatywa dla noszenia ortez? Jak inaczej można łagodzić bóle nadgarstka i dłoni? Czy istnieje sposób, który będzie zarówno efektywny, jak i estetyczny wizualnie, i z którego będziemy chętnie korzystali profilaktycznie?

Rozwiązanie

Terapeutyczna biżuteria MIKO+

Projekt MIKO+ w czasie obrony pracy dyplomowej jego autorek – Ewy Dulcet i Martyny Świerczyńskiej, absolwentek School of Form Uniwersytetu SWPS – składał się z siedmiu obiektów biżuteryjnych wykonanych tradycyjną techniką złotniczą z mosiądzu złoconego na różowo oraz z kompozytu mineralno-akrylowego. Obiekty z założenia pełnią funkcję terapeutyczną – zdobiąc ciało, pozwalają jednocześnie na autoterapię, która ma ogromne znaczenie w radzeniu sobie z przeciążeniami mięśni nadgarstka.

Każdy obiekt biżuteryjny MIKO+ działa trochę inaczej, ale wszystkie opierają się na tym samych założeniach. Trzy pierścionki przeznaczone są do rozmasowywania mięśni dłoni, dwa z nich wykorzystują ruchome elementy, sprawiając, że masaż staje się bardzo płynny i przyjemny. Jeden z pierścionków uciska odpowiednio struktury mięśniowe. Bransoletki służą do usztywniania bądź wymuszania ruchu – istotnym elementem jest zapewnienie odpowiedniego kąta zgięcia nadgarstka w czasie pracy przy komputerze.

Projekt MIKO+ przez cały okres powstawania wymagał konsultacji z dziedziny fizjoterapii. Współpraca z fizjoterapeutką dr n. med. Martą Jokiel pozwoliła na zrozumienie struktur nadgarstka i na przełożenie ruchów, jakie wykonuje fizjoterapeuta w czasie pracy z pacjentem, na formalny język biżuterii.

Projektantki podkreślają, że ich biżuteria nie zastępuje leczenia czy ortezy, lecz stanowi dodatkową pomoc przy schorzeniach nadgarstka. Połączenie estetyki i funkcjonalności pozwala na zwrócenie uwagi na codzienne przeciążenia mięśni dłoni, z jakimi mierzymy się w czasie pracy. Skuteczność sprawdzanych obiektów została potwierdzona podczas badań (m.in. badania EMG – elektromiografii) w Katedrze i Klinice Traumatologii, Ortopedii i Chirurgii Ręki Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Dlaczego?

Jesteśmy otwarci na potrzeby innych

Absolwentki School of Form projektując biżuterię terapeutyczną, wykazały się niezwykłą empatią i otwartością. Projekt MIKO+ powstał przede wszystkim z myślą o użytkowniku i jego emocjach. Biżuteria nie tylko dekoruje, lecz także przynosi ulgę w chorobie i pozwala przezwyciężyć związane z nią problemy emocjonalne. Nic dziwnego, że inicjatywa ta otrzymała nagrodę główną Progress Prize na Global Grad Show w Dubaju w 2017 r.

Od czasu obrony pracy dyplomowej projektantki pracują nad wdrożeniem biżuterii do produkcji. Projekt został rozwinięty technicznie, a zdobyte doświadczenie umożliwiło wykonanie nowych prototypów w ulepszonej formie. Efekty pracy będzie można zobaczyć jesienią 2021 r.

Ewa Dulcet i Martyna Świerczyńska

Poznały się w School of Form w 2014 r. i od tego czasu pracują razem. Przed studiami projektowymi Ewa ukończyła kulturoznawstwo na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, a Martyna Architekturę i Urbanistykę na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Są założycielkami studia @itemprojekt, w którym skupiają się na projektowaniu obiektów użytkowych i przestrzeni. Estetyka ich prac to wypadkowa autorskiego procesu produkcji oraz funkcji przedmiotu, którą definiują na podstawie inkluzywności oraz praktyczności. Nie boją się przy tym eksperymentować z wzorami, kolorem i materiałami. Zdobyły I miejsce w konkursie Kreacje z Natury na projekt deski barlineckiej (2018 r.). Ich projekt dyplomowy „MIKO+ biżuteria terapeutyczna” zdobył nagrodę główną Progress Prize podczas Global Grad Show w ramach Dubai Design Week (2017 r.). Współpracowały m.in. z Centrum Nauki Kopernik w Warszawie (projekt i realizacja scenografii Festiwalu Przemiany), Uniwersytetem SWPS w Warszawie, Concordia Design w Poznaniu oraz z projektantem Pawłem Grobelnym, współtworząc wystawę organizowaną w ramach Poznań Design Festiwal: „Nowe Scenariusze Miasta – Projektowanie dla miasta w procesie zrównoważonego rozwoju” (2018 r.).

Kolejny niezrozumiały dokument z urzędu, zawiła umowa kredytowa, skomplikowana instrukcja obsługi czy ulotka leku, którą rozumie tylko lekarz lub farmaceuta? Wiele tekstów i dokumentów urzędniczych formułowanych jest w zbyt skomplikowany sposób. Aby usprawnić komunikację, każdy urząd, bank czy operator sieci telefonicznej może skorzystać z Jasnopisu – aplikacji stworzonej przez zespół naukowców z Uniwersytetu SWPS i z Instytutu Podstaw Informatyki PAN, która pozwala pisać prościej i jaśniej.

Problem

Niezrozumiałe teksty i dokumenty urzędowe

Niemal każdy z nas ma problemy ze zrozumieniem dokumentów urzędowych, instrukcji obsługi różnego rodzaju urządzeń, a także ulotek dołączanych do lekarstw i środków farmaceutycznych. Aż jedna trzecia skarg do Rzecznika Praw Obywatelskich spowodowana jest tym, że ludzie nie zrozumieli pisma urzędowego lub sądowego, które otrzymali z urzędu lub sądu. Nierzadko tracą przez to pieniądze czy szansę na odwołanie w sądzie. A przecież ważne teksty, które funkcjonują w przestrzeni publicznej, powinny być zrozumiałe dla wszystkich. To warunek naszego bezpieczeństwa i uczestnictwa w życiu publicznym.

Czy teksty i dokumenty urzędowe muszą być napisane tak trudnym i niezrozumiałym językiem? Czy można je pisać w sposób jasny i zrozumiały dla wszystkich, a nie tylko dla wyspecjalizowanych grup społecznych?

Rozwiązanie

Jasnopis, aplikacja pomagająca pisać jasno i zrozumiale

Jasnopis to aplikacja stworzona przez naukowców z Uniwersytetu SWPS i z Instytutu Podstaw Informatyki PAN, która pozwala pisać prościej i jaśniej. Pracami nad narzędziem kierował prof. Włodzimierz Gruszczyński, językoznawca przez wiele lat pracujący na Wydziale Nauk Humanistycznych i Społecznych w Warszawie. Dzięki specjalnym algorytmom aplikacja mierzy zrozumiałość tekstu, wskazuje jego trudniejsze fragmenty i proponuje poprawki w zależności od grupy docelowej. Za pomocą Jasnopisu można sprawdzić przystępność tekstu oraz uprościć treść umowy, regulaminu, pisma urzędowego, instrukcji obsługi czy samodzielnie napisanej notatki.

Algorytm aplikacji może być dostosowany zarówno do potrzeb indywidualnych użytkowników, jak i do wymagań branżowych, m.in. bankowości, finansów, urzędów, firm farmaceutycznych czy operatorów telefonicznych. Narzędzie zostało skonstruowane tak, by uwzględniać potrzeby konkretnych użytkowników, zachowując bezpieczeństwo i poufność danych. Jasnopis może też pełnić funkcję wtyczki współpracującej z edytorem tekstu.

Jasnopis mierzy stopień trudności tekstu w skali od „1” do „7”. „1” oznacza teksty najłatwiejsze, zrozumiałe dla każdego polskiego czytelnika, „7” – teksty wyjątkowe skomplikowane, przeznaczone raczej dla fachowców i wymagające specjalnego przygotowania. Aplikacja sugeruje również poprawki: rozbicie długich zdań na krótsze czy zamianę trudnych słów na ich prostsze odpowiedniki.

Dlaczego?

Bierzemy odpowiedzialność za uczestnictwo każdego obywatela w życiu publicznym

Językoznawcy, psychologowie, informatycy i statystycy z Uniwersytetu SWPS i IPI PAN zmierzyli się z problemem, który dotyczy niemal każdego z nas. Szukali odpowiedzi na pytanie: co to znaczy, że Kowalski zrozumiał tekst i jak sprawdzić, w jakim stopniu go zrozumiał? Badania objęły ponad 3 tysiące osób, a ich wyniki dały podstawę do stworzenia i wyskalowania Jasnopisu. Badacze wyodrębnili cechy tekstu, które najwyraźniej wpływały na wyniki. Potem za pomocą skomplikowanych obliczeń statystycznych każdej z takich cech przyznano odpowiednią wagę (czyli stopień, w jakim wpływa na zrozumiałość), aż w końcu powstał długi i skomplikowany wzór, na podstawie którego Jasnopis wylicza wskaźnik zrozumiałości tekstu.

Oczywiście wielu sformułowań prawniczych nie da się zmienić. Być może jednak za pomocą Jasnopisu uda się poprawić bezpośrednią komunikację urzędów, kancelarii prawnych, firm farmaceutycznych z klientami. Tam, gdzie w grę wchodzi bezpieczeństwo, majątek obywatela, prawa obywatelskie, każdy człowiek powinien być informowany w sposób zrozumiały i prosty – i o tym myśleli naukowcy z Uniwersytetu SWPS, tworząc projekt.

prof. dr hab. Włodzimierz Gruszczyński

Językoznawca, przez wiele lat był wykładowcą na Uniwersytecie SWPS. Jest specjalistą w zakresie językoznawstwa polonistycznego. Interesuje się słownikami, zwłaszcza dawnymi, oraz kulturą języka. Zajmuje się badaniem współczesnego i dawnego języka polskiego.

Gov_LAB to jedyny w swoim rodzaju projekt edukacyjny, który powstał po to, by uczyć przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego, w jaki sposób projektować usługi i skuteczne instrumenty wsparcia dla lokalnych przedsiębiorców oraz inwestorów. Projekt jest realizowany m.in. przez ekspertów z Uniwersytetu SWPS, a o jego unikalności świadczą wykorzystywane metody pracy, bazujące na najnowszej wiedzy naukowej i doświadczeniu praktyków, takie jak service design czy design thinking.

