Dlaczego niektóre inicjatywy, akcje i projekty możemy uznać za działania przywódcze (ang. Acts of Leadership), a inne nie? Dlaczego niektórzy menedżerowie zespołu nie są odbierani i akceptowani przez podwładnych jako autentyczni liderzy? Co to znaczy, że działania przywódcze mogą być kluczem do rozwoju lidera i jego zespołu? W jaki sposób można wspierać studentów, by stali się skutecznymi liderami i osiągali sukcesy? Odpowiedzi na te pytania udziela dr Włodzimierz Świątek, ekspert i wykładowca na kierunku Zarządzanie na Uniwersytecie SWPS.
Czym są działania przywódcze?
Prof. Richard Little z Institute for Leadership and Sustainability University of Cumbria w Wielkiej Brytanii zauważa, że dane działanie może być uznane za Akt Przywódczy wtedy, gdy odwołuje się do trzech kluczowych elementów: znaczenia (nadawania sensu działaniom, ustanawianiu celów strategicznych – aby ludzie wiedzieli, co mają robić), wartości (jednoczenia ludzi wokół wartości, tworzenia wartości ważnych dla zespołu – aby wiedzieli, dlaczego mają coś robić), struktury (określania ról, zadań, zasobów, metod pracy, miejsca, tempa pracy – aby ludzie wiedzieli jak mają pracować). Te trzy kluczowe elementy są kryteriami pozwalającymi zweryfikować i rozstrzygnąć, czy dane działanie będzie uznane za Akt Przywódczy czy nie. W wymiarze praktycznym działania przywódcze (ang. Acts of Leadership) sprawiają, że proces zespołowej pracy nad projektem postępuje, a wyznaczone cele są osiągane w założonym czasie. Po drugie, w pracy lidera i jego zespołu położony jest silny akcent na ich efektywne działanie. Jednocześnie lider musi mieć świadomość, że jego postawa i praca są na bieżąco oceniane przez jego podwładnych i to oni decydują o tym, czy uznają jego zachowania za przywódcze czy nie. Nie wszystkim liderom odpowiada takie podejście do przywództwa, w którym członkowie zespołu decydują o tym, czy dane zachowanie i działanie jest uprawnione bądź nie i czy można uznać je za Akt Przywódczy. Najtrudniejszą dla lidera sytuacją może być to, że będąc formalnie liderem danego zespołu, nie jest on rzeczywiście akceptowany przez zespół jako lider. Nadmiernie rozbudowane ego lidera nie pozwala mu przyjąć postawy pokory wobec samego siebie i może stać się poważną przeszkodą w pełnieniu roli skutecznego lidera.
Kto powinien podejmować działania przywódcze?
Nie jest dobrze, gdy tylko formalny lider zespołu podejmuje działania przywódcze; również członkowie jego zespołu powinni wychodzić z inicjatywą, podejmować wyzwania i stawać się liderami jakiegoś obszaru realizowanego w zespole projektowym. A zatem, praktyczna wskazówka zachęcająca ludzi do podejmowania działań przywódczych brzmi następująco: „nie myśl o tym, czy jesteś formalną liderką czy liderem, czy masz jakieś cechy przywódcze czy nie, ale w sytuacji, gdy istnieje taka potrzeba, podejmuj zdecydowane działania i doprowadź swoją inicjatywę do wyznaczonego celu”. To motto jest istotą koncepcji przywództwa w działaniu (Leadership in Action). Szwedzka nastolatka Greta Thunberg, uczennica sztokholmskiego liceum, założycielka globalnego ruchu Fridays For Future, nie czekała na to, czy ktoś da jej pozwolenie na działanie czy nie, tylko wspólnie z niewielką grupą przyjaciół ze szkoły podjęła inicjatywę i zmobilizowała młodzież szkolną i studencką z 130 krajów świata. Ci młodzi ludzie stworzyli potężny, globalny ruch i rzucili wyzwanie liderom politycznym i gospodarczym, którzy nie chcą brać odpowiedzialności za postępującą degradację środowiska naturalnego i katastrofalne zmiany klimatyczne. W związku z tym, generacja młodych liderów z Fridays For Future próbuje pokazać możnym tego świata, że najwyższy czas obudzić się i podjąć działania na rzecz ratowania naszej planety przed zbliżającą się zagładą. W ślad za Gretą Thunberg podążają kolejni młodzi liderzy, którzy podejmując liczne inicjatywy próbują zmieniać otaczający świat na lepszy i czynią go bardziej przyjaznym.