Problem

Trudności administracji samorządowej we wspieraniu przedsiębiorców

Jednostkom samorządu terytorialnego często trudno rozwijać skuteczne polityki publiczne, inicjatywy i usługi dla lokalnych przedsiębiorców, inwestorów i otoczenia biznesowego oraz na bieżąco odpowiadać na ich potrzeby. Nie znając skutecznych, nowoczesnych narzędzi i odpowiednich instrumentów wsparcia, trudno im wprowadzić zmiany, które przyniosą korzyści zarówno przedsiębiorcom, lokalnej społeczności, jak i miejscowej administracji, a w rezultacie całej gminie, miastu czy regionowi.

Jak kształtować polityki publiczne wspierające otoczenie biznesowe w jednostkach samorządowych? Jak projektować innowacyjne usługi i programy dla przedsiębiorców? Jak najnowsza wiedza naukowa i innowacyjne metody service design mogą pomóc samorządom?

Rozwiązanie

Gov_LAB – program edukacyjny dla jednostek samorządu terytorialnego

Aby samorządowcy mogli projektować nowoczesne usługi i skuteczne instrumenty wsparcia dla lokalnych przedsiębiorców oraz inwestorów, powołano gov_LAB – unikatowy program edukacyjny dla administracji publicznej, oparty na wiedzy naukowej i metodologii service design oraz design thinking dopasowanej do potrzeb instytucji publicznych. Cały proces projektowy prowadzony jest nie tylko z wykorzystaniem pogłębionej wiedzy z obszarów administracji, polityki publicznej, badań potrzeb użytkowników czy analizy danych, lecz także wiedzy socjologicznej i psychologicznej.

Jedna odsłona projektu trwa 4 miesiące. Uczestnicy w zespołach powołanych przez swoje instytucje pracują nad określonymi usługami dla przedsiębiorców. Pracę projektową wspierają doświadczeni projektanci usług, którzy czuwają nad poprawnością stosowanych metodologii oraz narzędzi projektowych. W programie biorą udział jednocześnie trzy zespoły, które pracują nad określonymi wyzwaniami.

Produktem programu jest kompletna koncepcja instrumentu wsparcia dla przedsiębiorców opracowana wraz z planem wdrożenia. Po zakończeniu gov_LAB zazwyczaj niezbędna jest dodatkowa praca zespołu, by dopracować dokumentację na potrzeby ostatecznego wdrożenia usługi przez instytucję.

Projekt jest realizowany przez: Uniwersytet SWPS, Evaluation for Government Organizations S.C. i Design Thinking Institute na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). Pracami konsorcjum kieruje Grzegorz Rzeźnik, menedżer ds. badań i innowacji na Uniwersytecie SWPS, a ekspertem wiodącym projektu jest dr hab. Karol Olejniczak, prof. Uniwersytetu SWPS – specjalista ds. polityk publicznych zajmujący się projektowaniem rozwiązań przyjaznych obywatelom. Do zespołu projektowego należą również m.in.: Katarzyna Kamińska (koordynatorka projektów w Biurze Prorektor ds. nauki), Karolina Dobrowolska (od kilkunastu lat zajmująca się pracą na rzecz rozwiązań i udoskonalania procesów w administracji publicznej), Sara Kapela (moderatorka procesów design thinking i budowania strategii komunikacji dla marki), Zuzanna Popis (od ponad 10 lat zajmująca się tematyką doskonalenia polityk publicznych, w szczególności w obszarze wspierania przedsiębiorczości i innowacyjności).

Dlaczego?

Jesteśmy odpowiedzialni społecznie – wspieramy samorządy w tworzeniu nowoczesnych polityk

Nasi naukowcy w projekcie gov_LAB uczą przez praktykę, co oznacza, że pomagają samorządom wypracować rozwiązania odpowiadające na istniejące potrzeby i wyzwania przedsiębiorców danej gminy, miasta czy urzędu. Uczestnicy programu poznają, w jaki sposób dana metoda może być wykorzystywana w realizacji ich zadań, mają oni też większe możliwości zrozumienia jej skuteczności, a także poznają jej ograniczenia. Częścią projektu są również wykłady teoretyczne, które mają inspirować i uporządkowywać zdobyte przez uczestników umiejętności. Pracę projektową wspierają doświadczeni projektanci usług, którzy czuwają nad poprawnością stosowanych metod oraz narzędzi projektowych.

W trakcie jednej edycji programu swoje prace rozpoczynają jednocześnie trzy zespoły i w ramach zjazdów organizowanych na Uniwersytecie SWPS mają okazję poznać się i wymienić doświadczeniami, co również wspiera nabywanie przez beneficjentów wiedzy. W finale każdej edycji programu grupy mają opracowaną przez siebie gotową koncepcję instrumentu wsparcia dla przedsiębiorców, którą mogą następnie wdrożyć w swoim samorządzie.

Do tej pory (2019–2021) z programu skorzystały: Cieszyn, Ełk, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego, gmina Dąbrówno, Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, powiat iławski, Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Włocławek, Kielce, Marki i Kobyłka.

Grzegorz Rzeźnik

Kierownik projektu Gov_LAB, menedżer ds. badań i innowacji w Uniwersytecie SWPS. Analityk biznesowy i menedżer projektów innowacyjnych w przedsiębiorstwach, instytucjach publicznych, organizacjach pozarządowych oraz jednostkach naukowych. Uczestniczył w pracach nad rządową strategią Krajowa Inteligentna Specjalizacja oraz programami operacyjnymi polityki spójności UE w Polsce, jako ekspert PARP ewoluował programy publiczne adresowane dla przedsiębiorców, ocenia projekty badawczo-rozwojowe w PO IR 2014–2020. Naukowo zajmuje się analizą i badaniem polityk publicznych w Polsce i UE, szczególnie w obszarze innowacyjności i polityki regionalnej oraz mechanizmów funkcjonowania polityki rozwoju kraju.

prof. Karol Olejniczak

Ekspert wiodący w projekcie Gov_LAB, doktor habilitowany nauk o polityce publicznej i współzałożyciel firmy badawczej EGO s.c. – Evaluation for Government Organizations. Naukowo zajmuje się projektowaniem rozwiązań przyjaznych obywatelom oraz ewaluacją skuteczności polityk publicznych. W swojej pracy badawczej i edukacyjnej wykorzystuje gry, eksperymenty i projektowanie behawioralne. Ma dwudziestoletnie doświadczenie w prowadzeniu badań i szkoleń dla polskich, unijnych, amerykańskich i kanadyjskich instytucji publicznych. Współpracował jako ekspert m.in. z: Komisją Europejską, Bankiem Światowym, Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju, amerykańską National Science Foundation oraz szeregiem polskich ministerstw i instytucji samorządowych, w tym z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów RP, Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej, Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości, Narodowym Centrum Nauki oraz Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. Przez 8 lat kierował Akademią Ewaluacji – elitarnym programem studiów podyplomowych dla pracowników administracji publicznej, prowadzonym wspólnie przez EUROREG – Uniwersytet Warszawski i Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Wraz z polskimi samorządami rozwija obecnie laboratorium innowacyjnych usług publicznych i doradza amerykańskim agencjom federalnym w projektowaniu Learning Agendas.

Zobacz biogram »

Stosy podręczników, niezliczona ilość materiału do opanowania, stres, pandemia dezorganizująca naukę i życie. Tegoroczni maturzyści stanęli przed wieloma wyzwaniami. Aby ich wesprzeć, Uniwersytet SWPS przygotował wyjątkowy kurs online Matura 2021. Od września do czerwca wraz z maturzystami przechodziliśmy przez wszystkie etapy przygotowania do egzaminu dojrzałości i rozpoczęcia studiów. Nie omawialiśmy jednak tego, co warto umieć na maturze z danego przedmiotu – polskiego, biologii czy matematyki. Skoncentrowaliśmy się na metodach, narzędziach i technikach uczenia się oraz planowania i organizacji nauki. Istotnym elementem programu kursu są także spotkania dotyczące radzenia sobie ze stresem i emocjami.

Problem

Matura to więcej niż nauka

Przygotowanie do egzaminów maturalnych to nie tylko przyswojenie podstawy programowej. To także konieczność umiejętnej organizacji nauki, skutecznego uczenia się, koncentracji czy wreszcie radzenia sobie ze stresem oraz emocjami. A te kompetencje zbyt często pomijane są w edukacji systemowej. W planie lekcji trudno znaleźć przedmioty związane z technikami pamięciowymi, zarządzaniem czasem czy planowaniem. Dzieci i młodzież nie uczą się w szkole o emocjach – o tym, jak je zdrowo i konstruktywnie przeżywać. Podstawa programowa omija tak ważne w młodym wieku kwestie, jak: zdrowie psychiczne, radzenie sobie ze stresem i dbanie o siebie, zarówno w kontekście fizycznym, jak i emocjonalnym.

Dodatkowym czynnikiem jest pandemia, która całkowicie zdezorganizowała życie nas wszystkich, a w przypadku uczniów wpłynęła na formę nauki. Uczniowie bardzo dużo materiału musieli powtarzać samodzielnie. Co więcej, lekcje online sprawiały uczniom większe problemy związane z koncentracją podczas zajęć. A izolacja, lęk i niepewność w czasach pandemii jeszcze bardziej nadwyrężyły zasoby młodych ludzi.

Rozwiązanie

Kurs online Matura 2021 – projekt wspierający maturzystów

Uniwersytet SWPS wychodząc naprzeciw potrzebom młodych ludzi, przygotował całoroczny kurs online, którego celem jest wsparcie ich w tak kluczowym momencie życia, jakim jest matura oraz decyzja o wyborze kierunku studiów i uczelni.

Głównym ekspertem kursu został Przemysław Staroń – psycholog, Nauczyciel Roku 2018, finalista Global Teacher Prize 2020, autorytet w obszarze edukacji i wspierania młodzieży. Współautorką kursu jest Michalina Mruczyk, która pełniła również rolę prowadzącej spotkania. Gośćmi kursu byli m.in.: Sławomir Prusakowski, Marta Młyńska, dr Agnieszka Mościcka-Teske, prof. Adam Bodnar.

W trakcie comiesięcznych spotkań online prowadzonych na żywo pomagaliśmy uczniom:

• podjąć decyzję co do dalszej edukacji,
• dobrze wybrać kierunek studiów i uczelnię,
• efektywnie planować i zarządzać swoim czasem,
• uczyć się skutecznie i lepiej zapamiętywać,
• radzić sobie ze stresem i trudnymi emocjami,
• zadbać o siebie i swoje dobre samopoczucie w trudnym czasie pandemii.

Każde spotkanie to okazja do kontaktu z młodymi ludźmi, rozmów na czacie i odpowiedzenia na wszystkie ważne dla nich kwestie. Projekt doceniło już ponad 8 tys. młodych osób.

Dlaczego?

Odpowiedzialnie podchodzimy do wsparcia dzieci i młodzieży

Uniwersytet SWPS od wielu lat tworzy przestrzeń dla młodych ludzi, w której mogą znaleźć odpowiedzi na różnego rodzaju dylematy związane z okresem dorastania, rozwijać swoje pasje i poszerzać kompetencje. Wspieramy młodych w rozwoju osobistym i zawodowym, a także pomagamy im budować wartościowe relacje z rówieśnikami, nauczycielami i rodzicami – dbając zawsze o to, by spotkali się ze zrozumieniem i czuli się bezpiecznie.

Co roku w całej Polsce odbywało się kilkaset spotkań naszych wykładowców i studentów z uczniami szkół średnich. Byliśmy w ich klasach i salach gimnastycznych. Zapraszaliśmy ich do siedzib naszej uczelni. Z otwartością słuchając tego, co ich interesuje i niepokoi, dzieliliśmy się z nimi merytoryczną wiedzą i doświadczeniem.

Projekt Matura 2021 to reakcja na pandemię i związane z nią obostrzenia niepozwalające na organizację spotkań na uczelni i w szkołach. Zmiana formy organizacji nie zmieniła chęci, by być blisko młodzieży i jej problemów, by razem z nimi odważnie stawiać im czoła.

Przemysław Staroń

Psycholog, współautor i główny ekspert kursu Matura 2021, Nauczyciel Roku 2018, Finalista Global Teacher Prize 2020. Jest nauczycielem, trenerem i wykładowcą na Uniwersytecie SWPS. Nagrodzony przez Komisję Europejską twórca międzypokoleniowego Zakonu Feniksa, tutor niemal 50 olimpijczyków z filozofii, fan efektu wow, twórca #utrzy, zwany też profesorem Snapem, wyróżniony w konkursie im. Ireny Sendlerowej „Za naprawianie świata”, nagrodzony LGBT+ Diamond 2019 Polish Business Award, wybrany Człowiekiem Roku „Gazety Wyborczej” za „wzorowe sprawowanie”. Specjalizuje się w pracy z młodzieżą, dorosłymi i seniorami. Koordynuje i współtworzy projekty międzypokoleniowe oraz projekty wspierające rozwój młodzieży, bezrobotnych, niepełnosprawnych, osadzonych w zakładach karnych. Prowadzi także szkolenia biznesowe i konsultacje z wykorzystaniem niekonwencjonalnych metod kreatywnych.

Zobacz biogram »

Michalina Mruczyk

Psycholożka i nauczycielka, współautorka kursu Matura 2021. Pracuje jako psycholog w szkole podstawowej i liceum Spark Akademy. Absolwentka psychologii o specjalności klinicznej na Uniwersytecie SWPS. Wcześniej współpracowała z Uniwersytetem SWPS, prowadząc warsztaty dla młodzieży. Angażowała się w działalność wolontariacką w Stowarzyszeniu Psyche Soma Polis. Jej zainteresowanie psychologią zrodziło się z potrzeby lepszego poznania drugiego człowieka. Nie boi się wyzwań. W wolnym czasie podróżuje, czyta, uprawia sport, gotuje i angażuje się w działalność charytatywną.

Według danych Instytutu Europejskiej Polityki Ochrony Środowiska Naturalnego rocznie do mórz i oceanów trafia nawet 13 mln ton plastiku. Kwestia zanieczyszczenia środowiska tworzywami sztucznymi jest równie poważna co globalne ocieplenie – na świecie mamy plagę plastikowych odpadów. W odpowiedzi na ten problem powstało SCOBY, ekoopakowanie autorstwa Róży Rutkowskiej, absolwentki School of Form Uniwersytetu SWPS.

Problem

Globalne zanieczyszczenie środowiska naturalnego

W latach 50. ubiegłego wieku zaczęto na masową skalę produkować tworzywa sztuczne, wcześniej zarezerwowane głównie na użytek wojska. Do 2017 r. wyprodukowano ich łącznie 8,3 mld ton – to tyle, co 16 tysięcy najwyższych wieżowców na świecie – znajdującego się w Dubaju Burdż Chalifa, albo 1,3 miliarda samców słoni afrykańskich. Według fundacji im. brytyjskiej żeglarki Ellen MacArtuhr do 2050 r. w morzach i oceanach może być więcej odpadów niż ryb. Mimo to sektor spożywczy z roku na rok zużywa coraz więcej plastiku. W 2020 r. głęboko naznaczonym kryzysem spowodowanym pandemią COVID-19, po gwałtownym spadku w pierwszych sześciu miesiącach, produkcja tworzyw w drugiej połowie roku zaczęła się odbudowywać. Można się spodziewać, że ta sytuacja utrzyma się w 2021 r.

A recycling? Między 1950 a 2015 r. przetworzono zaledwie 9 proc. plastikowych odpadów, 12 proc. spalono, a reszta zasiliła wysypiska śmieci, oceany, lasy. Mikroskopijne cząsteczki plastiku można znaleźć w organizmie człowieka, do którego dostają się wraz z pożywieniem: rybami, owocami morza, solą morską, wodą butelkowaną, a nawet piwem i miodem. Plastik zalewa świat.

Czy można zapobiec polimerowej apokalipsie? Czym zastąpić plastikowe opakowania, do których tak przywykliśmy?

Rozwiązanie

SCOBY – organiczne opakowanie jako alternatywa dla plastiku

Na wojnę z plastikiem wyruszył Parlament Europejski, który poparł wprowadzenie w Unii Europejskiej zakazu sprzedaży plastikowych przedmiotów jednorazowego użytku, takich jak: słomki, talerze, sztućce, patyczki do uszu. Niektóre znane marki zadeklarowały ograniczenie zużycia opakowań z plastiku na rzecz surowców odnawialnych lub pochodzących z recyklingu. O świat bez plastiku toczą się też lokalne bitwy, a inicjatorką jednej z nich jest Róża Janusz. W ramach pracy dyplomowej na kierunku Industrial design realizowanej w School of Form zaprojektowała SCOBY – organiczne opakowanie na żywność suchą i półsuchą. SCOBY jest jak skórka jabłka – ochrania wnętrze i jest przy tym jadalne. Po wykorzystaniu można je zjeść lub wyrzucić (najlepiej na kompost), bo szybko się rozkłada. Opakowanie jest wytwarzane z kombuczy – potocznie nazywanej grzybkiem herbacianym lub grzybkiem japońskim – czyli grupy symbiotycznych kultur drożdży i bakterii. Stąd nazwa SCOBY, będąca skrótem od Symbiotic Cultures of Bacteria and Yeasts.

Projektantka postanowiła wykorzystać to, że karmiona odpadami rolniczymi kombucza rośnie warstwowo (jak cebula) i tworzy membranę na powierzchni płynu. Membranę, czyli np. opakowanie na drugie śniadanie do pracy. Kombuczę wkładamy do płynu z cukrami i czekamy na efekt tydzień, maksymalnie dwa tygodnie. Do wzrostu nie wymaga ona światła, sterylnych warunków czy zaawansowanych technologii. Lubi za to ciepło – temperatury w granicach 25 stopni Celsjusza.

Opakowanie SCOBY idealnie wpisuje się w zero waste, czyli styl życia, zgodnie z którym człowiek stara się generować jak najmniej odpadów. Może pomóc zredukować ilość odpadów, w tym reklamówek foliowych, których statystyczny Polak zużywa od 250 do 300 rocznie.

SCOBY jest eksperymentem, w którym obie strony – natura i człowiek – czerpią korzyści. Uprawianie materiału rosnącego to współpraca z mikroorganizmami na rzecz środowiska, a gdy projektujemy dla środowiska, służymy też człowiekowi jako mieszkańcowi tego ekosystemu. Rolnik uprawia SCOBY i otrzymuje materiał na opakowania. Po ich zużyciu odzyskuje cenny odpad, który dzięki kwaśnemu odczynowi i bogactwu związków mineralnych może być nawozem regulującym PH gleby, karmą dla zwierząt lub napojem probiotycznym. Materiały rosnące, takie jak SCOBY, są więc realną alternatywą dla syntetycznych opakowań.

Dlaczego?

Jesteśmy odpowiedzialni za świat, w którym żyjemy

Jesteśmy uzależnieni od tworzyw sztucznych, bo ułatwiają nam przechowywanie i gotowanie żywności. Pamiętajmy jednak, że mamy wybór – to my decydujemy o tym, w jakim świecie żyjemy i to my projektujemy przyszłość dla następnych pokoleń. SCOBY jest kompromisem pomiędzy wygodą a troską o przyrodę. To propozycja innego spojrzenia na naturę i rolnictwo, która może konkurować z gotowymi, masowo stosowanymi produktami.

Projekt SCOBY skłania do myślenia o współpracy człowieka z przyrodą, z której obie strony czerpią korzyści. Jego autorka w swoich wypowiedziach często powtarza, że podczas studiów na kierunku Industrial design uczelnia pokazała jej, że warto czerpać z interdyscyplinarnego spojrzenia na projektowanie. A przede wszystkim, że można działać odpowiedzialnie i tworzyć nowe rozwiązania, przeciwdziałając globalnym problemom, takim jak zanieczyszczenie środowiska.

Róża Janusz

Projektantka opakowań, prowadzi firmę MakeGrowLab, projektującą i produkującą materiały, produkty i systemy ekologiczne, które nie zaśmiecąją środowiska. Absolwentka Industrial design w School of Form Uniwersytetu SWPS (2018). Finalistka konkursu Make Me 2018, towarzyszącego Łódź Design Festival. Autorka wielokrotnie pokazywanego i cytowanego projektu dyplomowego SCOBY, biodegradowalnego, jadalnego materiału powstałego na bazie wyciągu z odpadów rolnych, które służy jako opakowanie na żywność (publikacje w „dezeen”, „The Future Laboratory”, „Mold”, „Designboom”). Jej projekt był pokazywany w ramach London Design Festival, Brussels Design September, Bayern Design, Gdynia Design Days. SCOBY otrzymało nominację w kategorii ekologia w konkursie na najlepsze polskie innowacje Soczewki 2018 magazynu „Focus”.