„Nie myśl o tym, czy jesteś formalną liderką czy liderem, czy masz jakieś cechy przywódcze czy nie, ale w sytuacji, gdy istnieje taka potrzeba, podejmuj zdecydowane działania i doprowadź swoją inicjatywę do wyznaczonego celu”.
Studenci jako liderzy w działaniu
W pokoleniu Milenialsów, do którego można zaliczyć większość studentów z kierunku Zarządzanie i przywództwo na Uniwersytecie SWPS, zaobserwowałem bardzo pozytywne zjawisko polegające na podejmowaniu przez nich wspaniałych inicjatyw, akcji i projektów, które mają cechy autentycznych działań przywódczych. W związku z tym Międzynarodowe Centrum Badań nad Przywództwem Uniwersytetu SWPS ustanowiło nagrodę o nazwie Acts of Leadership Award i postanowiło wyróżnić następujących studentów kierunku Zarządzania za projekty i inicjatywy zrealizowane w roku akademickim 2018/2019. Oto wyróżnieni:
- Mayu Gralińska-Sakai – za projekt Filmowa Akademia Zarządzania oraz za przełomowy artykuł opublikowany w Strefie Zarządzania SWPS pt. „Twórcy filmowi jako liderzy społeczeństwa”.
- Dominika Markowicz – za wystawę prac malarskich „The Land of Fire and Ice 2.0” zaprezentowaną podczas konferencji międzynarodowej Failed Leadership na Uniwersytecie SWPS (21-22.06.2019) oraz za publikację w Strefie Zarządzania SWPS „Czego możemy się nauczyć od liderów edukacji pozaformalnej”.
- Martyna Adaszak, Kasia Smaroń, Karolina Krawczyk, Dominika Markowicz – za projekt społeczny SLOW NOT LAZY (kampania społeczna promująca uważne i zbalansowane podejście do pracy i życia osobistego).
- Jan Gargul, Wojciech Koć, Michał Kobosko – za prezentację unikalnych referatów naukowych podczas międzynarodowej konferencji Failed Leadership na Uniwersytecie SWPS (21-22.06.2019).
- Ryszard Szlosarek – za dwa przełomowe artykuły naukowe: „Przyczyny i skutki trudnego języka ekonomii" oraz „Firma – samoorganizacyjne dobro wspólnej puli”; oba teksty będą publikowane w prestiżowym czasopiśmie z zakresu zarządzania i ekonomii. Uroczysta gala wręczenia powyższych wyróżnień odbyła się w dniu 23.10.2019 na Uniwersytecie SWPS.
W opinii międzynarodowego jury wspomniane wyżej inicjatywy i projekty studentów zasługują w pełni na wyróżnienie i mogą być dobrym impulsem dla ich dalszego rozwoju w dziedzinach które reprezentują. Myślę, że mogą także być dobrym wzorcem do naśladowania przez innych studentów. Wyniki drugiej edycji Acts of Leadership Award zostaną ogłoszone w październiku 2020 r.
Studenci debatują na równi z ekspertami
W okresie ostatnich dwóch lat studenci kierunku Zarządzania i przywództwa brali aktywny udział w debatach i konferencjach organizowanych przez Open Eyes Economy. Ci najbardziej zaangażowani w proces debat to: Ryszard Szlosarek, Natalia Pierzchała i Jacek Marek. W ślad za nimi podążyli następni studenci: Paulina Kilijanek, Jan Zubik, Jakub Przykopski i Jan Gargul, którzy podczas kolejnej debaty OEE „Czy opłaca się być idealistą? Biznes, Edukacja, Kultura" (9.11.2019) reprezentowali Uniwersytet SWPS. W konfrontacji z ekspertami z OEE studenci wypadli znakomicie. Prezentowali swój oryginalny punkt widzenia, zadawali ekspertom trudne i podchwytliwe pytania. Natomiast zadaniem ekspertów było przekonanie studentów do koncepcji ekonomii wartości. Dla studentów udział w tego rodzaju debatach to znakomita okazja do rozwijania swoich umiejętności dyskutowania, oryginalnego i krytycznego myślenia. Co więcej, studenci podejmując takie wyzwania mogą także rozwijać swój potencjał przywódczy. Obserwując naszych studentów podczas debat, konferencji i różnych projektów (społecznych, badawczych, edukacyjnych, artystycznych), odnoszę wrażenie, że ich inicjatywy to wspaniałe Akty Przywódcze.