W związku z obchodami Europejskiej Stolicy Kultury 2016 Miasto Wrocław zaplanowało metamorfozę zaniedbanych, zapomnianych miejsc, by lepiej służyły mieszkańcom. Jednym z pomysłów był projekt rewitalizacji Wyspy Daliowej. Sercem przedsięwzięcia stała się innowacyjna instalacja rzeźbiarska Oskara Zięty – jednego z najbardziej znanych i rozpoznawanych na świecie polskich projektantów, wykładowcy School of Form Uniwersytetu SWPS.

Problem

Potrzeba przemiany w obszarze kultury, wspólnoty i samego miasta

Wrocław jest nieustannie rozwijającym się miastem. Zasłynął jako Europejska Stolica Kultury 2016 i w ramach przygotowań do obchodów tego wyróżnienia powstało wiele projektów – nie tylko kulturalnych, lecz także związanych z rewitalizacją miejsc, które mogłyby lepiej służyć mieszkańcom i odwiedzającym miasto.

Co można było zrobić, aby Wyspa Daliowa, położona w centrum Wrocławia, przy malowniczym Ostrowie Tumskim i moście Piaskowym, przestała sprawiać wrażenie zaniedbanej i pozbawionej swojej roli? Jak zaplanować rewitalizację tego miejsca, by stało się ciekawym miejscem spotkań i wydarzeń?

Rozwiązanie

Metamorfoza Wyspy Daliowej, której sercem jest rzeźba Oskara Zięty

Odnowienie Wyspy Daliowej wiązało się nie tylko z uporządkowaniem zieleni, zasadzeniem nowych roślin (aż 7500!), zbudowaniem nawierzchni, wytyczeniem ścieżek i instalacją oświetlenia, lecz także z usytuowaniem instalacji rzeźbiarskiej, która stała się sercem tego miejsca, a także jednym z symboli Wrocławia. Mowa o dziele NAWA Oskara Zięty, architekta i designera wykładającego w School of Form Uniwersytetu SWPS, autora technologii deformacji metalu za pomocą ciśnienia wewnętrznego nazwanej FiDU, w której powstała wrocławska rzeźba.

NAWA składa się z 35 bionicznych stalowych łuków oddających kształt Wyspy Daliowej i architekturę pobliskiego Ostrowa Tumskiego. Łuki wykonane są w innowacyjnej technologii FiDU (free inner pressure forming), która pozwala na tworzenie ultralekkich i trwałych, dmuchanych metalowych form. Inspiracją dla projektu były: rytm konstrukcyjny z żelbetu Hali Targowej nr 1 zbudowanej w latach 1906–1908 według projektu Richarda Plüddemanna i Heinricha Küstera, archikatedra św. Jana Chrzciciela, Ossolineum oraz historia łuku jako konstrukcji.

Dlaczego?

Jesteśmy otwarci na twórcze działania zmieniające oblicze miejsc

Na Wyspie Daliowej powstał wyjątkowy projekt, który odważnie przełamuje style, łącząc w otoczeniu to, co nowoczesne i innowacyjne, z historyczną zabudową otaczającą to miejsce. Autorska wypowiedź Oskara Zięty przedstawia współczesnego ducha miasta, które jest otwarte na nieszablonowe projekty artystyczne. Dzięki realizacji tego przedsięwzięcia zrewitalizowano zapomnianą część miasta, a Wyspa Daliowa jest coraz częściej odwiedzana przez mieszkańców.

Projekt odnowienia wyspy Daliowej stał się też częścią procesu otwierania się miasta na rzekę Odrę.

Zdjęcie: Wyspa Daliowa. NAWA | Projekt: Oskar Zięta | zieta.pl

Oskar Zięta

Autor rzeźby NAWA na wrocławskiej Wyspie Daliowej. Wykładowca School of Form Uniwersytetu SWPS. Jeden z najbardziej znanych i rozpoznawanych na świecie polskich projektantów. Laureat licznych nagród, m.in. Audi-Mentorpreis by A&W 2011, prestiżowej Red Dot Award 2008, DMY za innowację procesu produkcyjnego 2008, YDMI 2008, „Dobry wzór” 2009. W 2009 r. otrzymał nagrodę Niemieckiej Rady Wzornictwa. Zdobywca Schweizer Design Preis 2008 oraz Materialica 2009. Jego prace znajdują się w kolekcjach m.in. Badisches Landmuseum w Karlsruhe, Museum für Gestaltung w Zurychu, Pinakotece w Monachium oraz Centrum Pompidou w Paryżu. Prowadzi biuro projektowe Zieta Prozessdesign.

Pandemia koronawirusa wpłynęła na zmianę naszego stylu życia, pracy i nauki. Zamknięcie na wiele miesięcy szkół i edukacja zdalna to wielkie wyzwanie nie tylko dla uczniów, lecz także dla pedagogów. Specjaliści Fundacji Pro Akademika Uniwersytetu SWPS przygotowali program #nauczaMY, który wspiera nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych w zakresie kompetencji związanych z nauczaniem zdalnym podczas pandemii, a jednocześnie aktywizuje studentów naszej uczelni posiadających zainteresowania dydaktyczne i zacięcie prospołeczne.

Problem

Nauczanie zdalne i związane z nim wyzwania dla nauczycieli

Pandemia całkowicie zdezorganizowała życie nas wszystkich. W przypadku uczniów wpłynęła na formę nauki. Nauczanie zdalne to jednak również olbrzymie wyzwanie i obciążenie psychiczne dla nauczycieli, którzy za pomocą dostępnych narzędzi online muszą w interesujący w sposób przekazać wiedzę, zaangażować grupę uczniów czy zadbać o to, by zajęcia online prowadzone były w atrakcyjnej formie. Większe problemy z koncentracją podczas zajęć, a także izolacja, lęk i niepewność w czasach pandemii nadwyrężyły zasoby młodych ludzi – rola nauczyciela w zwalczaniu kryzysów, z jakimi borykają się dzieci i młodzież, jest kluczowa. Nauczyciele również nie powinni być pozostawieni sami sobie. Konieczne jest wspieranie ich poprzez szkolenia, których celem jest rozwój kompetencji w zakresie nauczania zdalnego i związanych z tym problemów.

Jak wesprzeć nauczycieli w wykorzystywaniu dostępnych narzędzi, aby efektywnie zarządzali pracą na lekcji i uatrakcyjnili zajęcia online? Jak nauczyciele mogą podtrzymać zaangażowanie uczniów oraz budować relację z uczniami w czasie edukacji zdalnej? Jak pedagodzy mogą radzić sobie z trudnymi sytuacjami i cyberprzemocą?

Rozwiązanie

Program #nauczaMY wspierający nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych

Program #nauczaMY to inicjatywa, w ramach której nauczyciele szkół podstawowych i ponadpodstawowych mogą skorzystać z nieodpłatnych szkoleń, których celem jest rozwój kompetencji w zakresie nauczania zdalnego i związanych z tym wyzwań. Szkolenia przygotowane są pod okiem doświadczonych specjalistów z Fundacji Pro Akademika Uniwersytetu SWPS, a prowadzą je studentki i studenci naszej uczelni.

Do tej pory odbyły się trzy edycje programu. Podczas ostatniej edycji pedagodzy mogli skorzystać z 9 darmowych szkoleń online i zyskać cenną wiedzę z następujących obszarów:

• Wstęp do narzędzi Google
• Organizacja lekcji
• Prowadzenie lekcji – praktyczna strona narzędzi Google
• Wygraj z nudą! Aplikacje angażujące grupę i uatrakcyjniające zajęcia online
• Problemy prawne pracy online. Ochrona dóbr osobistych i prawo autorskie w pracy nauczyciela
• „Niech się Pani zamknie!”, czyli trudne sytuacje i dobre praktyki w nauczaniu zdalnym
• Budowanie relacji z uczniami w czasie edukacji zdalnej
• Praca grupowa
• Prezentacje multimedialne

Proponowane nauczycielom moduły szkoleniowe dotyczyły więc nie tylko przydatnych narzędzi wspierających nauczyciela w jego pracy i uatrakcyjniających lekcje online, ale również aspektów prawnych oraz sytuacji trudnych podczas zajęć. Tematy szkoleń związane były także z organizacją lekcji, pracą grupową oraz budowaniem relacji z uczniami.

Dlaczego?

Odważnie wspieramy nauczycieli kształcących młode pokolenia

Studentki i studenci zrekrutowani do programu przygotowali pod opieką doświadczonych dydaktyków z Uniwersytetu SWPS zestaw modułów szkoleniowych skierowanych do nauczycieli w całym kraju, a następnie samodzielnie przeprowadzili trzy niezwykle udane cykle szkoleń, które zostały bardzo pozytywnie ocenione przez słuchaczy – zarówno pod względem treści, jak i sposobu przeprowadzenia.

Do tej pory w szkoleniach wzięło udział 121 nauczycieli ze szkół z całej Polski, a w rolę trenerów wcieliło się 12 studentów.

Kolejna, IV edycja programu planowana jest na październik 2021 r. Nauczyciele będą mogli skorzystać z nowych modułów szkoleniowych, powstałych na podstawie najnowszych badań ich potrzeb.

wróć na stronę główną Jubileuszu 25-lecia uczelni →

Pandemia wstrząsnęła wszystkimi sferami naszego życia, w tym rynkiem pracy. Wielu z nas pracuje zdalnie lub w trybie hybrydowym. Atrakcyjność w ten sposób wykonywanej pracy daje często jedynie iluzoryczne poczucie komfortu. Może bowiem utrudniać stawianie granic pomiędzy życiem zawodowym a rodzinnym i osobistym. By pomóc przedsiębiorcom i pracownikom podjąć bardziej świadome decyzje, gdzie i jak najlepiej pracować w najbliższej przyszłości, naukowcy z SWPS Innowacje – dr Ewa Jarczewska-Gerc i prof. Mirosław Filiciak, a także Bartłomiej Brach, opracowali we współpracy z firmą CD Projekt raport „Modele pracy w nowej (nie)normalności. Co już wiemy o pracy poza biurem?”. Jest on podsumowaniem wyników najnowszych badań na temat konsekwencji pracy hybrydowej i zdalnej przed pandemią oraz w jej trakcie. Nasi badacze przyglądają się im kompleksowo z perspektywy psychologicznej, społeczno-kulturowej i organizacyjnej.

Problem

Negatywne następstwa pracy zdalnej i hybrydowej

Praca zdalna realizowana jako jedyna opcja, szczególnie w dłuższej perspektywie czasowej, może generować liczne problemy natury psychologicznej, nie zawsze uświadomione przez pracowników. Osoby pracujące zdalnie często doświadczają poczucia utraty kontroli, obniżonego nastroju, samotności, alienacji społecznej, a nawet obniżonej motywacji do rozwoju jako pracownicy i ludzie. Podejmując decyzje o nowym modelu pracy, musimy mieć jasność co do jego kształtu oraz pewność co do warunków granicznych jego wprowadzenia czy wycofania. Umożliwi to adaptację do zmieniających się realiów.

Jak pracodawcy mogą wspierać proces wykształcania zdrowych nawyków pracownic i pracowników, szczególnie w sytuacji pracy zdalnej i hybrydowej? Skąd mogą czerpać rzetelne, wiarygodne i oparte na badaniach naukowych informacje? Jak mogą zapobiegać negatywnym następstwom pracy zdalnej?

Rozwiązanie

Rzetelny raport dla przedsiębiorców i pracowników oparty na badaniach naukowych

Naukowcy z SWPS Innowacje opracowali we współpracy z firmą CD Projekt raport „Modele pracy w nowej (nie)normalności. Co już wiemy o pracy poza biurem?”. Twórcy raportu, dr Ewa Jarczewska-Gerc i prof. Mirosław Filiciak, a także Bartłomiej Brach, chcąc oprzeć zmiany w kulturze pracy spowodowane pandemią na naukowej analizie, opracowali dane z różnych źródeł, także niepublikowanych wcześniej badań psychologicznych realizowanych w naszej uczelni. W opracowaniu znalazły się m.in. opinie ekspertów związanych z Uniwersytetem SWPS – prof. Moniki Lewandowicz-Machnikowskiej i dr. Michała Boniego.

W raporcie nasi naukowcy zwracają szczególną uwagę na następujące aspekty:

• Podejmując decyzje o nowym modelu pracy, musimy mieć jasność co do jego kształtu oraz pewność co do warunków granicznych jego wprowadzenia czy wycofania. Umożliwi to adaptację do zmieniających się warunków.
• Żaden model pracy nie powinien być wprowadzany odgórnie, bez szerokich konsultacji z pracownikami.
• Rolą odpowiedzialnych pracodawców jest wspieranie procesu wykształcania zdrowych nawyków pracownic i pracowników, szczególnie w sytuacji pracy zdalnej i hybrydowej.
• Atrakcyjność pracy hybrydowej czy zdalnej może być jedynie iluzorycznym komfortem. Może bowiem utrudniać stawianie granic pomiędzy życiem zawodowym a rodzinnym i osobistym.
• Do biur nie chcą wracać pracownicy tych przedsiębiorstw, w których czuli symptomy opresji.
• Na dyskusję o nowym modelu pracy należy patrzeć jak na zmagania między „młodymi” (pokolenie Y i Z) a „starymi” (pokolenie X i „boomerzy”) członkami organizacji.
• Ponieważ praca zdalna wydaje się rozwiązaniem radykalnym i niedopasowanym do większości zawodów (o niskim i średnim teleworkability), preferencje zarówno zarządzających, jak pracowników i pracownic koncentrują się wokół modelu hybrydowego.
• Model office-first, zachowujący dominującą rolę pracy w biurze, w badaniach eksperymentalnych okazuje się być modelem, który pracownikom wykonującym pracę niewymagającą ścisłej interakcji z innymi i wymagającą długotrwałego skupienia, przynosi korzyści zarówno na poziomie produktywności, jak i satysfakcji z pracy. Jednocześnie dla osób, których praca wymaga ciągłego kontaktu i intensywnej współpracy, jest to model, który nie pogarsza ani produktywności, ani satysfakcji.
• Pracownicy, którzy częściej korzystają z udogodnień pracy poza biurem, statystycznie rzadziej awansują i dostają nagrody.
• Praca zdalna realizowana jako jedyna opcja, szczególnie w dłuższej perspektywie czasowej, może generować liczne problemy natury psychologicznej, nie zawsze uświadomione przez pracowników. Osoby pracujące zdalnie doświadczały poczucia utraty kontroli, obniżonego nastroju, samotności, alienacji społecznej, a nawet obniżonej motywacji do rozwoju jako pracownicy i ludzie.
• Zapobiec następstwom pracy zdalnej może zmiana kultury pracy na taką, która promuje m.in.: asynchroniczną pracę, pisemną dokumentację zamiast ustnej komunikacji, nacisk na określenie procesów i rozwój systemów, ścisły podział odpowiedzialności czy powszechny dostęp do danych i wyników, a także wsparcie psychologiczne.

Dlaczego?

Jesteśmy otwarci na zmieniające się potrzeby społeczeństwa

Trudny czas pandemii pokazał, jak bardzo różnimy się od siebie i inaczej reagujemy na tę samą sytuację. Praca zdalna realizowana w dłuższej perspektywie czasowej nie zawsze jest dla nas korzystna, choć na poziomie deklaratywnym część z nas ją sobie chwali. Dodatkowo pandemia pociągnęła za sobą wiele procesów, które pogłębiły problemy, jak choćby nierówny podział obowiązków między kobietami a mężczyznami, zwłaszcza przy opiece nad dziećmi. Naukowcy z Uniwersytetu SWPS chcąc pomóc pracodawcom i pracownikom w podejmowaniu właściwym decyzji odnośnie miejsca wykonywania pracy, a tym samym dbając o ich dobrostan psychiczny, stworzyli dla nich wiarygodne kompendium wiedzy. Twórcy raportu podkreślają, iż wierzą, że skoro bierzemy teraz udział w swoistym wielkim ćwiczeniu dotyczącym wyboru różnych wariantów pracy, to jest szansa na wypracowanie nowych uzgodnień pomiędzy pracownikami a pracodawcami, być może różnych w każdej organizacji.

Kolejnym etapem współpracy SWPS Innowacje z CD Projekt Red jest szereg badań mających wspomóc „uszycie na miarę” modelu pracy, który będzie optymalny zarówno z perspektywy biznesowej, jak i dobrostanu kadry.

dr Ewa Jarczewska-Gerc

Psycholog społeczny, trener biznesu. Zajmuje się psychologią motywacji, efektywnością i wytrwałością w działaniu oraz symulacjami mentalnymi. Interesuje się związkami między różnymi formami myślenia i wyobrażania sobie a efektywnością i wytrwałością w działaniu, a także stresem i jego korelatami.

Zobacz biogram »

prof. Mirosław Filiciak

Medioznawca, dyrektor Instytutu Nauk Humanistycznych oraz dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych w Warszawie Uniwersytetu SWPS. Zajmuje się wpływem mediów cyfrowych na uczestnictwo w kulturze. Bada internet, gry komputerowe, przemiany telewizji oraz nieformalny obieg treści i kulturę współczesną. Od lat współpracuje z publicznymi instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi i biznesem. Jest współtwórcą techno-kulturowego projektu Kultura 2.0, współtworzył też pierwszy polski Medialab – inicjatywę samokształceniową z pogranicza aktywizmu społecznego, sztuki i technologii. Kierował licznymi projektami badawczymi.

Zobacz biogram »

Ludzka pamięć, podobnie jak mięśnie, niepoddawana systematycznemu treningowi z czasem słabnie. Na problemy z zapamiętywaniem i koncentracją skarżą się przede wszystkim seniorzy. A przecież o kondycję mózgu można dbać – bez względu na wiek – dlatego specjaliści z Uniwersytetu SWPS stworzyli MEMO, multimedialne urządzenie dla seniorów do stymulacji pamięci indywidualnej i zbiorowej.

Problem

Słabnąca z wiekiem pamięć prowadząca do wykluczenia cyfrowego seniorów

Z wiekiem nasza pamięć coraz bardziej pogarsza się i zawodzi. Zapominamy o bieżących sprawach, a nawet najpiękniejsze wspomnienia zaczynają blaknąć. Gorzej też przyswajamy wiedzę, zwłaszcza związaną z nowymi technologiami. To z kolei może prowadzić do wykluczenia cyfrowego i kulturalnego.

Czy jest sposób, by przechytrzyć nieco naturalną kolej rzeczy i utrzymać pamięć w dobrej kondycji nawet w podeszłym wieku? Jak można stymulować mózg, by poprawić jego funkcjonowanie? Czy można zachęcić osoby starsze, by były bardziej otwarte na korzystanie z nowych technologii?

Rozwiązanie

Urządzenie stymulujące pamięć i oswajające z nowymi technologiami

Projektanci, specjaliści od technologii oraz badacze z Uniwersytetu SWPS pod kierownictwem prof. Sylwiusza Retowskiego stworzyli urządzenie, które pomaga seniorom (65+) stymulować pamięć i oswajać się z nowymi technologiami. Ma to przeciwdziałać ich wykluczeniu cyfrowemu i kulturalnemu oraz ułatwiać nawiązywanie kontaktów i utrzymywanie relacji międzypokoleniowych. Na urządzenie składają się: tablet, jego obudowa, oprogramowanie – 3 aplikacje: MEMO Trening, MEMO Dzień i MEMO Pamiątki, wraz z autorskimi treściami wykorzystującymi obrazy czy muzykę.

Głównym celem projektu jest zaktywizowanie procesów pamięciowych seniorów za pomocą specyficznej kategorii bodźców, jakimi są obrazy i dźwięki związane z ich osobistą przeszłością. Aktywizacja wspomnień osobistych może być punktem wyjścia dla ćwiczenia innych zdolności pamięciowych, związanych z planowaniem działania (pamięć prospektywna), krótkotrwałym przechowaniem oraz opanowaniem strategii przeszukiwania własnych zasobów pamięciowych. Dzięki temu można uzyskać poprawę funkcjonowania poznawczego osób w wieku podeszłym lub też zapobiec pogarszaniu się ich możliwości poznawczych.

Liderem zespołu badaczy pracujących nad narzędziem jest Fundacja PBIS Stocznia. Pozostałymi członkami konsorcjum są Uniwersytet SWPS, Laboratorium EE oraz miasto Gdynia.

Dlaczego?

Jesteśmy otwarci na potrzeby osób starszych

Przemiany demograficzne sprawiają, że w Polsce rośnie populacja osób starszych. W związku z tym warto podejmować działania, których celem jest zaktywizowanie tej grupy społecznej oraz zapobieganie niekorzystnym zmianom w funkcjonowaniu poznawczym zachodzącym wraz z wiekiem. Twórcy urządzenia zamiast od razu przystąpić do projektowania, postanowili rozpocząć od dowiedzenia się, czego seniorzy potrzebują, jakiego typu urządzenia mają obecnie do dyspozycji oraz z jakiego typu barierami stykają się na co dzień (nie tylko jeśli chodzi o nowe technologie). Niezbędną wiedzę zbierali od przedstawicieli różnorodnych środowisk zajmujących się tematyką osób starszych (m.in. akademików, geriatrów, pracowników NGO, przedstawicieli samorządów), pracowników ośrodków opieki i samych seniorów. Przeprowadzili kompleksowe badania jakościowe (m.in. wizyty w wybranych domach opieki oraz centrach seniorów w Warszawie i Gdyni) oraz ilościowe (badanie na wybranej próbie seniorów prowadzone przez badaczy z Uniwersytetu SWPS).