Projekt Leadership LAB
W roku akademickim 2018/2019 w Zespole Badawczym Przywództwa w Modelu Acts of Leadership, funkcjonującym przy Międzynarodowym Centrum Badań nad Przywództwem Uniwersytetu SWPS, uruchomiliśmy projekt rozwojowo-badawczy Leadership LAB. Projekt ten będzie realizowany w trzech etapach i zakończy się w roku akademickim 2021/2022. W zadaniach projektowych i warsztatach uczestniczą aktywnie studenci kierunku Zarządzanie i przywództwo. Podczas wykonywania zadań projektowych studenci mogą rozwijać swoje umiejętności przywódcze, doskonalić efektywną współpracę zespołową i podejmować działania przywódcze (Acts of Leadership), które następnie będą przekształcane w kolejne projekty. W styczniu 2020 r. rozpocznie się kolejny ważny etap projektu Leadership LAB. Inauguracją tego etapu będzie specjalny warsztat „Spread the Wings and Fly”, który poprowadzi prof. Richard Little. Podczas tego warsztatu studenci będą przedstawiać swoje kreatywne prezentacje dotyczące rozwijania potencjału przywódczego i przekuwania go na konkretne działania projektowe. Będzie to znakomita szkoła przywództwa dla generacji młodych liderów, którymi są studenci Zarządzania. Co więcej, studenci podzieleni na mniejsze 2-3 osobowe zespoły będą także prowadzić badania nad zjawiskiem działań przywódczych i po ich zakończeniu będą publikować swoje artykuły naukowe w czasopismach specjalistycznych i książkach.
Millenialsi mogą być skutecznymi liderami
W gronie studentów Zarządzania Uniwersytetu SWPS powstała inicjatywa zorganizowania debaty oksfordzkiej, której główna teza brzmi: „Milenialsi mogą być skutecznymi liderami”. Po stronie propozycji wystąpi reprezentacja studentów I, II i II roku złożona z 4 osób. Natomiast po stronie opozycji zasiądą menedżerowie i liderzy z różnych firm biznesowych, którzy są przekonani, że skutecznym liderem może być wyłącznie osoba z 20-letnim doświadczeniem biznesowym. Debata ta stanie się znakomitą okazją do konfrontacji dwóch różnych pokoleń liderów. Jestem pewien, że będzie to jedna z najbardziej przełomowych debat na Uniwersytecie SWPS. Mam nadzieję, że reprezentację studentów zasilą osoby, które pod przewodnictwem Ryszarda Szlosarka (studenta III roku) podjęły inicjatywę stworzenia i zarejestrowania nowej firmy o nazwie ZETKI. W zespole kierowanym przez Ryszarda znajdują takie gwiazdy, jak: Natalia Pierzchała, Wiktoria Wiśniewska, Maria Dmowska, Maria Salwińska, Agata Smarduch, Adrianna Grzywacz, Agnieszka Kaczmarek, Marta Rachwol, Jacek Marek, Bartosz Stańczyk, Filip Grzywacz, Bartłomiej Luberda. Mając takie osoby w zespole studenckim nie musimy się martwić o wynik tej debaty.
Autor
dr Włodzimierz Świątek
Psycholog biznesu, trener szkoleń, facylitator i coach. Ekspert i wykładowca na kierunku Zarządzanie i Przywództwo na Uniwersytecie SWPS. Posiada 18-letnie doświadczenie w prowadzeniu projektów szkoleniowych i coachingowych dla menedżerów oraz liderów średniego i wyższego szczebla. Specjalizuje się w prowadzeniu warsztatów i sesji coachingowych, pomagających rozwijać efektywną pracę zespołową, komunikację, kreatywność i innowacyjność. Prowadzi projekty szkoleniowe zakresu budowania zespołów i zarządzania nimi, rozwijania i doskonalenia umiejętności menedżerskich i przywódczych, zarządzania zmianą w organizacji. Jest autorem wielu publikacji z zakresu przywództwa i zarządzania. Posiada akredytację International Institute of Coaching and Mentoring i status Mentor Coacha w renomowanej szkole coachingu Noble Manhattan Coaching. Jest sekretarzem Rady Naukowej Międzynarodowego Centrum Badań nad Przywództwem SWPS (International Center for Research on Leadership). Jest ambasadorem pracy zespołowej na Uniwersytecie SWPS oraz inicjatorem projektu „Strong Teams. Strong University”.