Adresatami projektu są nie tylko aktywni seniorzy korzystający z możliwości, jakie daje im technologia, lecz także osoby mniej aktywne poznawczo (np. przebywające w domach pomocy społecznej czy korzystające z Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej). Twórcy urządzenia mają nadzieję, że pozwoli ono podnieść jakość życia wszystkim seniorów.

prof. Sylwiusz Retowski

Kierownik projektu MEMO. Psycholog. Zajmuje się badaniami i doradztwem z zakresu psychologii pracy i organizacji. Jego zainteresowania badawcze dotyczą postaw pracowników wobec organizacji, psychologicznych kosztów pracy zawodowej oraz radzenia sobie w sytuacji niepewności i zmiany organizacyjnej. Prowadził również badania nad różnymi grupami osób wykluczonych (bezrobotni, bezdomni, seniorzy). Jest autorem monografii „Bezrobocie i odpowiedzialność” (2012). Obecnie w pracy naukowej wiele uwagi poświęca analizie zjawiska milczenia organizacyjnego.

Zobacz biogram »

Nadwaga i otyłość to ważne problemy współczesnego świata. Wielu z nas nie zdaje sobie jednak sprawy z tego, jak powszechne jest to zjawisko – ponad 50 proc. z nas zmaga się z tym problemem, a liczba ta regularnie wzrasta. Rozwiązaniem może być program interwencji dostarczanej internetowo „Wybieramy Zdrowie”. Zespół badaczy z Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu wykorzystał psychologiczne techniki zmiany zachowania do stworzenia ogólnodostępnego internetowego narzędzia wspierającego redukcję nadwagi i walkę z otyłością.

Problem

Nadwaga i otyłość wśród społeczeństwa

Ponad połowa populacji w Polsce (53,3 proc.) zmaga się z nadwagą i otyłością, a odsetek ten sukcesywnie wzrasta. Nadmierna masa ciała jest poważnym problem nie tylko zdrowotnym, lecz także ekonomicznym, gdyż ma swoje konsekwencje społeczne i gospodarcze. Polacy często deklarują chęć pozbycia się zbędnych kilogramów, jednak brakuje im efektywnych narzędzi wspomagających ten proces.

Jak zadbać o zdrową, zbilansowaną dietę i utrzymać odpowiednią masę ciała po odchudzaniu? Czy łatwo jest zmienić swoje nawyki i zadbać o 30 minut aktywności fizycznej dziennie? Czy można obniżyć indywidualne i publiczne (państwowa służba zdrowia) koszty związane z pozbywaniem się otyłości?

Rozwiązanie

„Wybieramy Zdrowie” – program interwencji dostarczanej internetowo

W ramach projektu „Wybieramy Zdrowie” naukowcy z Uniwersytetu SWPS pod kierownictwem dr Dominiki Kwaśnickiej stworzyli internetowy program prozdrowotny, który – dzięki wykorzystaniu teorii psychologii zdrowia i badań – dostarcza skutecznych narzędzi multimedialnych wspierających redukcję nadwagi. Jest to pierwsza w Polsce interwencja internetowa dotycząca redukcji masy ciała. Na podstawie zebranych od uczestników danych dotyczących przyczyn ich zachowania badacze dopasowują interwencję do każdej z osób. Dzięki temu program ten różni się od już istniejących na rynku komercyjnych rozwiązań, które często dają spektakularne, ale krótkotrwałe efekty. Wsparcie psychologiczne udzielane jest w formie wiadomości tekstowych i e-maili, a treści interwencji zostały stworzone tak, by uczestnik mógł z nich korzystać również po zakończeniu programu.

Uczestnikom nie narzuca się żadnych zaleceń dietetycznych. Celem programu jest zbudowanie pozytywnego podejścia do zdrowych nawyków związanych z odżywianiem czy aktywnością fizyczną. Badania naukowe pokazują, że aby podtrzymać efekty odchudzania na dłuższy czas, trzeba mieć do tego motywację, a ponadto strategie, jak świadomie decydować o tym, co się je, pije i jak dużo ćwiczy. Bo z czasem wiele rzeczy robi się automatycznie.

Treści przygotowane dla uczestników opierają się na wiedzy naukowej i zostały poddane konsultacjom społecznym, m.in. po to, by potwierdzić ich dobry odbiór, atrakcyjność czy zrozumiałość.

Dlaczego?

Odpowiedzialnie podchodzimy do kształtowania zdrowych nawyków

Najpopularniejszym sposobem odchudzania są gotowe diety i plany treningowe. Jadłospisy, które z góry narzucają nam, co i w jakiej ilości należy jeść, są uważane za najłatwiejszy i najbardziej skuteczny sposób na zrzucenie zbędnych kilogramów. Naukowe podejście, oparte na budowaniu zdrowych nawyków w długoterminowej perspektywie, wydaje się o wiele trudniejsze od zwykłego przestrzegania zasad diety.

Uczestnicy paneli dyskusyjnych w programie „Wybieramy Zdrowie” podkreślali wielokrotnie, że nie są w stanie samodzielnie bilansować swojej diety i właśnie dlatego wybierają restrykcyjne sposoby odchudzania. Problem pojawia się podczas prób utrzymania odpowiedniej masy ciała po odchudzaniu. Kiedy próbujemy wrócić do odżywiania się bez ustalonej diety, często powracamy do starych, niezdrowych nawyków. Platforma internetowa Wybieramy Zdrowie ma szansę stać się samowystarczalnym narzędziem pomagającym pozbyć się zbędnych kilogramów, a później utrzymać niższą masę ciała.

dr Dominika Kwaśnicka

Kierownik projektu „Wybieramy Zdrowie”, psycholog z Uniwersytetu SWPS. Bada takie zjawiska, jak: motywacje wspierające dane zachowania, przyzwyczajenia, samoregulację, radzenie sobie z barierami behawioralnymi. Interesuje się wpływem środowiska i związków społecznych na ludzkie zachowania oraz tym, w jaki sposób dostępność fizycznych i psychologicznych zasobów powoduje, że ludzie zmieniają się i są w stanie wytrwać przy nowych zachowaniach zdrowotnych.

Zobacz biogram »

W naszym codziennym życiu podstawowe wartości i sztandarowe słowa takie jak „niepodległość” i „wolność” schodzą na dalszy plan, a Święto Niepodległości dla wielu stało się oficjalnym rytuałem lub okazją do wyrażania współczesnych emocji i poglądów politycznych. Jak Polacy rozumieją niepodległość? Czym nasza wspólna historia jest dla nas dzisiaj? Co z tego ogromnego wysiłku pokoleń przetrwało w naszej pamięci indywidualnej i zbiorowej? Jak może się to przełożyć na przyszłość Polski i Polaków, także tych najmłodszych? Jak historia i nasz stosunek do niej wpływają na życie prywatne i społeczne? Próbą odpowiedzi na te pytania były badania kierowane przez prof. dra hab. Piotra Tadeusza Kwiatkowskiego związane z obchodami setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Miały one wpływ na ostateczny kształt ogólnopolskiego, wieloletniego programu rządowego „Niepodległa”, debatę publiczną związaną z obchodami setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę, a także stanowiły układ odniesienia dla badań związanych z obchodzeniem Święta Niepodległości w 2018 r.

Problem

Zbyt mało uwagi poświęcanej odzyskaniu niepodległości

Dystans czasowy utrudnia współczesnym Polakom zrozumienie w pełni znaczenia odzyskania niepodległości. Wydarzenie sprzed ponad stu lat nie funkcjonuje już w spontanicznej pamięci komunikacyjnej, nie ma wśród nas tych, którzy świadomie przeżywali rok 1918. Odzyskaniu niepodległości mało uwagi poświęca się też w programach szkolnych. Brakuje wybitnych i powszechnie znanych dzieł sztuki i literatury, które oddziałują na społeczną pamięć. Trudno wskazać poświęcony odzyskaniu niepodległości wybitny i zarazem popularny film. W połowie drugiej dekady XXI wieku Polacy mało wiedzieli o II Rzeczypospolitej, o wielokulturowym charakterze ówczesnego społeczeństwa. Słabo też rozumieli polityczne problemy i konflikty międzywojnia. Ikoną odzyskania niepodległości stał się Józef Piłsudski, lecz inni przedstawiciele świata polityki tamtego okresu byli mniej znani, a ich społeczne wizerunki stały się uproszczone.

Jak Polacy rozumieją pojęcie niepodległości? Jak jubileusz odzyskania niepodległości świętować godnie, w atmosferze narodowej jedności? Jak wpłynąć na przypomnienie i ponowne przemyślenie odrodzenia państwa polskiego?

Rozwiązanie

Popularyzowanie wiedzy historycznej o minionym stuleciu

Program „Niepodległa” na lata 2017–2022 łączy różne inicjatywy organizowane z okazji obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Dobry program wspólnego świętowania jubileuszu mógł powstać tylko na podstawie trafnie sformułowanej diagnozy oczekiwań oraz stanu wiedzy Polaków, a jednym z jej fundamentów były badania zrealizowane w 2016 r. na zlecenie Narodowego Centrum Kultury. Ich wyniki są cennym źródłem inspiracji dla osób, instytucji i organizacji wspierających różnorodne – ogólnopolskie i lokalne – formy obchodów setnej rocznicy odrodzenia Polski. Badania te zostały wykorzystane m.in. w diagnozie zawartej w dokumencie Programu Wieloletniego „Niepodległa” na lata 2017–2021.

Jednym z projektów składających się na program jest „Niepodległa ’18” prof. dra hab. Piotra Tadeusza Kwiatkowskiego z Instytutu Nauk Społecznych Uniwersytetu SWPS. W ramach projektu zrealizowano ogólnopolskie badania ankietowe, prof. Kwiatkowski rozmawiał też z ludźmi z całej Polski, dla których przeszłość nie jest obojętna. Zauważył m.in., że opowieść o odzyskaniu niepodległości brzmi inaczej w różnych regionach. Na Śląsku wspominano o powstaniach i o Korfantym. Wielkopolanie mówili, jak wiele wysiłku wkładają w podtrzymanie pamięci o – jak mówią – „jedynym zwycięskim powstaniu narodowym”. Krakowianie są dumni, że ich miasto i region wniosły do odrodzonej Rzeczypospolitej potężny kapitał społeczny i kulturowy. W Toruniu usłyszał wiele o Józefie Hallerze, który położył wielkie zasługi w walce o dostęp Polski do morza. Prof. Kwiatkowski podkreśla, że odzyskanie niepodległości to nie tylko Warszawa jesienią 1918 r., a odrodzenie Polski było możliwe dzięki temu, że czynne działania nie ograniczyły się do wąskiego grona polityków ze stolicy. W urzeczywistnienie marzeń pokoleń żyjących pod zaborami włączyli się mieszkańcy wszystkich regionów Polski.

Badania zrealizowane w 2016 r. na potrzeby rządowego projektu „Niepodległa” oraz ich kontynuacja w postaci studiów nad dziejami obchodów 11 listopada stanowiły pierwsze, kompleksowe badania socjologiczne i socjologiczno-historyczne, których głównym celem stała się wielostronna analiza zbiorowej pamięci odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 r. oraz praktyk i zwyczajów związanych z obchodzeniem kolejnych rocznic tego wydarzenia.

Dlaczego?

Jesteśmy odpowiedzialni za stosunek Polaków do narodowej historii

Obserwujemy nieuchronne zjawisko odchodzenia ostatnich świadków II Rzeczpospolitej i uczestników II wojny światowej. Zauważalne są również niepokoje międzynarodowe wpływające na postrzeganie wartości, jaką jest niepodległość. Wszystkie te czynniki mogą wpływać na postrzeganie przeszłości przez Polaków. Postawy dotyczące stosunku do narodowej historii nie zmieniają się szybko, lecz zachodzą stopniowo, w rytmie dekad i pokoleń. Obchodzone w masowej skali ważne jubileusze mają ogromne znaczenie dla tego procesu. Pierwsze zdania rządowego Programu Wieloletniego „Niepodległa” brzmią: „Niepodległość jest dobrem wspólnym. Stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. jest okazją do świętowania wydarzeń z przeszłości, ale również zachętą do budowania wspólnej przyszłości”. Pionierski charakter projektu „Niepodległa” sprawia, że jego rezultaty dają podstawę do wielu nowych ustaleń dotyczących obecności kwestii odzyskania niepodległości w 1918 r. w polskiej pamięci narodowej.

prof. dr hab. Piotr Tadeusz Kwiatkowski

Kierownik projektu „Niepodległa ’18”, autor publikacji ważnych z punktu widzenia polityki historycznej związanej z obchodami setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Socjolog, badacz opinii publicznej i rynku. W pracy naukowej koncentruje się na badaniach pamięci zbiorowej rozwijającej się na pograniczu nauk społecznych, politycznych i nauk o kulturze.

Zobacz biogram »

Projekt MatchBeta to odpowiedź na jedno z największych wyzwań współczesnego świata – to pierwszy program nastawiony na doradztwo kariery, który wykorzystuje sztuczną inteligencję. Pomaga pracodawcom znaleźć idealnego kandydata, a młodym ludziom wejść na ścieżkę kariery. Odpowiada także na główne problemy współczesnego systemu zarządzania zasobami ludzkimi. Sercem MatchBeta jest system sztucznej inteligencji o nazwie M.A.I.A. (Matching Artificial Inteligence Assistant) – efekt współpracy ekspertów Data Analytics w PricewaterhouseCoopers oraz HumanTech – Centrum Innowacji Społecznych i Technologicznych Uniwersytetu SWPS.

Problem

Sposoby rekrutacji nieskuteczne z perspektywy pracodawców i kandydatów

Młodzi ludzie, wkraczający w dorosłość, rzadko kiedy mają pełny obraz własnych możliwości zawodowych. Na etapie poszukiwania pracy najczęściej napotykają na brak atrakcyjnych ofert pracy, niskie zarobki i niejasną treść ogłoszeń. Z drugiej strony są oni niekiedy o wiele bardziej wymagający w stosunku do rodzaju i formy zatrudnienia niż ich starsi koledzy. To powody nieporozumień w zatrudnieniu, które powodują dużą rotację. Pracodawcy z kolei mają nie tylko problemy ze znalezieniem osób z odpowiednimi kompetencjami, lecz także z dotarciem do młodego pokolenia. Wszystko to wymusza na firmach dostosowanie się do nowych reguł gry, ponieważ dotychczasowe metody rekrutacji okazują się coraz mniej efektywne.

Co może pomóc pracodawcom w dotarciu do kandydatów odpowiadających ich wymaganiom? Jak pomóc odnaleźć potencjalnym pracownikom swoje mocne strony i zawodową przystań? W jaki sposób wpłynąć na większą satysfakcję z wykonywanych obowiązków wśród pracowników?

Rozwiązanie

Projekt MatchBeta z systemem sztucznej inteligencji M.A.I.A.

Projekt MatchBeta stworzony przez firmę doradczą PricewaterhouseCoopers i działający w latach 2016–2018 to odpowiedź na rosnącą potrzebę zbliżenia pracodawców i potencjalnych pracowników przez dopasowanie ich kompetencji i oczekiwań już na pierwszym etapie rekrutacji. Intuicja i doświadczenie rekruterów jest wspierana precyzyjnym systemem sztucznej inteligencji. W późniejszym etapie dla młodych pracowników oznacza to przede wszystkim większą satysfakcję z wykonywanych obowiązków już po zatrudnieniu i łatwiejsze odnalezienie się w firmie. Pracodawcom z kolei daje zmotywowanych pracowników, którzy dobrze czują się w swoim miejscu pracy, odpowiadającym ich oczekiwaniom.

Projekt bazował na systemie sztucznej inteligencji o nazwie M.A.I.A. (Matching Artificial Inteligence Assistant), stworzonym przez ekspertów z HumanTech – Centrum Innowacji Społecznych i Technologicznych Uniwersytetu SWPS (dawniej: Centrum Innowacji Uniwersytetu SWPS). Dzięki testom, które wypełniają pracownicy czy kandydaci, system M.A.I.A. tworzy precyzyjne profile behawioralno-zawodowe i podpowiada, do jakiego zawodu dana osoba ma największe predyspozycje. Z drugiej strony – na podstawie testów wypełnionych przez pracodawców – aplikacja może od razu zaproponować firmie pracownika najbardziej „dopasowanego” do stanowiska i kultury organizacyjnej firmy.

Dlaczego?

Z odwagą tworzymy cyfrowe rozwiązania dające wiele nowych możliwości

Współczesny rynek pracy wciąż ulega dynamicznym przemianom. Stanowi odpowiedź na postępującą automatyzację i digitalizację świata, w którym niebawem do lamusa przejdą niektóre zawody, by zrobić miejsce następnym, jeszcze nieznanym. Powoli odchodzimy od kanonu technik rekrutacyjnych, które zastępowane są nowymi formami naboru pracowników. Program MatchBeta, którego elementem jest M.A.I.A., to połączenie psychologii i preferencji zawodowych określonych w sposób analityczny, przez dane. Sztuczna inteligencja automatycznie uczy się i wyciąga wnioski. M.A.I.A. nie tylko sugeruje kandydatom odpowiedni dla nich zawód, lecz także pomaga profesjonalistom planować dalsze kroki kariery. Dokonuje także preselekcji kandydatów, usprawniając pracę rekruterów.

dr Magdalena Kaczmarek

Główny ekspert w projekcie MatchBeta, psycholog. W pracy naukowej zajmuje się zagadnieniem przedsiębiorczości i traumy. Interesują ją pomiary psychologiczne – konstruuje testy i kwestionariusze psychologiczne. Bada także podejmowanie wyzwań, np. zakładanie własnej firmy.

Zobacz biogram »

W idealnym świecie dzieci i młodzież żyją w bezpiecznym, przyjaznym środowisku, od rodziców i opiekunów otrzymują ciepło i miłość, a także wsparcie w rozwoju emocjonalnym i pomoc w pokonywaniu kolejnych szczebli edukacji. Niestety, idealny świat nie istnieje. Dzieci nierzadko zmagają się ze stanami depresyjnymi, napadami paniki, zaburzeniami odżywiania, zachowaniami agresywnymi, a nawet myślami samobójczymi… Młodzi ludzie w starciu z kryzysem psychicznym są całkowicie bezbronni. W ramach pomocy najmłodszym mieszkańcom Poznania potrzebującym opieki psychiatryczno-psychologicznej powstało Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego, którego partnerami są Fundacja AKME oraz Uniwersytet SWPS.

Problem

Kryzysy psychiczne wśród dzieci i młodzieży

Wiek dziecięcy i dorastanie to bardzo trudne okresy w życiu człowieka. Młodzi ludzie potrzebują wówczas dużo wyrozumiałości i wsparcia, a jednocześnie zamykają się w sobie i nie pozwalają do siebie dotrzeć. Ucieczki z domu, wagary, unikanie rówieśników, zaburzenia odżywiania, apatia, przygnębienie, chroniczne zmęczenie, huśtawki nastrojów, agresywne reakcje – tego rodzaju zachowania mogą być objawami kryzysu psychicznego. To sytuacje niełatwe również dla rodziców, którzy często nie rozumieją, co dzieje się z ich podopiecznymi, nie potrafią im pomóc i tracą wiarę we własne siły.

Jak pomóc dziecku, które czuje, że rzeczywistość je przerasta? Jak dotrzeć do młodego człowieka, który ma problemy z koncentracją, wszystko go denerwuje, unika bliskich i rówieśników? Co w sytuacji, gdy dziecko ma poczucie, że nikt go nie rozumie, czuje się samotne i pokrzywdzone? Czy Ty jako rodzic obawiasz się, że Twoje spostrzeżenia i obawy dotyczące niepokojącego zachowania dziecka nie są wystarczającym powodem, aby otrzymać profesjonalną pomoc?

Rozwiązanie

Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego oferujące darmową pomoc

Centrum Zdrowia Psychicznego powstało z myślą o najmłodszych mieszkańcach Poznania, którzy potrzebują opieki psychiatryczno-psychologicznej. Nie potrzeba do tego skierowania od lekarza ani opinii diagnostycznej. Projekt jest skierowany do dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi w wieku do 18 lat (280 osób), które są zagrożone ubóstwem lub wykluczeniem społecznym z tytułu stwierdzonego zaburzenia psychicznego i które uczą się, pracują lub zamieszkują na obszarze miasta Poznania. Wsparciem w projekcie objętych jest także 280 osób z otoczenia uczestników projektu.

Psycholodzy i psychiatrzy pracujący w Centrum pomagają dzieciom i młodzieży borykającym się z różnymi problemami psychicznymi. W ramach bezpłatnego, kompleksowego wsparcia prowadzone są następujące działania:

• porady psychiatryczne i psychologiczne,
• psychoterapia indywidualna i rodzinna,
• psychoterapia grupowa,
• warsztaty umiejętności społecznych,
• zajęcia socjoterapeutyczne,
• terapia pedagogiczna oraz działania środowiskowe, tj. wizyty w środowisku życia pacjenta – wsparcie rodzin, opiekunów, nauczycieli i inne ważne dla dziecka osoby,
• oddział dzienny dla podopiecznych wymagających stałej opieki.

Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Środki pozyskano z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014–2020 w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Dlaczego?

Nie jesteśmy obojętni – bierzemy odpowiedzialność za najmłodszych, którzy potrzebują pomocy

Nie ma uniwersalnego przepisu na terapię. Każde dziecko ma inny bagaż problemów i potrzebuje indywidualnego podejścia. Wiemy, że żadne dziecko nie poradzi sobie z kryzysem psychicznym samo. Nie odwracamy oczu od potrzebujących wsparcia i niesiemy profesjonalną pomoc. Jest ona dostosowana do konkretnych potrzeb danego pacjenta. Jej zakres, formę oraz ramy czasowe określa zespół terapeutów podczas sesji diagnostycznych. Jeśli leczenie wymaga dodatkowych konsultacji czy opieki specjalistów spoza Centrum, udzielamy informacji, gdzie taką pomoc można uzyskać. Skupiamy się nie tylko na samym pacjencie, lecz także na jego otoczeniu. Rozmawiamy z członkami rodziny oraz innymi osobami, które są dla niego ważne. Wyjaśniamy, co dzieje się z ich podopiecznymi, podpowiadamy, jak zachowywać się na co dzień i jak postępować w sytuacjach kryzysowych, aby cały czas wspierać proces zdrowienia dziecka. Rozumiemy, że często sytuacja materialna dzieci i ich opiekunów jest trudna. Nie chcemy, aby to było powodem nieuzyskania przez nich pomocy, dlatego działamy całkowicie bezpłatnie.

mgr Magdalena Boroń

Kierownik projektu Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży dla Miasta Poznania, dyrektor operacyjna Centrum. Z wykształcenia kulturoznawczyni, altruistka, stawiająca na pierwszym miejscu dobro drugiego człowieka. Najszczęśliwsza w otoczeniu ludzi. Dumna mama niespełna trzyletniego synka, który każdego dnia uwrażliwia ją na kwestię dobrostanu dzieci i młodzieży.

Po co młodzi ludzie zażywają substancje psychoaktywne? Głównie w celu tworzenia więzi społecznych, socjalizacji, a także chęci odurzenia się czy zrelaksowania. Stosując je, mogą przez jakiś czas wydajniej pracować i uczyć się bez wypoczynku czy łatwiej nawiązywać kontakty. Konsekwencją jest wycieńczenie organizmu, niekiedy psychozy, a nawet śmierć. Wyniki badania realizowanego w latach 2013–2015 przez zespół prof. Piotra Sałustowicza z Uniwersytetu SWPS w ramach międzynarodowego projektu: „I-TREND: Instrumenty dla badań nad nowymi środkami psychoaktywnymi w Europie” dostarczyły wiedzy na temat postrzegania i używania substancji psychoaktywnych przez polską młodzież.

Problem

Nieświadomość ryzyka związanego ze szkodliwością dopalaczy

W okresie realizacji projektu dopalacze były bardziej popularne niż LSD czy grzyby halucynogenne. Wskazywano je jako czwartą w kolejności używkę, zaraz za alkoholem, marihuaną, ecstasy czy amfetaminą.

Jakie ryzyko wiąże się z dopalaczami? Jakie koszty społeczne pociąga za sobą ich używanie? Jakie działania profilaktyczne można podjąć, aby uświadomić młodym ludziom szkodliwy wpływ tych substancji na ich zdrowie i życie?

Rozwiązanie

Projekt I-TREND dostarczający wiedzy na temat postrzegania i używania substancji psychoaktywnych

Zadaniem projektu I-TREND (Internet tools for research in Europe on new drugs) kierowanego przez prof. Piotra Sałustowicza z Uniwersytetu SWPS było dostarczenie wiedzy ekspertom uczestniczącym w procedurach oceny ryzyka nowych substancji psychoaktywnych oraz wsparcie laboratoriów naukowych trwałym instrumentem obserwacji do prowadzenia międzydyscyplinarnych badań nad narkotykami. Jest to nieoceniona pomoc dla badaczy w identyfikowaniu i monitorowaniu trendów oraz wzorów konsumpcji substancji psychoaktywnych.

Podczas projektu przebadano grupę 1385 osób, w której 88 proc. stanowili mężczyźni i kobiety poniżej 25. roku życia. Zasadnicze działania projektu I-TREND:

• Analiza jakościowa forów internetowych użytkowników nowych substancji psychoaktywnych

Celem tej analizy były m.in.: identyfikacja i opis skutków używania substancji dyskutowanych na forach internetowych, identyfikacja i opis profilu użytkowników, praktyk i stosunku uczestników forów do używania substancji; opis roli uczestników forów internetowych dla strategii redukcji szkód; ujawnienie czynników sprzyjających i utrudniających rozpowszechnianie się używania substancji wśród użytkowników; ujawnienie kulturowych różnic pomiędzy użytkownikami w 5 krajach Unii Europejskiej: Czechach, Francji, Holandii, Polsce i Wielkiej Brytanii.

• Analizy jakościowe sklepów internetowych

Dostarczyły one informacji na temat sprzedawanych substancji w internecie: częstości sprzedaży, stosowanych strategii marketingowych.

• Ankieta internetowa wśród użytkowników nowych substancji psychoaktywnych

Były to badania o charakterze ilościowym, na szerokich próbach (około 500 osób w każdym kraju biorących udział w projekcie), dotyczące m.in. takich zagadnień, jak: motywy kupowania substancji w internecie i ich używania; szacunku wielkości rynku na podstawie informacji dotyczących ilości i częstości robionych zakupów; profilu kupujących. Jednocześnie doświadczenia wyniesione ze stosowania tego instrumentu badawczego posłużyły do przygotowania metodologii dla tego typu badań, które będą mogły być zrealizowane w innych krajach.

• Badania laboratoryjne dziesięciu najczęściej używanych substancji w każdym kraju biorącym udział w projekcie
• Triangulacja zebranych danych z danymi zawartymi w raportach sieci monitorujących zjawisko narkomanii w Unii Europejskiej (EMCDDA, krajowe instytucje monitorujące – w Polsce Państwowe Biuro do Przeciwdziałania Narkomanii)

Badania były prowadzone w okresie między kwietniem 2013 r. a czerwcem 2015 r. Polski zespół badawczy tworzyli: prof. Piotr Sałustowicz (kierownik, Uniwersytet SWPS), dr Dorota Wiszejko-Wierzbicka (psycholog, Uniwersytet SWPS), dr Sławomir Mandes (Uniwersytet Warszawski), mgr Michał Kidawa (Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii), mgr Artur Malczewski (Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii), mgr Marta Jabłońska.

W projekcie wzięły udział: Francuskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Uzależnień (OFDT – lider projektu), I Wydział Medycyny Uniwersytetu Karola (Czechy), Trimbos Instytut (Holandia), Północno-Zachodnie Centrum Obserwacji Zdrowia (NWPHO – Wielka Brytania) i Uniwersytet SWPS (Polska).

Projekt był finansowany ze środków unijnych (European Commission, Directorate-General Justice, Unit A4: Programme Mangement – Just/2011-2012) oraz ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w przypadku Polski.

Dlaczego?

Jesteśmy odpowiedzialni za wiedzę na temat zagrożeń, z jakimi stykają się młodzi ludzie

Ponad 90 proc. użytkowników dopalaczy nigdy nie szukało medycznego wsparcia z powodu złego samopoczucia po ich zażyciu. Do odczuwania negatywnych efektów ubocznych przyznawała się prawie połowa respondentów. Najczęściej odczuwanymi skutkami były: agresja i problemy z oddychaniem oraz duszności (zauważane przez około 1/4 respondentów); bóle mięśni, skurcze, szczękościsk oraz przegrzewanie organizmu (zauważane przez około 1/6 respondentów). Niektóre objawy w skrajnych przypadkach mogą prowadzić nawet do śmierci. Rolą naukowców i badaczy jest uświadomić społeczeństwu, jak olbrzymie skutki dla naszego zdrowia i życia może mieć z pozoru niewinna pastylka „na poprawę nastroju”.

Bezpośrednimi odbiorcami wyników badawczych tego projektu były służby medyczne i zdrowia publicznego, a także wszyscy inni, którzy wchodzili w kontakty z potencjalnymi użytkownikami nowych substancji psychoaktywnych. Wyniki projektu przedstawiane były na ogólnopolskich konferencjach adresowanych do placówek leczniczych, programów redukcji szkód, urzędników miejskich oraz władz wojewódzkich. Ponadto były prezentowane na międzynarodowych konferencjach dotyczących problemu uzależnień.

prof. dr hab. Piotr Sałustowicz

Kierownik projektu I-TREND, socjolog. Specjalizuje się w tematyce polityki społecznej. Naukowo interesuje się kwestiami socjalnymi oraz wykluczeniem ze względu na ubóstwo. Redaktor naczelny serii „European Perspectives on Social Development: Social Policy and Social Work”, Wydawnictwo LiT, Berlin (od 2008) oraz wydawnictwa „Societas Pars Mundi”, Bielefeld (od 2011). Były doradca naukowy Rzecznika Praw Obywatelskich. Honorowy prezydent sekcji Europejskiej International Consortium of Social Development, honorowy członek Stowarzyszenia Samorządowych Ośrodków Pomocy Społecznej FORUM. Autor licznych publikacji z zakresu polityki społecznej, ekonomii społecznej i społeczeństwa obywatelskiego, m.in. „Pomoc społeczna w wybranych krajach Unii Europejskiej” (2009) oraz „Social Work between Discipline and Profession, A Historical Case Study of Social Work in Germany from the 1970s – to the 1990s” (2012). Kierownik projektu badawczego finansowanego ze środków MNiSW pt. „Instrumenty dla badań nad nowymi środkami psychoaktywnymi w Europie: interdyscyplinarna i integrująca perspektywa odnośnie substancji psychoaktywnych, użytkowników i rynków”.